واعظی: تصمیم درباره برجام و ان‌پی‌تی از اختیارات دولت است
۱۳۹۸ بهمن ۲, چهارشنبه
فعال شدن مکانیسم حل اختلاف برجام توسط سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای که ۲۴ دی اعلام شد و واکنش جمهوری اسلامی به پیامدهای این مسئله در روزهای گذشته موضوع اظهارنظر و گمانه‌زنی‌های فراوانی بوده است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان هفته گذشته در بیانیه مشترکی اعلام کردند که به دلیل کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی که مرحله پنجم و نهایی آن ۱۵ دی آغاز شد این مکانیسم را فعال می‌کنند.
فعال شدن مکانیسم حل اختلاف برجام می‌تواند به ارجاع پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.
خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) یکی از واکنش‌های احتمالی به فرستادن پرونده هسته‌ای به شورای امنیت است که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه روز دوشنبه نسبت به آن به کشورهای اروپایی هشدار داده بود.
دولت هنوز مصوبه ندارد
به گزارش ایسنا محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری چهارشنبه دوم بهمن در این باره گفت: «تصمیم‌گیری درباره واکنش به مسئله ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل از اختیارت دولت است.» او همچنین گفته است "در دولت راجع به این موضوع بحثی که منجر به مصوبه شود نداشتیم".
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
کاهش مرحله به مرحله تعهدات برجامی جمهوری اسلامی اردیبهشت امسال و در نخستین سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای آغاز شد. حسن روحانی آن زمان در نامه‌ای به سران سه کشور اروپایی و چین و روسیه، به عنوان پنج کشور باقیمانده در توافق به تشریح علت این اقدام پرداخت.
واعظی می‌گوید روحانی در این نامه اعلام کرد: «ما علاقمندیم در برجام بمانیم و به تعهدات خود عمل کنیم مشروط بر اینکه آنها هم در صورتی که می‌خواهند برجام را حفظ کنند به تعهدات خود پایبند باشند.»
احتمال خروج از برجام
به گفته او حسن روحانی در نامه به سران پنج کشور با اشاره به احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت نوشته است: «اگر این اتفاق بیفتد تصمیمات سخت‌تری را اتخاذ خواهیم کرد از جمله اینکه از برجام خارج شویم.»
جمهوری اسلامی ۱۵ دی ماه اعلام کرد که با برداشتن گام پنجم تمام محدودیت‌های برجام در حوزه عملیاتی، شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه را کنار می‌گذارد.
در بیانیه‌ای که از آغاز مرحله پنجم کاهش تعهدات برجامی خبر داد تصریح شده که ایران در این مرحله آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی محدودیت تعداد سانتریفوژها را رعایت نمی‌کند.
سران سه کشور اروپایی دو روز پیش از فعال شدن مکانیسم حل اختلاف اعلام کردند از روندی که جمهوری اسلامی در پیش گرفته "عمیقا نگران" هستند و از ایران می‌خواهند به تعهدات خود مطابق برجام به طور کامل پایبند بماند.
سخنان رئیس دفتر روحانی درباره "اختیارات" دولت برای تصمیم‌گیری در مورد واکنش به ارجاع احتمالی پرونده هسته‌ای به شورای امنیت اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد.
چنان که وزیر خارجه و مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای بارها تاکید کرده‌اند در مذاکرات طولانی با کشورهای پنج به علاوه یک که به امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ منجر شد هیچ تصمیمی بدون مشورت و تائید رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای گرفته نشده است.
طرح مجلس و "موضع کل نظام"
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه هشدار داده بود که اگر کشورهای اروپایی رفتار "غیرعادلانه" خود در فعال کردن مکانیسم حل اختلاف را دنبال کنند "آنگاه جمهوری اسلامی ایران تصمیم جدی در همکاری با آژانس خواهد گرفت و طرح آن در مجلس شورای اسلامی آماده است".
به گزارش اول بهمن ماه خبرگزاری "خانه ملت"، محمد جواد ابطحی، عضو فراکسیون ولایی مجلس می‌گوید این سخنان لاریجانی بیانگر "موضع کل نظام و تصمیمی جدی" است.
ابطحی افزود: «ما در این زمینه طرحی را آماده کرده‌ایم تا ابتدا از اجرای داوطلبانه [پروتکل] الحاقی ان‌پی‌تی و سپس از NPT خارج شویم. اروپایی‌ها باید این اخطار را جدی بگیرند.»
خروج از ان‌پی‌تی که به معنای خروج کامل از توافق هسته‌ای است پیامدهای خطرناکی دارد؛ مهم‌ترین این پیامدها بازگشت تمام قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت است و این کار در صورت فروپاشی برجام به طور خودکار صورت می‌گیرد و کشورهای چین و روسیه نمی‌توانند برای جلوگیری از آن از حق وتو خود استفاده کنند.
هشدار درباره "تصمیم‌های انتحاری"
ظاهرا با توجه به همین پیامدها است که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خروج از ان‌پی‌تی را یکی از "تصمیم‌گیری‌های انتحاری" عنوان می‌کند که به گفته او "دشمنان" در پی سوق دادن ایران به اتخاذ آنها هستند.
فلاحت‌پیشه دوم بهمن به ایسنا گفت: «فضای فشار افراطی علیه ایران گذرا و موقتی بوده و با توجه به این نگاه باید تصمیم‌های درستی گرفته شود نه اینکه یکسری تصمیمات انتحاری باشد.»
پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی دوباره اعمال شدند. دونالد ترامپ هدف از این تحریم‌ها را که در ماه‌های گذشته بسیار شدیدتر شده‌اند وارد کردن فشار حداکثری برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره برای دست یافتن به یک توافق گسترده‌تر عنوان می‌کنند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
ترامپ معتقد است توافق جدید باید نگرانی از دست‌یابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی را برای همیشه برطرف کند و به نگرانی‌ها در باره حضور منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک ایران خاتمه دهد.
کشورهای اروپایی از بیش از یک سال پیش در این مورد با واشنگتن هم‌صدا شده‌اند و در ماه‌های اخیر این هم‌نوایی را آشکارتر کرده‌اند. جمهوری اسلامی از این مسئله بسیار ناخشنود است و طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای را به ضعف در برابر آمریکا متهم می‌کند.
رئیس دفتر رئیس جمهوری با استناد به نامه اردیبهشت ماه روحانی به سران کشورهای اروپایی و موارد مطرح شده در آن ،تصریح کرد: تصمیم گیری درباره واکنش به مساله ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل از اختیارت دولت است.