ورود بازرسان آژانس به ایران و آغاز مذاکرات کارشناسی در نیویورک
۱۳۹۳ اردیبهشت ۱۵, دوشنبههیأتی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به ریاست ماسیمو آپارو، مدیر پادمانی آژانس بامداد دوشنبه (۱۶ اردیبهشت/ ۵ مه) به منظور دیدار و گفتوگو با مسئولان سازمان اتمی ایران در مورد رهیافت پادمانی راکتور اراک وارد تهران شد.
قرار است که بازرسان آژانس ۷ مورد توافقی میان ایران و این نهاد در تاریخ ۲۰ بهمنماه را مورد بررسی قرار دهند. پادمان در اصطلاح به مقررات نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته میشود که انواع بازرسیها را در بر میگیرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، این ۷ مورد که ایران متعهد به انجام آن شده از جمله شامل ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریتشده مرتبط با معدن ساغند یزد، ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریتشده مرتبط با کارخانه تغلیظ اردکان، تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی بهروز شده راکتور IR-40 (اراک) و اقدام در جهت به نتیجه رساندن رهیافت پادمان برای راکتور یادشده (اراک) میشود.
ارائه اطلاعات در مورد مواد منبع (source material) که هنوز به ترکیب و خلوص لازم برای ساخت سوخت یا غنیسازی نرسیدهاند، شامل واردات چنین موادی به ایران و استخراج اورانیوم از فسفات توسط ایران نیز از دیگر موارد مورد توافق به حساب میآیند.
ارائه اطلاعات و توضیحات لازم به آژانس برای ارزیابی اظهاریه ایران در مورد نیاز یا کاربرد توسعه نسل جدید چاشنیهای ایمن(EWB) یکی دیگر از موارد توافقی است.
خبرگزاری فرانسه مینویسد، این چاشنیها در موارد غیر نظامی نیز کاربرد دارند اما عمدتا به عنوان محرکهایی برای تحریک واکنشهای زنجیرهای هستهای شناخته میشوند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی به خبرگزاری ایرنا گفته است که "بیشتر ۷ گام مورد توافق بین ایران و آژانس اجرا شده است."
بازرسان آژانس در روزهای سهشنبه و چهارشنبه (۱۷ و ۱۸ اردیبهشت) نیز از معدن ساغند یزد و کارخانه تغلیظ اردکان بازدید خواهند کرد. بازرسان بعد از بازگشت و ارائه گزارش خود از ۷ مورد بررسیشده در صورتی که ابهامهایی باقی و نیاز به رفع آنها موجود باشد با تماس با ایران برای دور آتی برنامهریزی خواهند کرد.
طبق توافق ایران و آژانس، ۷ مورد یادشده باید تا ۱۵ مه (۱۰ روز دیگر) به اجرا در آمده باشد.
آغاز مذاکرات کارشناسی
سفر هیأت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران همزمان با آغاز مذاکرات کارشناسی اتمی ایران و گروه ۱+۵ در نیویورک انجام شده است. این مذاکرات که از روز دوشنبه (۱۶ اردیبهشت/ ۵ مه) آغاز میشود در راستای رسیدن به توافق جامع هستهای انجام خواهد گرفت و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت.
بر اساس توافق اولیه ژنو در آذرماه ۱۳۹۲، نمایندگان ایران و گروه ۱+۵، شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان تا ۲۹ تیر سال جاری (۲۰ ژوئیه ۲۰۱۴) فرصت خواهند داشت تا به توافقی جامع برای حل و فصل نهایی ابهامهای مربوط به برنامه هستهای ایران دست یابند. در توافق اولیه قرار شد ایران قسمتهایی از برنامه اتمی خود را به حال تعلیق در آورد و در مقابل از کاهش برخی تحریمها بهرهمند شود.
قرار است از ۱۳ مه در وین، پایتخت اتریش مذاکرات اتمی در سطح مقامهای بلندمرتبه هفت کشور از سر گرفته شود.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران که در آغاز دوران ریاست جمهوری خود توانست زمینههای رسیدن به توافق اولیه ژنو را فراهم آورد در حال حاضر با موجی از انتقادهای شدید اصولگرایان روبروست. آنها او را به مسامحه بیش از اندازه در ازای دریافتی اندک از غرب متهم میکنند.
روحانی روز یکشنبه در واکنش به همین انتقادها بر سیاست اتمی خود تأکید کرد و گفت، دولت مصمم است برای حل مشکلات با دنیا تعامل و گفتوگو داشته باشد.