نقش شبکه‌های اجتماعی در حرفه‌ای‌تر شدن اعتراضات توده‌ای

به تازگی نتیجه پژوهشی منتشر شده که بررسی ۱۶۵۰۰ مورد اعتراض در ۱۶۲ موضوع آن بوده است  و ۵۰ محقق و کارشناس در انجام آن مشارکت داشته‌اند. 

این پژوهش تحت سرپرستی دیوید کلارک،  پروفسور علم سیاست در دانشگاه بینگهامتون در ایالت نیویورک انجام شده است. کلارک هشت سال از کار خود را وقف تحقیق پیرامون اعتراضات توده‌ای در کشورهای مختلف جهان کرده است.

 

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

بازه زمانی مورد پژوهش از سال ۱۹۹۰ به این سو است. باید یادآور شد که در این پژوهش به اعتراضات در خود آمریکا پرداخته نشده است.

کلارک می‌پرسد معترضان در پی چه چیزی هستند؟ چه چیزی باعث می‌شود که آن‌ها برای اعتراض به خیابان‌ها بیایند؟ چه چیزی آتش اعتراض را شعله‌ور می‌سازد؟ و حکومت‌ها در مقابل این اعتراضات از چه شیوه‌های بهره‌گیری می‌کنند؟ این‌ها محورهای اصلی پژوهش یاد شده به شمار می‌آیند.

نقش شبکه‌های اجتماعی

به باور کلارک و پژوهش صورت گرفته، از زمان گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اعتراضات سازمان‌یافته‌تر از پیش شده‌اند.

حتی گفته می‌شود، اعتراضات به علت استفاده از شبکه‌های اجتماعی به طور نامتمرکز سازمان‌دهی می‌شوند. اعتراضاتی که رهبر مشخصی ندارند.

از سوی دیگر، اعتراضاتی که در کشورهای مختلف در دهه گذشته روی داده‌اند، موفق‌تر از اعتراضات پیشین بوده و در آن‌ها گرایش به خشونت کمتر مشاهده می‌شود.

شیوه‌های مسالمت آمیز و در عین حال جالب این اعتراضات، به عنوان نمونه اعتراضات دوچرخه‌سواران برهنه در پرو یا اعتراضات میلیونی در هنگ‌کنگ، از امکان سرکوب خشن توسط حکومت‌های اقتدارگرا می‌کاهد.

از سوی دیگر، در صورت برخورد خشن حکومت، شرکت کنندگان در تظاهرات با استفاده از شبکه‌های اجتماعی تصاویر و فیلم‌های سرکوب اعتراضات را به اشتراک می‌گذارند و همین موضوع می‌تواند برای حکومت‌های سرکوبگر دردسرآفرین باشد.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

دیوید کلارک همچنین از سوءاستفاده حکومت‌های سرکوبگر از شبکه‌های اجتماعی نیز سخن گفته است. سرکوب اعتراضات در ایران را مثال می‌زند.

می‌گوید حکومت ایران نه تنها برای مانع شدن از گسترش اعتراضات، دسترسی مردم به اینترنت و شبکه‌ها را محدود می‌کند، بلکه حتی از اطلاعات موجود در شبکه‌ها برای تعقیب و بازداشت معترضان نیز بهره می‌برد.