مذاکرات آمریکا و روسیه در ژنو بر سر سلاح‌های شیمیایی سوریه
۱۳۹۲ شهریور ۲۱, پنجشنبه
امروز (پنجشنبه، ۱۲ سپتامبر/ ۲۱ شهریور) جان کری و سرگئی لاوروف، وزرای امور خارجه آمریکا و روسیه، در ژنو با یکدیگر دیدار می‌کنند تا در باره جزئیات قرارگرفتن تسلیحات شیمیایی سوریه زیر نظارت بین‌المللی و نابودی آنها مذاکره کنند. تیم‌هایی از کارشناسان هر دو وزیر را در این مذاکرات همراهی می‌کنند. اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، نیز در این مذاکرات شرکت دارد.
بنا به داده‌های مقامات آمریکایی، جان کری برای پیشبرد مذاکرات دستکم دو روز در ژنو خواهد ماند.
هفته پیش روسیه پیشنهاد کرد که برای ممانعت از حمله آمریکا به سوریه سلاح‌های شیمیایی این کشور زیر نظارت بین‌المللی قرار گیرند.
دولت آمریکا پس از سخنرانی باراک اوباما خطاب به مردم آمریکا در روز سه شنبه (۱۰ سپتامبر) بر این نکته تاکید کرد که برای تلاش‌های دیپلماتیک جاری که پس از پیشنهاد روسیه به جریان افتاده مهلت زمانی محدودی وجود ندارد. به گفته جان کارنی، سخنگوی کاخ سفید، گرچه واشنگتن با هر گونه وقت‌کشی در این زمینه مخالف است ولی کنترل بین‌المللی بر سلاح‌های شیمیایی سوریه نیازمند زمان است. او ادامه داد: «روند تهیه قطعنامه‌ای در این زمینه در شورای امنیت تازه شروع شده است.»
کارنی در عین حال با اشاره به تلاش‌های فشرده روسیه در دو روز گذشته و تاکید بر این نکته که سرانجام این تلاش‌ها با اعتبار و آبروی مسکو پیوند دارد، رهبری کرملین را متهم کرد که در دو سال گذشته علاقه‌ای به این گونه تلاش‌ها و همکاری‌ها نداشته است.
روز دوشنبه گذشته اوباما پس از طرح پیشنهاد روسیه اعلام کرد که فعلا از اقدام نظامی مجازات‌گرانه علیه دولت سوریه صرفنظر خواهد کرد. این اقدام قرار بود در پاسخ به حمله شیمیایی روز ۲۱ اوت در حومه دمشق صورت گیرد. دولت دمشق متهم به انجام این حمله شیمیایی شده است.
اختلاف نظر در شورای امنیت
اولین طرح قطعنامه‌ای که روز سه‌شنبه پس از پیشنهاد روسیه توسط فرانسه به شورای امنیت ارائه شد با مخالفت روسیه و چین روبرو شد. در جلسه‌ای که روز چهارشنبه نمایندگان قدرت‌های دارنده حق وتو در شورای امنیت تشکیل دادند، روسیه، هم تهدید نظامی مطرح در قطعنامه علیه سوریه در صورت عدم پایبندی این کشور به خلع سلاح شیمیایی و هم مسئول دانستن دولت دمشق در حمله شیمیایی روز ۲۱ اوت را غیرقابل قبول خواند. در این حمله بنا به آمار مختلف از ۱۰۰ تا ۱۴۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.
ابه نظر کارشناسان اجرای پیشنهاد روسیه با دشواری‌های خاصی توام است. ماموریت خطرناک بازرسان سازمان ملل در گرماگرم درگیری دولت سوریه و مخالفان، مخفی بودن زرادخانه شیمیایی این کشور و پیچیدگی‌های مربوط به نابودی این گونه سلاح‌ها از جمله دشواری‌هایی هستند که ذکر می‌شوند.
مقاله ولادیمیر پوتین در "نیویورک تایمز"
در همین حال ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در مقاله‌ای که روز چهارشنبه (۱۱ سپتامبر) در "نیویورک تایمز" انتشار یافت با مخاطب قرار دادن مردم آمریکا انتقادهای تندی را متوجه دولت این کشور کرد. او در این مقاله ضمن مخالفت با تهدید به حمله نظامی نوشت که دخالت نظامی آمریکا در مناقشات داخلی کشورها به رویه‌ای متداول و "هشداردهنده" بدل شده است.
پوتین نوشت: «میلیون‌ها انسان در سراسر جهان به گونه‌ای فزاینده دیگر آمریکا را نه به عنوان مدلی برای دمکراسی بلکه به عنوان کشوری می‌شناسند که تنها به قدرت قهریه محض متکی است. در حالی که قهر نامؤثر و غیرهدفمند است.»
رئیس جمهور سوریه در ادامه مقاله‌اش در "نیویورک تایمز" بار دیگر با مسئول دانستن مخالفان دولت سوریه در استفاده از سلاح شیمیایی در روز ۲۱ اوت، حمله نظامی احتمالی آمریکا به سوریه را سبب مرگ شمار بیشتری از مردم عادی و بالاگرفتن بیشتر موج خشونت دانسته که می‌تواند دامنه مناقشه سوریه را به ورای مرزهای آن گسترش دهد و موج جدیدی از تروریسم به راه بیاندازد.
مقاله پوتین که با عنوان "فراخوانی از سوی روسیه به خویشتن‌داری و احتیاط" منتشر شده در عین حال تبلیغی است برای پیشنهاد جدید روسیه در زمینه کنترل بین‌المللی بر سلاح‌های شیمیایی سوریه.
تحویل سلاح ازسوی سیا به مخالفان سوریه
روزنامه "واشنگتن پست" در شماره روز چهارشنبه (۱۱ سپتامبر) خود از شروع ارسال تسلیحات از سوی سازمان سیا برای مخالفان دولت سوریه خبر داد. بنا به این گزارش، در دو هفته گذشته اولین محموله این تسلیحات به سوریه وارد شده و در اختیار مخالفان قرار گرفته است.
"واشنگتن پست" تحویل این گونه سلاح‌ها را در کنار ارسال خودرو و سایر تجهیزات مورد نیاز مخالفان ورود گسترش اساسی نقش آمریکا در مناقشه سوریه توصیف کرده است.
تسلیحات جدید شامل سلاح‌های سبک و مهمات و گلوله می‌شود. علاوه بر این، وسایل ارتباطی و نیز تجهیزات تازه پزشکی به مخالفان تحویل داده شده است. به نوشته "واشنگتن پست" دولت اوباما امیدوار است که این کمک‌ها توانایی و ظرفیت مخالفان مسلح رژیم اسد را در مناقشه سوریه افزایش دهد.