«وضعیت جنگی» در یونان

در نشست کابینه‌ی دولت یونان که به منظور ارائه‌ی برنامه‌ی اصلاحی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های دولتی برگزار شد، چهره‌های وزیران کاملا جدی بود. شرکت کنندگان در این نشست، فضای حاکم بر جلسه را سنگین توصیف کرده‌اند. دولت افزون بر صرفه‌جویی‌هایی بالغ بر ده میلیارد دلار که در ماه ژانویه تصویب کرد، قرار است ۸ / ۴ میلیارد دلار دیگر نیز صرفه‌جویی کند.

بدین‌منظور، سی درصد از عیدی و پاداش کریسمس بیش از ۷۳۰ هزار کارمند دولت کاسته خواهد شد. افزون بر آن، مزایایی که به کارمندان دولت تعلق می‌گیرد و گاه برابر حقوق ماهانه‌ی آنان یا حتا بیشتر از آن است، حدود ۱۲ درصد کاهش خواهد یافت. حقوق بازنشستگی افزایش نخواهد یافت و فعلا راکد خواهد ماند.

در راستای اقداماتی برای افزایش درآمدهای دولتی، مالیات ارزش افزوده از ۱۹ به ۲۱ درصد افزایش خواهد یافت. همچنین دخانیات و مشروبات الکلی گران‌تر خواهد شد. مالیات هر لیتر بنزین حدود ۸ سنت افزایش خواهد یافت و مالیات‌های سنگین‌تری بر خودروها و دیگر کالاهای لوکس بسته خواهد شد. کسانی که درآمد سالانه‌ی آنان بیش از یکصد هزار یوروست، باید عطف به ماسبق برای سال ۲۰۰۹ یک درصد «مالیات همبستگی» بپردازند.

«پیکار ملی برای بقا»

روز سه‌شنبه (۲ مارس)، پاپاندرئو، نخست‌وزیر یونان، فراکسیون پارلمانی خود را با این جملات دراماتیک مورد خطاب قرار داد: «کشور ما در وضعیت جنگی و در پیکاری ملی برای بقا بسر می‌برد».

پاپاندرئو افزود: «همه باید بدانند که اگر دولت در آینده‌ی نزدیک دیگر نتواند حقوق کارمندان خود و بازنشستگان را بپردازد، چه اتفاقی خواهد افتاد». حتا قدیمی‌ترین گزارشگران آتن نیز به یاد ندارند که در گذشته رییس دولت در یونان چنین سخن گفته باشد. به نظر می‌رسد که نخست‌وزیر یونان، اعضای فراکسیون خود را متقاعد ساخته است که بدیلی برای اصلاحات عمیق وجود ندارد، زیرا سخنرانی او بارها با کف‌زدن‌های آنان قطع شد.

قرار است قوانین مربوط به برنامه‌ی اصلاحی، با فوریت به تصویب برسد. لایحه‌ی مربوطه به مجلس ارائه شده و قرار است روز جمعه (۵ مارس) در مورد آن رای‌گیری شود. پاپاندرئو با اقدامات اصلاحی خود می‌خواهد مطمئن شود که اهداف تثبیت دولت برآورده می‌شود و اگر ناتوانی اقتصادی افزایش یابد، ورشکستگی یونان را تهدید نمی‌کند.

با اقدامات اصلاحی تازه قرار است امسال کسری بودجه از ۷ / ۱۲ درصد به ۷ / ۸ درصد درآمد ناخالص ملی و تا پایان سال ۲۰۱۲ حتا به زیر ۳ درصد کاهش یابد. تا کنون هیچ کشور دیگری در اتحادیه‌ی اروپا چنین اهدافی برای صرفه‌جویی‌های سخت در نظر نگرفته است.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، از برنامه‌ی دولت برای صرفه‌جویی استقبال کرد و آن را اقدامی برای جلب اعتماد بازارهای جهانی دانست. وی روز جمعه (۵ مارس)، با همتای یونانی خود دیدار خواهد کرد.

آغاز اعتراض‌ها

با این همه، رییس دولت یونان هنوز باید دیگران را برای اقدامات اصلاحی خود متقاعد کند. پاپاندرئو پس از نشست اخیر کابینه، با رهبران سندیکاها و نمایندگان کارفرمایان دیدار کرد، تا سیاست اصلاحی خود را برای آنان توضیح دهد.

ولی اعتراض‌ها علیه صرفه‌جویی‌های دولت از هم اکنون آغاز شده است. در حالی که پاپاندرئو با نمایندگان سندیکایی و کارفرمایان در حال گفت‌وگو بود، صدها بازنشسته برای افزایش حقوق بازنشستگی راهپیمایی کردند. در روزهای اخیر، احزاب چپ و سندیکاهای کارگری، مردم را به میتینگ‌های اعتراضی فراخوانده‌اند.

ولی وضعیت دشوار اقتصادی یونان، تنها برانگیزنده‌ی اعتراضات نیست، بلکه خلاقیت‌ها را هم دامن زده است. نانا موسکوری، خواننده‌ی پرآوازه و ثروتمند یونان اعلام کرد که می‌خواهد حقوق بازنشستگی خود را که به عنوان نماینده‌ی پیشین پارلمان اروپا دریافت می‌کرد، به عنوان کمک اهدا کند.

در حال حاضر، اتحادیه‌ی اروپا مشغول طراحی نقشه‌ای برای وضعیت اضطراری است، تا اگر آتن توان پرداخت نداشته باشد، به یاری آن بشتابد. خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون این اتحادیه به یونان اطمینان داد که کشورهای اتحادیه‌ی اروپا این کشور را تنها نخواهند گذاشت.

BM/MM