موج تازه کرونا در ایران و واکسیناسیون قطره چکانی
۱۴۰۰ تیر ۱, سه‌شنبه
واکسیناسیون کرونا در ایران با کندی و بی‌نظمی پیش‌می‌رود و تزریق دوز دوم برای گروه‌های سنی دارای اولویت به دلیل کمبود واکسن معوق مانده است. برخی خانه‌های بهداشت صحنه مناقشه و درگیری شد‌ه‌اند، زیرا سالمندان و همراهان‌شان مدتی طولانی در گرما در صف می‌مانند اما کسی پاسخگوی انتظار آنها نیست.
وبسایت "بازتاب" در گزارشی میدانی از شکسته شدن شیشه‌های خانه بهداشت پارک هنرمندان تهران خبر داده و از قول شهروندی که پدر و مادرش ثبت نام کرده بودند می‌نویسد: ««ما صبح زود برای واکسیناسیون دوز دوم مراجعه کردیم ولی تعداد جمعیت منتظر خیلی زیاد بود. وقتی مسئول مرکز بهداشت موج جمعیت را دیدند، رویه را تغییر دادند و گفتند تنها به کسانی که کارت واکسن همراه‌‌شان است واکسن می‌زنند. جمعیتی که ساعت‌ها در صف بودند عصبانی شدند و شیشه‌های مرکز را شکستند یا با زور در را باز کردند تا وارد آنجا شوند.»
به گروه سنی هفتاد به بالا گفته شده که با پیامک به آنها نوبت داده می‌شود اما انتظار دریافت پیامک و منقضی شدن مهلت تزریق دوز دوم برای آنها قابل درک نیست. این وضع به خصوص برای افراد مسن‌تر که مشکلات حرکتی یا جسمانی دیگری هم دارند و باید کسی را همراه خود کنند، دشوارتر است.
شهروندان چنین روندی را واکسیناسیون با "اعمال شاقه" نام‌گذاری کرده‌اند. گروه قلیلی نیز که امکان مالی دارند، به ارمنستان می‌روند و آنجا واکسن می‌زنند. این کشور دو میلیون واکسن را برای رونق گردشگری به مسافران اختصاص داده است.
نرخ نازل
وزارت بهداشت می‌گوید تا اول تیر ماه، ۵میلیون و ۳۷۶ دوز واکسن کرونا در ایران تزریق شده که ۹۷۲هزار و ۸۷۱ نفرشان مربوط به دریافت‌کنندگان دوز دوم است. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در تازه‌ترین اظهارات گفته است: «نیاز ما به واکسن برای سه چهار هفته پیش روست و دست ما در این مدت سه چهار هفته بسته است.»
با وجود تبلیغات و وعده‌های گسترده، تکلیف واکسن‌های تولید داخل هنوز مشخص نیست و مقامات درمانی و بهداشتی در باره کارایی، اعتبار، صدور مجوز یا زمان عرضه این واکسن‌ها به بازار اظهارنظرهای متفاوت و متناقضی بیان می‌کنند.
کمبود جدی واکسن و کندی سرعت واکسیناسیون در حالی است که قرار شده در مهرماه مدارس بازگشایی شوند و دانش‌آموزان و آموزگاران در اولویت دریافت واکسن باشند. علیرضا رئیسی گفته است: «ما در این خصوص نیازمند یک بسته هستیم و معلمان و رانندگان سرویس مدارس باید واکسینه شوند و والدین نیز آموزش‌های لازم را ببینند اما باید توجه داشته باشیم که زیرساخت‌های ما خیلی مناسب نیست.»
مشکل کمبود واکسن در جای دیگری نیز خودنمایی می‌کند و آن این‌که گروه سنی ۶۰ تا ۶۵ رقم بیشتری نسبت به گروه سنی ۸۰ و ۷۰ و ۶۵ را تشکیل می‌دهد. ستاد کرونا برای پیشگیری از چنین چالشی پیشنهاد داده که به جای فاصله‌های سنی پنج سال، گروه‌ها دو سال به دو سال برای واکسیناسیون فراخوانده شوند.
ایران و همسایگان
مقایسه نرخ واکسیناسیون در ایران و کشورهای همسایه و منطقه، جایگاه نومیدکننده ایران را نشان می‌دهد. امارات و بحرین نیمی از مردم‌شان و ترکیه طی دو ماه ۱۰درصد از جمعیت ۸۴ میلیونی خود را واکسینه کرده‌اند. آمار واکسیناسیون در پاکستان نیز ۶ برابر ایران است.
این درحالی است که وعده کرده بودند که بیماران خاص، سالمندان و گروه‌های دارای اولویت را تا پایان خرداد واکسینه کنند. هم‌زمان سخنگوی دولت گفته که پیوستن ایران به "باشگاه تولیدکنندگان واکسن کرونا"، افتخار و یادگار "دولت تدبیر و امید" خواهد بود. علی ربیعی در کنفرانس مطبوعاتی اول تیر عنوان کرد: «تا پایان تابستان علاوه بر واردات، حداقل ۳۰ میلیون دز واکسن برکت، ۳ میلیون دز واکسن پاستوکووک و چند میلیون دز اسپوتنیک تولید داخل و از آن به بعد به ترتیب شاهد تولید واکسن‌های دیگر ایرانی خواهیم بود.»
او افزوده که دولت برای تامین ۲۷۰میلیون دوز واکسن از طریق خرید مستقیم، خرید از کوواکس، تولید مشترک و تولید داخلی اقدام کرده است: «با ضریب تحقق کمتر از ۵۰درصد برنامه ۱۲۰میلیون دوز مورد نیاز کشور تا پایان سال تامین خواهد شد و تولید داخلی به عنوان یک شاهکار و نقطه عطف در تاریخ سلامت ایران خواهد ماند.»
منحنی صعودی
کندی و بی‌نظمی در روند واکسیناسیون در حالی است که وزارت بهداشت از افزایش ۱۹درصدی تعداد بیماران سرپایی در هفته گذشته و گسترش وضعیت قرمز در نوار جنوبی کشور خبر می‌دهد. سیما لاری سه‌شنبه اول تیر ماه از جهش تعداد بیماران بستری در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و بوشهر خبر داد و آمارهای صعودی را زنگ خطری برای مدیریت اپیدمی در کشور خواند.
لاری هشدار داد که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی ۷۰درصد است که با حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در استان تهران نیز از توقف روند نزولی ابتلا به کرونا در دو هفته پایانی خرداد خبر داده و گفته که تمام شهرهای استان تهران به غیر از بهارستان، ملارد و شهر قدس، وضعیت نارنجی دارند.
آخرین آمار وزارت بهداشت، حاکی از مرگ ۱۱۶ بیمار کرونا در ۲۴ ساعت گذشته و شناسایی ۱۱هزار و ۷۱۶ مورد ابتلای تازه است. مجموع جان‌باختگان کرونا در آمار رسمی به ۸۳ هزار و ۲۱۷ نفر می‌رسد.
واکسیناسیون قطره‌چکانی و سیاست‌گذاری‌های ناپایدار، موقتی یا شتابزده در حفظ جان مردم در حالی است که در اولین کنفرانس مطبوعاتی ابراهیم رئیسی به برنامه یا مواضع او در این زمینه کوچکترین اشاره‌ای نشد. در مناظره‌های انتخاباتی نیز کاندیداها چیزی در باره این چالش کلان بر زبان نیاوردند.