پیشنهاد احتمالی روحانی برای "بن‌بست‌شکنی" در تنش با آمریکا
۱۳۹۸ مهر ۳, چهارشنبه
علی ربیعی در حاشیه نشست روز چهارشنبه، سوم مهر ماه هیئت دولت تاکید کرد که در صورت توقف تحریم‌ها و بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) امکان "صحبت و مذاکره" با آمریکا وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، سخنگوی دولت با اشاره به سفر حسن روحانی به نیویورک در جمع خبرنگاران گفت: «حتی برای اطمینان بخشی بیشتر و بن‌بست‌شکنی رئیس جمهوری در آنجا پیشنهادی خواهند داشت که بتوانیم در دل خود برجام تغییری کوچک بدهیم که این بن‌بست‌شکنی هم حاصل شود. ولی شرط همه اینها این است که آنها به جایی که بودند برگردند.»
ربیعی از تشریح جزئیات پیشنهاد جمهوری اسلامی برای آنچه "بن‌بست‌شکنی" در مناقشه میان ایران و ایالات متحده خوانده خودداری کرد.
"پرس تی‌وی"، فرستنده انگلیسی‌زبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی به نقل از یک منبع آگاه که نامش فاش نشده ادعا کرده که پیشنهاد ایران دارای سه بخش اصلی برای ایجاد تغییراتی در برجام است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بنابر این گزارش پیشنهاد ایران شامل تصویب پروتکل الحاقی در مجلس شورای اسلامی، تصویب توافق هسته‌ای در کنگره آمریکا و برداشته شدن تحریم‌ها می‌شود.
آمریکا اردیبهشت سال پیش از برجام خارج شد و پس از آن تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی دوباره اعمال شدند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده هدف از این تحریم‌ها را، که در ماه‌های گذشته تشدید شدند، وارد کردن فشار حداکثری بر ایران برای کشاندن این کشور به پای میز مذاکره عنوان می‌کند.
تغییر جزیی؛ جلو کشیدن زمان انجام تعهدات؟
خبرگزاری رویترز روز گذشته به نقل از روحانی گزارش داده بود که ایران با اعمال برخی "تغییرات جزئی" در برجام به ازای رفع تحریم‌ها موافق است.
پرویز اسماعیلی، معاون اطلاع رسانی نهاد ریاست جمهوری ایران سخنان منتسب به روحانی را نادرست خوانده و در یک پیام توئیتری نوشته درست‌تر این است که تهران "برای کوتاه کردن زمان اجرای برجام" آمادگی دارد.
با این همه برخی مقامات ارشد ایران بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها را شرط مذاکره با آمریکا عنوان کرده‌اند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان پس از دیدار با حسن روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل به خبرنگاران گفته که شرط لغو کامل تحریم‌ها برای مذاکره با آمریکا غیرواقع‌بینانه است.
به گزارش ایرنا علی ربیعی به خبرنگاران گفته است: «ما منافع مردمان را دنبال می‌کنیم. اگر همین امروز تحریم‌ها را متوقف کنند و به شرایط معاهده برگردند ما تصمیم می‌گیریم و این فرصت وجود خواهد داشت و فضای مذاکره در قالب ۱+۵ فراهم می‌شود و چیزی غیر از این هم اتفاق نمی‌افتد.»
معاون اطلاع‌رسانی نهاد ریاست جمهوری خبر رویترز درباره آمادگی ایران برای اصلاح برجام را تحریف‌آمیز خوانده و نوشته پیشنهاد جمهوری اسلامی جلو کشیدن زمان اجرای دو تعهد تهران و واشنگتن است که مطابق برجام قرار است در سال ۲۰۲۳ انجام شود.
پیشنهاد جلو کشیدن "روز انتقالی"
این همان پیشنهادی است که منابع خبری غربی تیرماه امسال به نقل از محمد جواد ظریف مطرح کرده بودند و او روز گذشته در گفت‌وگو با شبکه "سی‌ان‌ان" آن را تکرار کرد.
مطابق توافق‌نامه برجام، ایران و آمریکا تعهداتی دارند که باید هشت سال پس از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که به آن "روز انتقالی" گفته می‌شود به اجرا گذاشته شود.
تعهدات آمریکا شامل تصویب لغو تحریم‌های تعلیق شده مطابق برجام در کنگره و تعهد جمهوری اسلامی تصویب پروتکل الحاقی در مجلس است که اکنون به صورت داوطلبانه اجرا می‌شود.
وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تصریح کرده که پیشنهاد ایران برای تصویب زودهنگام پروتکل الحاقی در مجلس همچنان روی میز است مشروط بر این که ایالات متحده نیز تعهدات سال ۲۰۲۳ خود را همزمان اجرا و با تصویب برجام در کنگره زمینه لغو تحریم‌ها را فراهم کند.
دونالد ترامپ مدعی است برجام در شکل کنونی خطر دست‌یابی جمهوری اسلامی به بمب اتمی را برای همیشه منتفی نمی‌کند. ظاهرا پیشنهاد تصویب زودهنگام پروتکل الحاقی و دائمی کردن اجرای آن گامی در مسیر رفع این نگرانی است.
پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان می‌دهد تمام فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای امضاکننده را به شکلی گسترده زیر نظر داشته باشد و از تمام تاسیسات مربوط به این گونه فعالیت‌ها به صورت سرزده بازدید کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
تقریبا همزمان با این رویدادها وزیران خارجه ایران و پنج کشور باقی‌مانده در برجام (چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان) همراه با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک نشست فوق‌العاده مشترک در نیویورک شرکت کردند.
ظریف پیش از آغاز این نشست با ابراز امیدواری نسبت به کارآمدی تلاش‌های دیپلماتیک تاکید کرد که مذاکرات وزیران خارجه و موگرینی امکانی برای بازبینی موقعیت کنونی و ارزیابی راهکارهایی برای حفظ برجام خواهد بود.