هر ساعت یک نفر در جاده‌های ایران کشته می‌شود
۱۳۹۵ فروردین ۸, یکشنبه
با گذشت نیمی از تعطیلات نوروزی در ایران رسانه‌های داخل کشور همراه با انتشار اخبار جدید درباره حوادث جاده‌ای، جمعبندی نیز از شمار حوادث رانندگی و کشته‌شدگان و مجروحان آن در برخی استان‌‌ها عرضه کرده‌اند.
کشته شدن دست‌کم ۱۳ نفر در دو تصادف در استان فارس و ۵ نفر در استان سیستان و بلوچستان در روز شنبه (۷ فروردین/ ۲۶ مارس) جزو آخرین اخبار مربوط به حوادث رانندگی ایام نوروز بود.
فرمانده پلیس راه سیرجان روز یکشنبه به خبرنگار "ایرنا" گفت، عصر شنبه در جاده سیرجان به شیراز یک دستگاه پیکان با یک تریلر برخورد کرده و تمامی پنج سرنشین پیکان که اعضای یک خانواده بودند کشته شده‌اند.
سرگرد اسماعیل جهانشاهی علت این حادثه را انحراف به چپ تریلر در جاده دوطرفه و پرترافیک اعلام کرد. او گفت: «مسئولان بایستی سریعتر این محور را دوبانده کنند تا شاهد اینگونه حوادث در این جاده پرترافیک نباشیم.»
همچنین به گزارش ایرنا، در حوالی روستای "کهنه اوز" در جنوب استان فارس، در پی برخورد یک کامیون به یک دستگاه پژو، سواری پژو به طور کامل در آتش سوخت و هشت نفر جان خود را از دست دادند که با توجه به اسامی‌شان به نظر می‌رسد اعضای یک خانواده باشند.
روز شنبه در جاده خاش – زاهدان در استان سیستان و بلوچستان نیز برخورد یک کامیون با سواری پراید باعث کشته شدن پنج نفر شد.
بیشتر بخوانید: کارزارهای آنلاین در ایران برای مقابله با ترافیک و آلودگی
هر ساعت یک کشته در جاده‌ها
برخی مقام‌های مسئول از پایین آمدن درصد تصادفات نوروزی خبر دادهاند. برای نمونه رئيس پلیس راه اردبیل گفته است که تصادفات فوتی جاده‌ای در استان اردبیل ۱۰۰ درصد کاهش یافته است. همچنین مدیر عامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی گفته است، شمار حوادث و سوانح منجر به فوت طی تعطیلات نوروز امسال در این استان نسبت به مدت مشابه پارسال ۸۳ درصد کاهش داشته است.
به گفته مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های هرمزگان، از آغاز طرح امدادرسانی جاده‌ای نوروزی (۲۵ اسفند ماه) ۸۴ مورد تصادف در جاده‌های استان با ۱۲ کشته و ۷۱ مجروح رخ داده که نسبت به سال پیش کاهش بیش از ۹ درصدی را نشان می‌دهد.
طرح امدادرسانی جاده‌ای نوروزی از ۲۵ اسفند سال پیش شروع شده و تا ۱۴ فروردین سال جاری ادامه دارد. هزاران نفر در استان‌های مختلف کشور با این طرح همکاری دارند که شامل تیم‌های امداد پلیس، راهداری، اورژانس، هلال احمر و پزشکی می‌شوند و هدف خدمت‌رسانی به آسیب‌دیدگان حوادث رانندگی عنوان شده است.
رئيس پلیس راه فرماندهی انتظامی گیلان از ۱۶۷ نفر مجروح و ۱۶ نفر کشته در تصادفات جاده‌ای استان گیلان در فاصله ۲۷ اسفند ۹۴ تا صبح ۸ فروردین ۹۵ خبر داده است.
همچنین به گفته جانشین فرماندهی انتظامی کرمان، در تصادفات نوروز در کرمان ۳۴۰ زخمی و ۲۷ نفر کشته شدند.
اما سخنان فرمانده پلیس راه کشور در مصاحبه با "عصر ایران" به روشنی بیانگر آمار بالای تلفات رانندگی در ایران است. سرهنگ محمدحسین حمیدی گفته است، از ۲۵ اسفند ۹۴ تا ساعت ۱۲ ظهر شنبه ۲۵۰ نفر در حوادث جاده‌ای ایران کشته شده‌اند. بنابر این به گفته او، هر ساعت یک نفر در جاده‌های ایران کشته شده است.
پیش از آغاز تعطیلات نوروزی علی اکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفته بود که به طور متوسط در تعطیلات دوهفته‌ای نوروز در ایران، هزار نفر در تصادفات جاده‌ای کشته می‌شوند.
بیشتر بخوانید: "سوانح رانندگی روزانه ۱۱۰ تن را معلول می‌کند"
آماری که رسانه‌ها و مسئولان دولت ایران از کشته‌شدگان حوادث جاده‌ای سالانه ایران به دست می‌دهند با هم متفاوت است. خبرگزاری مهر می‌نویسد، ۱۶ هزار نفر در سال گذشته در این حوادث جان خود را از دست دادهاند. رئيس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در جایی از کشته شدن ۱۴ هزار نفر در ۱۰ ماه اول سال ۹۴ سخن گفته و در جای دیگر از ۲۷ هزار و ۷۰۰ نفر در طول یک سال.
حتی اگر فرض بر این باشد که کمترین آمار اعلام شده درست باشد، باز این آمار در مقیاس جهانی بسیار بالاست.
اقداماتی در آستانه نوروز
تا کنون اعمال جریمه‌های سنگین برای تخلفات رانندگی نتوانسته تاثیر چندانی برای کاهش آمار تصادفات در ایران بگذارد.
در آستانه نوروز مسئولان پلیس راهنمایی دست به دامن فقها شدند تا آنان فتوایی درباره تخلفات رانندگی صادر کنند. چند آیت‌الله، از جمله مکارم شیرازی، صافی و علوی گرگانی با صدور فتوا از مردم خواستند که مقررات راهنمایی و رانندگی را به عنوان "وظایف اسلامی" رعایت کنند.
بیشتر بخوانید: ورود علمای دین به بحث تلفات بالای رانندگی در ایران
همچنین مسئولان با "طرح امدادرسانی جاده‌ای" در تلاش‌اند تا آمار مرگ و میر در جاده‌ها را پایین بیاورند، اما در بسیاری مواقع که تصادفی شدید رخ داده، حتی تیم‌های امدادگر نتوانسته‌اند جان قربانیان را نجات دهند. برای نمونه به گفته رئیس جمعیت هلال احمر خاش، در تصادف جاده خاش-زاهدان "امدادگران در سریع‌ترین زمان با رهاسازی چهار نفر و انتقال سه نفر به بیمارستان به کار خود پایان دادند"، اما سه نفر در بیمارستان درگذشتند.
علت تصادفات از نظر مسئولان و کارشناسان
رئيس پلیس راه فرماندهی انتظامی گیلان مهمترین علت وقوع تصادفات که بیشتر از نوع واژگونی خودرو و خروج از جاده بوده را خستگی و خواب‌آلودگی راننده و توجه نکردن به مقررات راهنمایی و رانندگی و احترام نگذاشتن به حقوق دیگران عنوان کرده که خود را از جمله در انحراف به چپ، سرعت غیرمجاز و استفاده از تلفن همراه نشان می‌دهد.
مدیر عامل جمعیت هلال احمر خراسان خستگی و خواب‌آلودگی را از عوامل اصلی بروز حوادث و سوانح رانندگی در این مدت اعلام کرده است.
همچنین مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های هرمزگان گفته است، علت اصلی بروز تصادفات رعایت نکردن حق تقدم، سرعت و سبقت غیرمجاز، خواب‌آلودگی و توجه نکردن به جلو است.
بیشتر بخوانید: چرا مرگ و میر ناشی از تصادف رانندگی در ایران بالاست؟
اما آنچه بیشتر مسئولان در مورد تک تک تصادفات جاده‌ای بیان می‌کنند تنها بازگوکننده بخشی از معضل تلفات بالای رانندگی در ایران است که بیش از هر چیز به فرهنگ رانندگی در جامعه ایران باز می‌گردد. البته گزارشی که خبرگزاری مهر در مصاحبه با چند تن از جان‌بدربردگان از حوادث رانندگی روزهای اخیر، در روز یکشنبه (۸ فروردین) با عنوان "«خواب مرگ» شوکران سفرهای نوروزی" منتشر کرده، تاییدکننده وجود چنین فرهنگی در ایران است.
در عین حال گزارش خبرگزاری مهر به عواملی چون ظرفیت خودروها و عوامل محیطی چون "کویری و خسته‌کننده بودن راه‌ها" اشاره کرده است.
از سوی دیگر اما به گزارش خبرگزاری آنا در روز یکشنبه، مسافرانی که روز شنبه از طریق جاده چالوس عازم شمال کشور بوده‌اند مسیر ۴ ساعته را بیش از ۱۲ ساعت طی کرده‌اند. یک مسافر در مورد وظیفه مسئولان در ایران به این خبرگزاری گفته است: «کاش اطلاع‌رسانی دقیق از وضعیت سراسر جاده چالوس می‌شد تا مردم عازم نشوند و دچار ترافیک کور جاده، بی بنزینی و کلافگی نمی‌شدند و بدین ترتیب مسیر ۴ساعته را ۱۲ساعته طی نمی‌‌کردند.»
این گزارش بیانگر عواملی دیگر است که در بالا بودن شمار تصادفات رانندگی و جاده‌ای در ایران موثر هستند. کارشناسان نیز علاوه بر سطح نسبتا نازل فرهنگ رانندگی و سلطه نوعی تقدیرگرایی در رفتار و زندگی مردم، بیش از هر چیز سوء مدیریت در پلیس ایران و به خصوص متناسب نبودن ظرفیت جاده‌ها و خیابان‌های ایران و نیز حرکت فزاینده خودرو و موتورسیکلت به چرخه حمل و نقل را از عوامل اصلی تصادفات جاده‌ای در ایران می‌دانند.