واکنش رئیس دفتر روحانی به تقاضای رفع حصر
۱۳۹۴ اسفند ۲۷, پنجشنبه
محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور ایران در پاسخ به این پرسش که "در چه زمان آقای رئیس جمهور به وعده‌های انتخاباتی خود در مورد برخی اتفاقات در عرصه سیاست داخلی عمل خواهد کرد" گفته است: «هر کاری باید در زمان خود و با سرعت مناسب خود باید انجام شود.»
نهاوندیان این اظهارات را یک روز پس از انتشار نامه سرگشاده عزت‌الله انتظامی، بازیگر سرشناس سینمای ایران به حسن روحانی بیان کرده است.
انتظامی در این نامه، ضمن اشاره به موفقیت دولت در عرصه سیاست خارجی و حل مناقشه هسته‌ای، از رئیس جمهور ایران پرسید ه است «آیا وقت آن نرسیده است تا به دیگر وعده انتخاباتی‌تان، یعنی برداشته شدن حصر از سه بزرگوار – سرکار خانم زهرا رهنورد و آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی – عمل کنید؟»
انتظامی از روحانی پرسیده که چرا در انجام وعده انتخاباتی‌اش در مورد رفع حصر تعلل می‌کند و در ادامه نوشته است: «چگونه می‌توان با قدرت‌های بزرگ جهان بر سر کسب منافع ملی بر سر یک میز نشست و چانه زد و بالاخره به نتیجه هم رسید، اما نمی‌توان با مسئولان کشور بر سر منافع ملی مذاکره کرد؟ مگر میشود مسئله‌ای با این اهمیت همچنان لاینحل باقی بماند؟»
بیشتر بخوانید: پیام انتخابات هفتم اسفند و گوش‌هایی که باید آن را بشنوند
انتظامی در اواخر دی نیز در دیدار با دختران میرحسین و رهنورد جویای احوال و شرایط والدین محصور آنها شده و در متنی سرگشاده آرزو کرده بود که «بزرگان این مرزوبوم نیز بزرگوارانه و از سر مهر و نه کین به این دو عزیز بیندیشند و هر چه زودتر موجبات آزادی آنها را فراهم آورند.»
وعده انتخاباتی که عملی نشده
مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد پنج سال است که بدون حکم قضایی در حصر خانگی به سر می‌برند. حسن روحانی در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ وعده داد که ظرف یک‌سال شرایطی را فراهم کند که «نه تنها آن‌هایی که در حصر هستند، بلکه کسانی که به خاطر مسائل سال ۸۸ در زندان هستند، آزاد شوند.»
سوال مربوط به چرایی ناتوانی دولت در موضوع رفع حصر، گاه و بی‌گاه در مصاحبه‌های مطبوعاتی حسن روحانی و دیگر اعضای دولت او مطرح میشود.
روحانی در شهریور امسال درپاسخ به این که چرا به وعده خود برای رفع حصر عمل نمی‌کند، گفت: « "پيش از موعد اعلام كردن (جزئیات) چيدن ميوه نارس است... قبلا گفتم در برخی مسائل دولت به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد اما دولت می‌تواند مقدمات و شرایط امر را فراهم کند.»
با این همه، محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت، در بهمن گذشته، در توضیح تلاش دولت باره رفع حصر از میرحسین موسوی، زهرا رهنورد و مهدی کروبی گفت: «اگر منظور از پیگیری این است که آثارش به رفع حصر منتهی شود، ما هم قبول داریم که اتفاقی نیفتاده است... ما تلاشمان را به اندازه وسع‌مان انجام داده‌ایم و در پاره‌ای از موارد بیش از وسع‌مان هم تلاش کرده‌ایم، اما به هر حال در این زمینه تصمیم گیرنده نهایی نیستیم.»
«تصمیم با کس دیگری است»
اظهارات مقام‌های مختلف حکومتی نشان می‌دهد که "تصمیمٰ‌گیرنده نهایی" در این زمینه رهبر جمهوری اسلامی است که دستور حصر افراد یادشده را هم به خود او نسبت می‌دهند.
تابستان امسال، علی اکبر ناطق نوری، رئیس دفتر بازرسی رهبر جمهوری اسلامی در اظهاراتی صریح رفع حصر را خارج از محدوده اختیارات دولت دانست و تلویحا آن را به رهبر جمهوری اسلامی ارتباط داد: « نه آقای روحانی و نه هیچ فرد دیگری توانایی ورود و تصمیم‌گیری در خصوص این موضوع را ندارد... تصمیم گیری در خصوص این مسئله تنها در حوزه اختیارت مقامات عالی نظام است که برحسب منافع ملی و خطوط قرمز تعیین میشود.»
به این ترتیب معلوم نیست که اظهارات محمد نهاوندیان که حاوی نوعی خوش‌بینی ضمنی است چه مبنا و پایه‌ای دارد.
انتخابات هم موثر نشده
در انتخابات اخیر مجلس شورا و مجلس خبرگان که زمینه‌ای برای بازگشت اصلاح‌طلبان به صحنه سیاسی کشور شد، رهبران مخالفان نتایج اعلام‌شده انتخابات سال ۱۳۸۸ نیز قصد شرکت در انتخابات را داشتند که موسوی و رهنورد به انجام آن هم قادر شدند، اما زمینه‌های لازم برای شرکت کروبی در رای‌دهی فراهم نشد.
بیشتر بخوانید: شعار رفع حصر پای صندوق‌های رأی در حسینیه ارشاد و جماران
این اقدام و قصد، این امیدواری را به وجود آورد که نوع از تلطیف در فضای سیاسی کشور به‌وجود آید و مقدماتی برای رفع حصر بشود. اما آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی پس از انتخابات دوباره رهبران در حصر را "نا نجیب" خواند و بدون اسم بردن ازموسوی و کروبی و رهنورد به شدت به آنها حمله کرد.
حضور موثر محمد خاتمی در انتخابات اخیر که بخشی از شکست اصولگرایان به تلاش‌ها و تبلیغات او به سود جناح اصلاح‌طلب و اعتدالی ربط داده میشود، حالا سبب شده که نوعی از حصر علیه رئیس جمهور سابق ایران نیز اعمال شود. خاتمی که در سال‌های اخیر به خاطر نقشی که در انتخابات سال ۱۳۸۸ داشت به دستور دادستانی ممنوع‌التصویر و ممنوع‌الخبر بود، حالا برای شرکت در برخی مراسم، مانند عقد دختر میرحسین موسوی و یا مراسم سالانه فوت خواهرش نیز اجازه خروج از خانه را ندارد.
به نظر برخی از تحلیل‌گران، هم سخنرانی اخیر خامنه‌ای و حمله او به معترضان سال ۱۳۸۸ و هم تشدید محدودیت‌ها علیه محمد خاتمی، نشانه‌های مثبتی برای رفع حصر موسوی، رهنورد و کروبی به دست نمی‌دهند و تحقق وعده انتخاباتی دولت روحانی شاید همچنان در محاق تعویق بماند.