هشدار یک نماینده مجلس درباره همکاری هستهای با روسیه
۱۳۹۵ مرداد ۲۲, جمعهحشمتالله فلاحتپیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای با یادآوری آنچه "رفتارهای ضدایرانی روسیه در روزهای تلخ" خوانده از دولت خواست در گسترش همکاریها با مسکو به این تجربهها توجه کند.
نماینده اسلامآباد غرب و دالاهو در مجلس دهم، ضمن انتقاد از تمرکز ایران بر روسیه در همکاریهای هستهای تاکید کرد که روسها "هیچ وقت همکار راهبردی ما نبودند".
فلاحتپیشه روز جمعه ۲۲ مرداد در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی مجلس خاطر نشان کرد که روسیه به هشت قطعنامه علیه جمهوری اسلامی رأی موافق داده که یکی از آنها "مهلکترین" بوده و باعث ارجاع پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل شده است.
بیشتر بخوانید: ایران و روسیه و آذربایجان، همپیمانان جدید منطقهای
بدعهدیهای روسیه در دوران سخت
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به این که روسها در شرایط تلخ معمولا ایران را تنها گذاشتهاند، گفت: «این واقعیتی است که وجود دارد. آنها تکمیل و تحویل نیروگاه بوشهر را ۱۱ سال به تاخیر انداختند این ۱۱ سال با اعمال تحریمها علیه ایران همخوانی دارد و باید به این آمارها توجه کرد و بر اساس آن آینده روابطمان را تعریف کنیم.»
او همچنین با توجه به بدعهدی روسیه در تحویل سامانه پدافند هوایی "اس ۳۰۰" تصریح کرد که روسها در دورانی که جمهوری اسلامی به ویژه از سوی آمریکا و اسرائیل با حمله موشکی تهدید میشد از تحویل این سامانه دفاعی خودداری کردند و این کار را زمانی انجام دادند که با توافق هستهای سایه تهدیدها از سر ایران کنار رفت.
نخستین بار دی ماه سال ۸۶ مصطفی محمدنجار، وزیر دفاع وقت ایران از آمادگی روسیه برای فروش سیستم دفاع موشکی اس ۳۰۰ به جمهوری اسلامی خبر داده بود که مسکو آن را تکذیب کرد.
بیشتر بخوانید: "تحویل محموله سامانه موشکی اس ۳۰۰ به ایران تا سپتامبر"
تحویل سامانه دفاع موشکی پس از رفع خطر
مطابق گزارشها حدود یک سال بعد در جریان سفر محمدنجار به مسکو قراردادی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار برای دریافت ۵ سامانه دفاعی اس ۳۰۰ میان ایران و روسیه به امضاء رسید.
در حالی که مسئولان ایرانی امضای این قرارداد را تائید کرده بودند روسیه اعلام کرد که به دلیل اعمال تحریمها علیه ایران، ارسال این سامانه دفاعی را به تعویق میاندازد.
مدتی بعد نیز دیمیتری مدودف، رئیس جمهور وقت روسیه فرمان منع فروش موشکهای ضد هوایی و دیگر جنگافزارهای سنگین به ایران را صادر کرد.
این فرمان فروردین سال پیش و پس از تفاهم هستهای میان ایران و کشورهای ۱+۵ در لوزان لغو شد اما تحویل اس ۳۰۰ به ایران هنوز به طور کامل انجام نشده است.
جمهوری اسلامی پیش از این به خاطر تعلل روسیه در انجام تعهداتش از این کشور شکایت کرد و خواستار دریافت غرامت شد. مسکو یکی از شرطهای تحویل سامانه اس ۳۰۰ را پس گرفتن این شکایت عنوان کرده است.
فلاحتپیشه در این مورد گفته است: «به عبارتی روسها در زمان جنگ حاضر به همکاری با ما نشدند بلکه در زمان صلح به تعهدشان عمل کردند. و ما به قیمت تحویل موشک اس ۳۰۰ الزامات حقوقی را کنار گذاشتیم.»
بیشتر بخوانید:احتمال نصب رآکتورهای دست دوم بلغاری در نیروگاه بوشهر
"تعارف سیاسی" پوتین
برخلاف نظر این نماینده مجلس، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه چندی پیش با اشاره به دیدار خود با همتایان ایرانی و آذربایجانیاش اعلام کرده بود که همکاریهای هستهای میان تهران و مسکو "رهبری شده است".
پوتین پس از دیدار با حسن روحانی، ایران را "متحد استراتژیک" روسیه توصیف کرد و گفت که مسکو با اختصاص دو وام به مبلغ دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به تهران در زمینه احداث نیروگاههای برق حرارتی و تامین برق سیستم حمل و نقل ریلی به این کشور کمک میکند.
حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل قفقاز در گفتوگو با "خبر آنلاین" سخنان پوتین را "تعارف سیاسی" خواند و تاکید کرد که مسئولان ارشد روسیه، به ویژه در وزارت خارجه و وزارتخانههای اقتصادی از دیدگاه او درباره گسترش مناسبات با ایران حمایت نمیکنند.
به گفتهی بهشتیپور حجم مبادلات اقتصادی و بازرگانی ایران و روسیه هنوز از دو میلیارد دلار در سال فراتر نرفته و دو کشور با این سطح از روابط را نمیتوان متحدان استراتژیک دانست.
فلاحتپیشه به دولت حسن روحانی توصیه کرده است که با توجه به سابقه همکاری با روسیه برای گسترش فعالیتهای هستهای "متنوعتر عمل کند" و محدود به مسکو نباشد.