پرونده کهریزک و «معضل نقش قاضی مرتضوی»
۱۳۸۹ تیر ۲۳, چهارشنبه
در پرونده دادگاه کهریزک، از بین دوازده متهم پرونده، رئیس پلیس تهران سرتیپ عزیزالله رجب‌زاده از اتهامات وارده تبرئه شده است. سه سرهنگ نیروی انتظامی، مجموعا به شصت و شش ماه زندان محکوم شده‌اند و دو نفر با درجه استوار دومی و سمت افسر نگهبان بازداشتگاه کهریزک به علت ضربات منجر به فوتی که به بازداشت‌شدگان وارد کرده‌اند به قصاص یا همان اعدام محکوم شده‌اند.
آخرین اخبار از طی شدن مراحل نهایی دادگاه در مرحله تجدید نظر حکایت دارد. محمدکاظم بهرامی، رئیس سازمان نیروهای مسلح ایران در گفت و گو با خبرگزاری‌های داخل ایران گفته است: «به‌زودی حکم قطعی متهمان اجرایی می‌شود.»
محمد صالح نیکبخت، وکیل خانواده امیر جوادی‌فر، از جانباختگان بازداشتگاه کهریزک در گفت و گو با دویچه‌وله معتقد است این که حکم قطعی متهمان به زودی قطعی خواهد شد قانونی نیست.
وکیل خانواده امیر جوادی‌فر درباره دلایل غیر قانونی بودن این امر به دویچه‌وله می‌گوید: «این احکام هم از طرف متهمان و هم از طرف اصحاب دعوا قابل تجدید نظر است. حکم صادره در پانزدهم تیرماه سال جاری به من ابلاغ شده و من تا ششم مرداد برای تجدید نظر خواهی وقت دارم . از این جهت فرستادن پرونده قبل از این‌که فرصت تجدید نظرخواهی طرفین دعوا منقضی شود قانونی نیست. تعجب می‌کنم که پرونده را به صرف تجدید نظرخواهی محکومان به دیوان عالی کشور فرستاده‌اند.»
علت فوت بازداشت‌شدگان در کیفرخواست مطرح شده در دادگاه
در کیفرخواست دادگاه متهمان کهریزک، درباره علت فوت بازداشت‌شدگان چنین نوشته شده است:«وضعیت اسفناک قرنطینه محل نگهداری بازداشت‌شدگان، از جمله سه نفر از متوفیان از جهت بهداشت، تغذیه، فضای نگهداری، عدم تهویه هوا در گرمای تابستان، آب آشامیدنی آلوده، نبود امکانات دارویی و عوامل متعدد دیگری که حداقل نیازهای اولیه انسان را باید تامین کند موجب تحلیل قوای جسمانی، ضعف مفرط بدنی و کاهش مقاومت بازداشت‌شدگان مقابل جراحات ناشی از ضرب و جرح شده است.»
نقش قاضی مرتضوی در پرونده متهمان کهریزک
صالح نیکبخت درباره نقاط ضعف پرونده متهمان کهریزک به دویچه‌وله می‌گوید: «ما معتقدیم اگر قرار باشد کسانی که فقط ضربه و صدمه به بازداشت‌شدگان وارد کرده‌اند تحت تعقیب قرار بگیرند، بدون این که کسانی که موجب به‌وجود آمدن این شرایط شده‌اند مورد تعقیب قرار نگیرند، ضعفی است که در این پرونده وجود دارد.»
اما نقش قاضی مرتضوی، دادستان سابق تهران در پرونده متهمان کهریزک از دیگر زوایای پنهان این پرونده است. دادگاه اعلام کرده به علت مقام قضایی قاضی مرتضوی صلاحیت رسیدگی به اتهامات او را ندارد. بازداشت شدگان کهریزک همگی به دستو ر مستقیم او به کهریزک فرستاده شده‌اند، اما این همه ماجرا نیست. وکیل خانواده امیر جوادی‌فر درباره نقش دیگر قاضی مرتضوی در پرونده متهمان کهریزک می‌گوید: « آن نامه جعلی، مبنی بر این که جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی به علت ابتلای قبلی به بیماری مننژیت فوت کرده‌اند را ایشان دیکته کرده است به دو نفر از افسران نیروی انتظامی. افسران نیروی انتظامی می‌گویند ما به توصیه و سفارش قاضی مرتضوی و حتی با دیکته ایشان این نامه رانوشتیم. همین نامه در گزارش مجلس شورای اسلامی ایران درباره بازداشتگاه کهریزک به طور مبسوط منعکس شده است. یکی دیگر از نقاط ضعف این پرونده همین موضوع است. معضلی است در تاریخ قضایی ایران، اساسا چرا چنین شخصی که این کارها را انجام داده است، تحت تعقیب قرار نمی‌گیرد.»
محمد صالح نیکبخت درباره حضور نیافت قاضی مرتضوی حتی به عنوان شاهد در دادگاه متهمان کهریزک به دویچه،وله می‌گوید:«هم من و هم وکلای سایر خانواده‌های شهدا در جلسه دادگاه از رئیس دادگاه تقاضا کردیم حال که شما از لحاظ قانونی نمی‌توانید سعید مرتضوی را محاکمه بکنید و یا تحت تعقیب قرار بدهید و با توجه به این‌که بر اساس گزارش مجلس شورای اسلامی ایران بازداشت‌شدگان به دستور سعید مرتضوی به بازداشتگاه کهریزک فرستاده شده‌اند، لااقل ایشان را به عنوان شاهد به دادگاه بیاورید. چون شاهد بودن که دیگر مشکلی ندارد، هر کس را می‌توان به‌‌عنوان شاهد در دادگاه حاضر کرد حتی اگر عالی‌ترین مقام از قوای سه‌گانه باشد. متاسفانه ما نمی‌دانیم به چه علت این درخواست ما مورد پذیرش قرار نگرفت.»
تبرئه رئیس بازداشتگاه کهریزک
صالح نیکبخت درباره آخرین روز زندگی موکلش می‌گوید. وقتی امیر جوادی‌فر در آستانه مرگ بوده است:«در ماجرای کهریزک افرادی وجود داشته‌اند که شرافتمندانه عمل کرده‌اند، هم‌چنان که افرادی وجود داشته‌اند که شرافتمندانه عمل نکرده‌اند و دقیقا برخلاف قوانین کشور و مقررات عمل کردند. در میان افرادی که به‌صورت شرافتمندانه عمل کردند، عده‌ای از پزشکان بوده‌اند که به فاجعه رسیدگی کرده‌اند و آن‌ها در اظهار نظر خودشان گفته‌اند که مرگ این سه نفربر اثر ضربات و صدمات وارده بر این افراد در فاصله هفتاد و دو ساعت قبل از فوتشان بوده است. از طرف دیگر کسی که رئیس بازداشتگاه کهریزک بوده با لگد مرحوم جوادی‌فر را مورد ضرب و شتم قرار داده در حالی که ایشان در آستانه مرگ بوده اما در نهایت دادگاه این فرد مشخص را از اتهام ضرب و جرم امیر جوادی‌فر تبرئه کرد.»
حسین کرمانی
تحریریه: فرید وحیدی