چهره‌های فرهنگی و هنری ایران که در سال ۹۴ درگذشتند

مصطفی اسلامیه از مترجمان پیشکسوت ایران در یازدهمین روز بهمن سال ۹۴ در سن ۷۴ سالگی درگذشت. اسلامیه در سال ۱۳۲۰ در تهران به دنیا آمد و طول ۷۴ سال زندگی خود به نوشتن نمایشنامه، زندگی‌نامه و ترجمه آثار ادبی پرداخت. اسلامیه دیپلم خود را از مدرسه دارالفنون گرفته بود. اسلامیه در زمانی درگذشت که یکی از ناشران کتاب‌هایش در تدارک تجدید چاپ کتاب او درباره دکتر محمد مصدق بود.

محمدعلی اینانلو، روزنامه‌نگار، مجری تلویزیون و از مبتکران آموزش طبیعت‌گردی در ایران در سن ۶۸ سالگی در ۱۲ دی بر اثر ضایعه مغزی درگذشت. او مدیر و صاحب‌امتیاز مؤسسه آموزش و تحقیقات طبیعت (آموزش تخصصی اکوتوریسم) و مدیر‌عامل و صاحب‌امتیاز دفتر خدمات مسافرتی طبیعت ایران بود. حضور او در فیلم‌های سینمایی "ارتفاع پست" و "رنگ ارغوان" به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا از همکاری‌های سینمایی او محسوب می‌شود.

جمال بخش‌پور، نقاش ایرانی، شامگاه ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ پس از مدت‌ها رنج و درد از بیماری سرطان در کلن آلمان درگذشت. بخش‌پور دانش‌آموخته‌ هنرستان هنرهای زيبا دانشکده هنرهای تزئينی تهران بود و بیش از دو دهه از عمر خویش را در خارج از ایران گذرانده بود. جمال بخش‌پور که متولد سال ۱۳۲۲ در تبریز بود، از نقاشان نوگرای ایرانی محسوب می‌شد که در این سال‎‌ها آثارش علاوه بر اروپا در ایران نیز به نمایش گذاشته شده بود.

نیما پتگر، هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز تنها ۵ روز اول سال ۹۴ را دید. او در پنجمین روز فروردین سال ۹۴ بر اثر عارضه‌ قلبی از دنیا رفت. نیما پتگر در سال ۱۳۲۵ در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد و در ایتالیا نقاشی تحصیل کرد. پنج اثر نقاشی از نیما پتگر در موزه هنرهای معاصر تهران، یک اثر در موزه هنرهای معاصر آبادان و یک سردیس گچی از آثار او در فرهنگستان هنرهای زیبای رم قرار دارد.

شیدا جاهد شامگاه ۹ اسفند سال ۹۴ در بیمارستان لاله تهران از دنیا رفت. او که از بیماری سرطان رنج می‌برد، از ۴ روز پیش از مرگ به حالت کما رفته بود. پری ملکی، معلم آواز و خواننده پیش‌کسوت موسیقی سنتی درباره شیدا جاهد گفت: «رفتن شیدا خیلی غم‌انگیز است. او بی‌مهری دید. بی‌مهری‌ای که ما سالیان سال است که تجربه‌اش می‌کنیم بدون این که کسی به ما سر سوزنی توجه کند.»

عبدالرحیم (تقی) جعفری، بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر در ۱۱ مهر سال ۹۴ درگذشت. جعفری ۹۶ سال داشت و در سال ۱۳۲۸ در ۳۰ سالگی انتشارات امیرکبیر را تاسیس کرده بود. در سال ۱۳۸۳ "دائر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ة‌المعارف بزرگ اسلامی" مراسمی برای پاسداشت زحمات جعفری برگزار کرد. در این مراسم نماینده انتشارات امیرکبیر هدایایی به جعفری داد. جعفری اما در این مراسم با کنایه گفته بود: «اموال خودم را به خودم هدیه می‌دهند.»

پروین خیربخش، مشهور به فروزان، صداپیشه و هنرپیشه نامدار سینمای پیش از انقلاب ایران هم در ۴ بهمن سال ۹۴ در سن ۷۸ سالگی در تهران درگذشت. او محبوب‌ترین و گران‌ترین ستاره سینمای ایران قبل از انقلاب بود. دالاهو، گنج قارون و "دایره مینا" از جمله فیلم‌هایی بودند که فروزان در آنها نقش‌آفرینی کرده بود. این بازیگر ۴ شهریورماه ۱۳۱۶ در بندرانزلی متولد شده بود.

مهران دوستی، گوینده رادیو و مجری برنامه‌های تلویزیونی ایران در خرداد سال ۱۳۹۴ درگذشت. او در روستای بلده از توابع نور زاده شد و دانش‌آموخته رشته مکانیک و مهندسی تصفیه آب در آمریکا بود. صدای مهران دوستی، یکی از ماندگارترین صداهای رادیو بود. دوستی به‌عنوان گوینده برتر رادیو و نماینده ایران در اتحادیه رادیو تلویزیونی آسیا ـ اقیانوسیه نیز انتخاب شده بود.

معصومه ذباح از هنرمندان پیشکسوت لرستانی و خالق "شب‌ به‌خیر کوچولو" در دی ماه سال ۹۴ به علت بیماری سرطان درگذشت. معصومه ذباح به ‌‌عنوان سردبیر و نویسنده در برنامه‌های رادیویی بسیاری فعالیت داشت. "بوی گل آفتاب"، "شب‌ به‌خیر کوچولو" و "قصه‌های ظهر جمعه" از کارهای ماندگار او هستند.

سهراب رحیمی، شاعر و مترجم ساکن سوئد و از چهره‌های فعال در عرصه نقد ادبی هم ۲۱ بهمن سال ۹۴ در حادثه آتش‌سوزی خودرو جان باخت. سهراب رحیمی متولد ۱۳۴۱ آثار ادبی بسیاری ترجمه کرده است. رحیمی موفق به دریافت جایزه شعر نیکلای گوگول از کشور اوکراین نیز شده بود.

هما روستا بازیگر برجسته تئاتر، سینما و تلویزیون ایران روز ۴ مهرماه سال ۹۴ در هفتاد و یکمین سالروز تولدش درگذشت. روستا که مبتلا به بیماری سرطان بود و برای معالجه به آمریکا رفته بود، در بیمارستانی در لس‌آنجلس چشم از جهان فروبست. هما روستا همسر حمید سمندریان کارگردان بنام تئاتر ایران بود که سه سال پیش در اثر ابتلا به سرطان درگذشت.

محمدعلی سپانلو، شاعر، منتقد ادبی و مترجم ایرانی روز ۲۱ اردیبهشت سال ۹۴ در سن ۷۵ سالگی در اثر بیماری ریوی و تنفسی درگذشت. او از ۱۳۴۲ که نخستین مجموعه شعرش "آه ... بیابان" منتشر شد، در طول بیش از نیم قرن فعالیت ادبی بیش از ۶۰ کتاب شعر، ترجمه، نقد و پژوهش ادبی منتشر کرد. به سپانلو لقب "شاعر تهران" داده بودند.

فرج‌الله سلحشور، کارگردان سریال‌های مذهبی در هشتمین روز اسفند سال ۹۴ به دلیل ابتلا به سرطان درگذشت. او چندین فیلم و سریال تلویزیونی با مضامین دینی کارگردانی کرده است. سلحشور نسبت به سینمای ایران دیدی منفی داشت، آن را "فاحشه‌خانه" خوانده بود، بازیگران زن سینما را "فاحشه‌های نیمه‌برهنه" می‌دانست و خواستار برخورد پلیس با "بی‌حیایی" در سینما بود. مرگ سلحشور با بی‌اعتنایی جامعه سینمایی کشور روبرو شد.

محمود شجاعی، شاعر هم در مهرماه سال ۹۴ در سن ۷۳ سالگی درگذشت. شجاعی یکی از ۵ امضاکننده‌ بیانیه "شعر حجم" بود. شعر حجم گونه‌ای از شعر نو فارسی است که از سال‌های ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ رسما موجودیت خود را اعلام کرد و یدالله رویایی و تنی چند از شاعران بیانیه شعر حجم را نوشتند که برای نخستین بار در نشریه ادبی "بارو" در سال ۱۳۴۸منتشر شد. نخستین مجموعه شعر شجاعی در سال ۱۳۵۳ منتشر شده بود.

سعید صدیق، شاعر گیلانی و برنده یک دوره جایزه کارنامه در ۲۵ دی ماه سال ۹۴ درگذشت. او که متولد شهر رشت بود در زادگاهش و در سن ۵۳ سالگی بر اثر ایست قلبی در منزلش دیده از جهان فرو بست. صدیق در طول حیات با نشریه‌هایی همچون کلک، گیله‌وا، هنر و اندیشه، نقش قلم و "پیام شمال" همکاری داشت و برای آنها نقدهای ادبی می نوشت.

درگذشت این بازیگر جوان برای اهالی سینما در سال ۹۴ شوک بزرگی بود. علی طباطبایی که تنها ۳۲ سال سن داشت در هشتمین روز شهریور سال ۹۴ به علت ایست قلبی درگذشت. اولین کار او بازی در فیلم "سالاد فصل" بود. او در سریال‌های ترانه مادری، آشپزباشی، قلب یخی و بچه‌های نسبتا بد نیز بازی کرده بود.

رحيم معينی كرمانشاهی، شاعر و ترانه‌سرای پركار ایران، در ۲۴ آبان ماه سال ۹۴ در ۹۳ سالگی در بيمارستان جم تهران درگذشت. او خالق ترانه‌های به‌یاد ماندنی هم‌چون "آشفته‌حالی"، "طاووس" و "عجب صبری خدا دارد" بود. معينی كرمانشاهی متولد ۱۵ بهمن ماه ۱۳۰۱ در كرمانشاه بود.

هما ناطق، پژوهشگر تاریخ و استاد پیشین دانشگاه سوربن ۱۱ دی سال ۱۳۹۴ در پاریس چشم از جهان فروبست. او از پژوهشگران پرکار بود. کتاب‌های "از ماست که بر ماست"، "مصیبت وبا و بلای حکومت"، "تحقیقی درباره‌ میرزا ملکم خان و روزنامه قانون"، "افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده در دوره‌ قاجار"، "کارنامه و زمانه‌ میرزارضا کرمانی" و "کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران" از مهم‌ترین آثار هما ناطق هستند.

ابوالحسن نجفی، از چهره‌های شاخص زبان‌شناسی، فرهنگ‌نویسی و تحقیقات ادبی بود که روز دوم بهمن سال ۹۴ درگذشت. نجفی چند کتاب در زمینه زبان‌شناسی در کارنامه خود دارد. او به زبان فرانسوی مسلط بود و آثاری از ادبیات جهان را به فارسی برگردانده بود. نجفی از همکاران برجسته فرهنگستان زبان بود. نجفی متولد ۱۳۰۸ در اصفهان بود و هنگام مرگ ۸۶ سال داشت.

یدالله نجفی، از بهترین صدابرداران تاریخ سینمای ایران در سومین روز ۳ بهمن ماه سال ۹۴ به دلیل ایست قلبی درگذشت. نجفی از کارکنان متعهد و پرتوان سینمای ایران بود. نجفی برای بیش از ۶۰ فیلم سینمایی صدابرداری انجام داده بود و دستاوردهای بزرگی در سینمای ایران داشت. او همچنین ۵ بار سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را دریافت کرده بود.