واکنش آیتالله خامنه‌ای به تمدید هفت ماهه مذاکرات اتمی
۱۳۹۳ آذر ۴, سه‌شنبه
مذاکرات گروه ۱+۵ و ایران هفت ماه دیگر ادامه خواهد داشت. نمایندگان آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان و ایران توافق کردند که مهلت مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع و فراگیر بر سر برنامه اتمی مناقشه‌برانگیز ایران تا تیرماه سال ۱۳۹۴ تمدید شود.
یک روز پس از اعلام این خبر، رهبر جمهوری اسلامی عدم دستیابی به توافق در مذاکرات وین را نشانه "ضعف دشمن" خواند. آیتالله علی خامنه‌ای سه‌شنبه (۴ آذر/ ۲۵ نوامبر) در "کنگره جهانی جریانهای تکفیری از دیدگاه علمای اسلامی" گفت که "دشمنان در منطقه خاورمیانه به‌ویژه درعراق، سوریه و لبنان گرفتار مشکلات و ناکام هستند."
او در ادامه افزود: «یک نمونه دیگر از ضعف دشمن، قضیه هسته‌ای ایران است. آمریکا و کشورهای استعمارگر اروپایی دور هم جمع شدند و همه تلاش‌شان را کردند که جمهوری اسلامی را به زانو دربیاورند اما نتوانستند و نخواهند توانست.»
این سخنان نخستین موضع‌گیری رهبر جمهوری اسلامی پس از اعلام تمدید مذاکرات اتمی میان نمایندگان گروه ۱+۵ و ایران در پایتخت اتریش است. سخنان رهبر جمهوری اسلامی که بازتاب وسیعی در رسانه‌های داخلی و خارج از ایران داشته است، جزئیات بیشتری را دربر نمی‌گیرد.
آیتالله خامنه‌ای اما در یک سال گذشته بارها نسبت به ثمربخش بودن مذاکره با کشورهای غربی ابراز بدبینی کرده و طرف اصلی مذاکرات، آمریکا را غیرقابل اعتماد خوانده بود.
"تأثیرگذاری" خامنه‌ای بر نتیجه مذاکرات
عباس عراقچی، معاون محمد جواد ظریف و از اعضای ارشد تیم‌مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران پیش از مذاکرات وین تأکید کرده بود: «پشت‌گرمی‌های ایشان (رهبر جمهوری اسلامی)، رهنمودها و راهنمایی‌ها و از سوی دیگر بیان دیدگاه‌های بدبینانه‌ی ایشان نسبت به نیات و اهداف طرف مقابل در مذاکرات، که کاملاً به‌حق هم بود، همه و همه بر روند کاری تیم مذاکره‌کننده بسیار تأثیرگذار بوده است.»
به گفته‌ی عباس عراقچی، آیتالله خامنه‌ای هر جا تشخیص داده که برای تأثیرگذاری بر روند مذاکرات لازم است وارد عرصه شود، این کار را کرده و "اتفاقاً در نتایج مذاکرات تأثیرگذار هم بوده است".
او یکی از این نمونه‌ها را زمانی عنوان کرد که کشورهای غربی با غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس صنعتی در ایران مخالفت می‌کردند اما با طرح نیاز "۱۹۰ هزار سو" ظرفیت غنی‌سازی از سوی خامنه‌ای طرف مقابل عقب‌نشینی کرد.
این در حالی است که پافشاری نمایندگان کشورهای گروه ۱+۵ بر خواست کاهش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم از جمله دلایل عدم دسترسی به توافق نهایی در مذاکرات اتمی ذکر شده است.
مهلت این مذاکرات دوشنبه (۲۴نوامبر/ سوم آذر) به پایان رسید. با این حال دو طرف اعلام کردند که با تمدید زمان مذاکرات تا هفت ماه دیگر موافقت کرده‌اند و قصد دارند تا اول مارس ۲۰۱۵ (۱۰ اسفند ۱۳۹۴)، در مورد اصول کلی موافقتنامه هسته‌ای به "توافق سیاسی" برسند.
نمایندگان گروه ۱+۵ و ایران همچنین اعلام کردند که در سه ماه بعد از این تاریخ تا اول ژوئیه، جزئیات توافق‌نامه جامع هسته‌ای را در جریان گفتگوهای تخصصی تصویب خواهند کرد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون، مذاکره کننده ارشد گروه ۱+۵ نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که "بر اساس نظرات تازه‌ای که در دست بررسی هستند"، متقاعد شده‌اند که دسترسی به یک توافق جامع هسته‌ای امکان‌پذیر است.
درخواست کنگره آمریکا برای تشدید تحریم‌های ایران
با اعلام تمدید زمان مذاکرات، نمایندگان گنگره آمریکا که به نتیجه مذاکره با ایران خوش‌بین نیستند، خواستار تشدید تحریم‌های ایران شده‌اند.
سناتور جمهوری‌خواه،مارک کیرک روز دوشنبه ضمن تأکید بر این خواست گفت که "رهبران ایران نباید انتخابی جز برچیدن برنامه اتمی غیر مجاز خود داشته باشند." او افزود:«کنگره آمریکا به ایران زمان بیشتری برای ساخت بمب اتمی نخواهد داد.»
نمایندگان جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا نیز خواستار تشدید اقدامات تبیهی علیه ایران شدند. رئیس هئیت روابط خارجی سنا، اد رویس تأکید کرد که از هفت ماه زمان تمدید شده مذاکرات باید برای افزایش فشار اقتصادی بر جمهوری اسلامی استفاده شود تا "رهبران این کشور مجبور به همکاری" شوند.
شماری از نمایندگان دمکرات سنا از جمله برد شرمن نیز خواستار تشدید تحریم‌های ایران شدند و آن را "بهترین امید برای دستیابی به توافق مطلوب" خواندند.