واکنش‌ها به نخستین روز حضور روحانی در سازمان ملل
۱۳۹۲ مهر ۳, چهارشنبه
تا پیش از آغاز اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، آنچه ذهن بسیاری از ایرانیان را مشغول کرده بود و با علاقه آن را دنبال می‌کردند، احتمال ملاقات روسای جمهور آمریکا و ایران در حاشیه مجمع عمومی و شکستن تابوی ملاقات مسئولان عالی‌رتبه‌ی ایران و آمریکا بود. اما چنین اتفاقی نیافتاد.
هیئت ایرانی در ضیافت ناهار بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد که در نخستین روز آغاز اجلاس مجمع عمومی برگزار شد شرکت نکردند. علت این کار سرو مشروبات الکلی در این ضیافت بود. به این ترتیب امکان ملاقات و احوال‌پرسی که ممکن بود در این مهمانی بین حسن روحانی و باراک اوباما دست دهد، از بین رفت.
علاوه بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که مقام‌های کاخ سفید به هیئت ایرانی پیشنهاد کرده بودند که آماده برگزاری دیدار میان اوباما و روحانی هستند اما هئیت ایرانی گفته است: "این اقدام بسیار پیچیده است".
ساعاتی پس از پایان مهمانی ناهار بان‌کی مون، حسن روحانی با کریستیان امان‌پور، خبرنگار سی‌ان‌ان به گفت‌وگو نشست و درباره عدم ملاقاتش با اوباما گفت، صحبت‌هایی در این مورد شده بود و احتمال این کار هم تا حدی آماده شده بود. به گفته آقای روحانی مقام‌های آمریکایی به انجام چنین دیداری تمایل نشان داده بودند و از طرف ایران هم می‌توانست این دیدار صورت گیرد اما فرصت کمتر از آن بود تا بتوان همه مسائل را هماهنگ کرد.
به این ترتیب نخستین انتظار بسیاری از ایرانی‌هایی که می‌‌توان گفت به‌طور عمده در شمار رای‌دهندگان او بودند برآورده نشد.
وبسیات خبری "جماران" که عموما دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان ایران را پوشش می‌دهد، چند ساعت پیش از حضور روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل نوشت: «تابوی ۳۴ ساله ملاقات مسئولان عالی رتبه ایران و آمریکا شکسته خواهد شد یا خیر؟ این سوالی است که از فروشندگان ارز و طلای خیابان استانبول گرفته تا مردمی که درد معیشت دارند و روشنفکران و فعالان سیاسی که به اوباما نامه می‌نویسند، همگی در ذهن دارند و بی‌صبرانه پیگیر اخبار امشب نیویورک هستند.»
تردید در مورد داشتن "اختیار تام"
در آستانه سفر حسن روحانی به نیویورک، محمد کوثری، یکی از افسران سابق سپاه و نماینده کنونی مجلس، در گفت‌وگویی با روزنامه "اعتماد"، داشتن "احتیار تام" از سوی روحانی برای مذاکره با آمریکا را رد کرده و گفته بود: «مذاکره با امریکا صورت نخواهد گرفت. ما مذاکره‌ای با امریکا نخواهیم داشت، اگر می‌خواستیم مذاکره داشته باشیم که این همه شهید نمی‌دادیم.»
کوثری این نظر روحانی را نیز که به شبکه ان‌بی‌سی گفته بود "من برای مذاکرات هسته‌ای اختیار تام دارم"، رد کرده و گفته است: "آقای روحانی چنین حرفی را نزدند".
برخی رسانه‌های خبری خارجی نیز پس از عدم ملاقات روحانی با اوباما گفته‌اند که رئیس جمهور جدید ایران قطعا اجازه این کار را نداشته است.
به‌رغم آنکه احتمال ملاقات حسن روحانی و باراک اوباما در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل صرفا یک گمانه‌زنی و در حد احتمال بود، اما بسیاری از ایرانیان و کسانی که در انتخابات خرداد ۱۳۹۲ به روحانی رای داده بودند، انتظار داشتند که این دیدار حتما صورت گیرد. خود حسن روحانی با اظهاراتش، به ویژه در مصاحبه‌اش با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا، بیش از هر کس دیگری در به وجود آمدن این انتظار نقش داشت.
خودداری حسن روحانی از ملاقات با باراک اوباما اگر بر اساس ملاحظات داخلی و نگرانی او از واکنش منفی حاکمیت بوده باشد، تاثیری منفی در مناسبات او با اصول‌گرایانی خواهد گذاشت که بخش‌های مهمی از قدرت و حاکمیت در دست دارند.
عدم دیدار روحانی با اوباما بر قضاوت ایرانیان درباره محتوای سخنرانی روحانی نیز تاثیر داشت. شمار قابل توجهی از ایرانیان عضو شبکه‌ی اجتماعی، محتوای سخنرانی روحانی در مجمع عمومی را بسیار پایین‌تر از حد انتظار خود دانستند.
برخی نوشته بودند که متن سخنرانی روحانی در دفتر آیتالله خامنه‌ای تنظیم شده است. دیگری نوشته بود مخاطب سخنرانی اوباما آیتالله خامنه‌ای و گروه‌های تندرو بودند تا او در بازگشت به ایران با اعتراض مواجه نشود.
کسانی دیگر نوشته بودند که سخنرانی روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل هرچند همانند سخنرانی احمدی‌نژاد نبود، اما از چارچوب گفتمان و ادبیات رایج جمهوری اسلامی که اساس آن ضدیت با غرب و "طلبکاری" از دیگران و نسبت دادن مشکلات داخلی به خارجی‌ها و "دشمن" موهوم است، فراتر نرفت.
خرسندی اصولگرایان
بر خلاف نارضایتی رای‌دهندگان روحانی، چهره‌های اصول‌گرا در حاکمیت ایران از سخنرانی روحانی در سازمان ملل استقبال کرده‌اند. آنها هم‌زمان سخنان آشتی‌جویانه‌ی باراک اوباما درباره ایران را نشانه‌ی "عقب‌نشینی آمریکا" و "پیروزی" خود تلقی کرده‌اند.
سرلشکر یحیی رحیم صفوی، فرمانده سابق سپاه و مشاور عالی آیتالله خامنه‌ای، درباره سخنان اوباما به خبرگزاری فارس گفت: «آمریکایی‌ها به طور محسوس یک نوع نرمش و عقب‌نشینی را در مقابل ایران انتخاب کرده‌اند.»
رحیم‌صفوی درباره سخنرانی روحانی گفت: «دکتر روحانی هم در سخنرانی بسیار هوشمندانه خود، هم علیه خشونت و افراطی‌گری و هم در رابطه با خطوط قرمز ایران برای دسترسی به انرژی هسته‌ای به خوبی از حقوق ایران دفاع کرد.»
فواد ایزدی که خبرگزاری فارس او را "تحلیل‌گر مسائل بین‌المللی" معرفی کرده گفته است که موضوع "دست دادن" احتمالی اوباما و روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل "عملیات روانی غرب" بود. او اظهار داشت: «باید از تیم اعزامی خود به نیویورک تقدیر کنیم که در چاله نیفتاد و قبول نکرد که این دیدار بین اوباما و روحانی برگزار شود.»
حداد عادل، نماینده اصول‌گرای مجلس نیز به خبرگزاری فارس گفته است که اوباما لحن متفاوتی داشت. حداد عادل علت تغییر لحن اوباما را "مقاومت و اقتدار ملت ایران و نظام اسلامی" دانست.
روزنامه کیهان در شماره روز چهارشنبه در باره سخنان حسن روحانی در سازمان ملل اظهار نظری نکرده است، اما درباره سخنرانی اوباما نوشته است: «سخنان دیروز اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل که بر حق هسته‌ای ایران اذعان کرده و مزورانه می‌گوید به دنبال تغییر حکومت در ایران نیستیم و یا مصاحبه جک استراو وزیر خارجه سابق انگلیس که به صراحت می‌گوید؛ محور شرارت خواندن ایران هم احمقانه و هم اشتباه بود، ناشی از اقتدار ایران است وگرنه دشمن مأموریت و رسالتی جز دشمنی ندارد.»
سرلشکر فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سخنان روحانی در سازمان ملل را "درخشش عقلانیت روحانیت شیعه" توصیف کرد که "در چهره رئیس جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد درخشید".