نظام سیاسی اسرائیل

نظام حکومتی در اسرائیل، دموکراسی پارلمانی است. در این نظام حکومتی، تفکیک قوا برقرار است.

اسرائیل دارای مجموعه‌ای از قوانین بنیادی است، اما سرشت سیاسی کشور با سرشت‌نامه‌ای به نام "قانون اساسی" معرفی نمی‌شود.

قوانین مصوب پارلمان و بخشی از احکام دوران سلطه‌ی بریتانیا، نظام حقوق کشور را تشکیل می‌دهند. این نظام حقوقی، مخلوطی است از قوانین سکولار دارای منشأ تاریخی غربی و احکامی که منشأ دینی دارند.

تعادل روشن و یک بار برای همیشه تثبیت‌شده‌ای میان گرایش سکولار و گرایش دینی وجود ندارد. بنیان‌گذاران اسرائیل عمدتا سکولار بودند. ناسیونالیسم، گرایش دینی را تقویت می‌کند و محافظه‌کاری دینی هر از گاهی سهم بیشتری از قدرت می‌خواهد. سیستم، در مجموع ماهیتی سکولار دارد.

قوه‌ی مقننه

قوه‌ی مقننه در پارلمان مجسم است که از یک مجلس تشکیل شده است. این مجلس "کنست" (Knesset) نام دارد. واژه‌ی عبری "کنست" به معنای "انجمن" است. "کنست" دارای ۱۲۰ نماینده است. هر دوره‌ی قانون‌گذاری ۴ سال است، مگر آنکه انتخابات پیش از موعد صورت گیرد. حداقل سن رأی‌‌دهندگان ۱۸ سال است.

در اسرائیل حوزه‌ی انتخابی وجود ندارد. لیست انتخاباتی در سرتاسر کشور یکسان است. لیست‌ها را احزاب ارائه می‌دهند. آنها بسته هستند، یعنی رأی‌‌دهنده نمی‌تواند ترتیب اسامی در آنها را به میل خود عوض کند. گزینش بر پایه‌ی اصل نسبت آرا صورت می‌گیرد.

قوه‌ی مجریه

دولت اسرائیل را رئیس جمهور نمایندگی می‌کند که برای یک دوره‌ی هفت ساله توسط "کنست" انتخاب می‌شود. امور اجرایی حکومتی در دست نخست وزیر است. او رهبر حزبی است که توانایی تشکیل یک ائتلاف حکومتی گرد خود را دارد. چنین کسی را رئیس جمهور فرامی‌خواند تا کابینه را تشکیل دهد. او برای تشکیل کابینه ۴۵ روز فرصت دارد. کلیت کابینه بایستی به تأیید "کنست" برسد.

قوه‌ی قضاییه

قوه‌ی قضاییه در برگیرنده‌ی دادگاه‌ها هستند که بر دو نوع‌اند: سکولار و مذهبی. دادگاه‌های سکولار دارای سه سطح هستند. بالاترین سطح را دادگاه عالی تشکیل می‌دهد. دادگاه عالی آخرین مرجع فرجام‌خواهی است. قاضیان آن را کمیته‌ای برمی‌گزیند که قوه‌‌ی قضاییه تشکیل می‌دهد. اعضای آن از حقوق‌دانان دارای اعتبار اند. دادگاه‌های مذهبی به امور ازدواج و طلاق می‌پردازند.

تنوع احزاب و مشکل شدن تقسیم قدرت

تا مدتها آرایش صحنه‌ی سیاست اسرائیل با تقسیم‌بندی دو حزبی آن مشخص می‌شد. در یک سو حزب سوسیال‌دموکرات "کارگر" قرار داشت، در سویی دیگر حزب محافظه‌کار لیکود. در سالهای اخیر قدرت احزاب کوچک فزونی گرفته است. این احزاب معمولا یا مذهبی هستند یا گروهی از مهاجران، مثلا مهاجران روس را نمایندگی می‌کنند.

تعدد احزاب و فراز و فرود مداوم قدرت هر یک از آنها، تشکیل ائتلاف‌های حکومتی را مشکل کرده است. به دلیل تنوع نظر، در میان خود مردم اسرائیل این جمله‌ی طنزآمیز شهرت دارد: «دو یهودی که جمع شوند، سه نظر دارند.»