مخالفت روحانیان ایرانی با برگزاری یوروویژن در باکو

مسابقه‌ی آوازخوانی یوروویژن (Eurovision Song Contest) قرار است روز شنبه، ۶ خرداد (۲۶ مه ۲۰۱۲) در شهر باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزارشود. نمایندگان ۴۲ کشور دنیا در این مسابقه شرکت خواهند کرد. بنا به خبر رسمی تارنمای یوروویژن، ارمنستان از شرکت در این مسابقه‌ی بین‌المللی موسیقی خودداری کرده است.

وقتی الدار قاسیم‌اوف و نیگار جمال، نمایندگان آذربایجان در مسابقات آواز خوانی یوروویژن ۲۰۱۱ در آلمان به مقام اول رسیدند، کسی مخالفت‌های شدید جمهوری اسلامی ایران با برگزاری این مراسم در باکو را پیش بینی نکرده بود.

در روزهای اخیر صدا و سیما، خبرگزاری‌های ایرانی و شبکه برون مرزی تلویزیون سحر که به زبان آذری برنامه پخش می‌کند، تبلیغات وسیعی علیه برگزاری یوروویژن۲۰۱۲ در باکو برپا کرده‌اند. در تریبون‌های مختلف نماز جمعه‌ برخی شهرهای ایران از جمله تبریز و اردبیل امامان جمعه با برگزاری این مراسم به ادعای آنها "غیر اخلاقی" و "ضداسلامی" مخافت کردند.

آیت‌الله محسن مجتهد شبستری، امام جمعه تبریز گفته است: «سه‌شنبه ۱۹ اردیبهشت مردم تبریز در محکومیت حرکات ضداسلامی دولت باکو مقابل کنسولگری جمهوری آذربایجان در این شهر تجمع اعتراض‌آمیز برگزار می‌کنند».

مجتهد شبستری که نماینده ولی فقیه در آذربایجان ‌شرقی است ادعا کرد «در شرایطی که اکثر مردم این کشور مسلمان و شیعه هستند، برگزاری رژه‌ی همجنس‌گرایان جای بسی تاسف دارد، تصمیم دولت باکو برای برگزاری مسابقه‌ی موسیقی و رقص یوروویژن قلب مسلمانان جهان را جریحه دار کرده است.»

ناراحتی از کاهش نفوذ بنیادهای مذهبی ایران

یک کارشناس ساکن شهر باکو که نخواست نامش فاش شود در تحلیل واکنش‌های تند روحانیان ایرانی به دویچه وله گفت: «ایران از کنترل شدید تبلیغات و فعالیت‌های دینی در جمهوری آذربایجان نگران شده است. براساس قوانینی که مجلس این کشور در سال پیش تصویب کرد، موسسات خیریه‌ی ایرانی، بنیاد شهید و دیگر نهادهای دولتی ایران نمی‌توانند آزادانه مثل گذشته فعالیت کنند و دامنه‌ی نفوذ این گونه موسسات کاسته شده است.»

در عین حال خبرگزاری فارس از "برخی اقدامات ضد دینی" در آستانه‌ی برگزاری مسابقه یوروویژن در باکو هم گزارش می‌دهد. فارس می‌نویسد: «تقی احمداف، رئیس متروی باکو خرید و فروش هرگونه اقلام مذهبی از جمله قرآن، کتب ادعیه، تسبیح، قبله‌نما، تقویم اوقات شرعی و کالاهای تزئینی مزین به اسامی مقدس را در مبادی ورودی و خروجی ایستگاه‌های متروی این شهر ممنوع اعلام کرد.»

هزینه‌ی میزبانی باکو از یوروویژن

در قیاس با کشورهایی که تاکنون یوروویژن برگزار شده، جمهوری آذربایجان تنها کشوری است که بیشترین سرمایه‌گذاری را برای میزبانی آن کرده است. این کشور در ساحل دریای خزر در باکو به همین مناسبت بنائی احداث کرد که یکی از عظیم‌ترین و مجلل‌ترین ساختمان‌های کشور به حساب می‌آید.

بنا به گفته‌ی مقام‌های جمهوری آذربایجان این کشور تاکنون ۵۰ میلیون دلار برای آماده کردن سالن و همچنین بنای مسابقه سرمایه‌گذاری کرده است.

درباره هزینه میزبانی و خرج‌های یوروویژن ۲۰۱۲ "ینی مساوات"، روزنامه اپوزیسیون در باکو پیش‌بینی کرده است که درآمد آذربایجان از مسابقه‌ی یوروویژن ۱۲۰ میلیون دلار خواهد بود. انتظار می‌رود این هزینه از حساب گردشگران خارجی و طرفداران یوروویژن که برای تماشای زنده مسابقه به باکو خواهند آمد، جبران ‌شود.

قابل توجه است، هزينه‌ی ميزبانی يوروويژن برای اوکراين در سال ۲۰۰۵ حدود ۲۲ميليون يورو، يونان در سال ۲۰۰۶ حدود ۵ و نیم ، فنلاند در سال ۲۰۰۷ حدود ۱۴، صربستان در سال ۲۰۰۸ حدود ۹، روسيه در سال ۲۰۰۹ حدود ۴۰، نروژ در سال ۲۰۱۰ حدود ۲۴ و آلمان در سال ۲۰۱۱ حدود ۲۵ ميليون دلار بوده است.

رژه‌ی همجنس‌گرایان بخشی از برنامه‌ی مسابقه

یک کارشناس مقیم باکو که با دویچه وله صحبت کرد، یادآور می‌شود، رژه‌ی هم‌جنس‌گرایان بخشی از مسابقه‌ی یوروویژن است. به نظر او برگزاری این رژه چیز جدیدی نیست و در همه کشورهایی که میزبان این مسابقه بودند، انجام شده و از این به بعد هم انجام خواهد گرفت.

وی اضافه می‌کند: «اما ایران از روز شروع فروش بلیط‌ها، سایت فروش بلیط یوروویژن را فیلتر کرده. محافل دینی جمهوری آذربایجان که به ایران نزدیک هستند نیز به شدت از برگزاری مراسم یوروویژن انتقاد می‌کنند.»

اهالی بی‌صبرانه برای مسابقه روز شماری می‌کنند

این کارشناس از شهر باکو همچنین خاطرنشان می‌کند: «اهالی جمهوری آذربایجان بی‌صبرانه در انتظار برگزاری این مراسم هستند. زمانی‌که خوانندگان آذری برنده این مسابقه شدند مردم تا صبح در خیابان‌های باکو رقص و پایکوبی کردند. گرچه انتقادهایی هست، اینکه دولت خیلی این مسئله را برجسته کرده و دائم کانال‌ها تلویزیونی برنامه‌هائی را پخش می‌کنند و مطبوعات از یوروویژن می‌نویسند و بسیاری از مشکلات هم در سایه مانده است.»

وی تاکید می‌کند: «کسانی هستند مثل خود من که آرزو می‌کنم دولت بیشتر به هنرهای جدی‌تر و جوایز بین‌المللی معتبری مثل اسکار، نوبل و غیره هم توجه کند تا به مسابقات عامه‌پسند، اما به هر حال در جمع‌بندی کلی، این موفقیت هم برای آذربایجان یک موفقیت بسیار بزرگی هست و فواید زیادی چه از نظر شناساندن هنر آذربایجانی، جذب توریست و غیره به کشور ما را دارد. از همه مهم‌تر اینکه، آذربایجان اکنون رئیس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد را هم در ماه مه ۲۰۱۲ بر عهده گرفته است.»

حجت‌الاسلام عظیمی: سیاست ایران اشتباه است

حجت‌الاسلام عظیمی قدیم ، یک روحانی آذری که ساکن شهر قم است در تحلیل مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان به دویچه وله می‌گوید: «جمهوری آذربایجان سعی کرد مناسباتش را با ایران بهبود ببخشد، ولی ظاهرا شدنی نیست. حکومت جمهوری اسلامی ایران ماهیت ضد دمکراتیکی دارد و با هر کشور دمکراتیکی دچار مشکل می‌شود. ایران ناخرسند است که چرا به رسانه‌های آذربایجان آزادی می‌دهند تا درباره‌ی ایران مطالبی نوشته شود که باب طبع ایران نیست.»

حجت‌الاسلام عظیمی قدیم که به عنوان یک فعال سیاسی و دینی هم شناخته می‌شود، بر این باور هست که «دولت آذربایجان تاکنون باب میل ایران عمل کرده و حتی ارزش‌های دمکراتیک بین‌المللی را نادیده گرفته تا با ایران روابط دوستانه‌ای داشته باشد. اما ایران هرگز نمی‌خواهد با این کشور مناسبات خوبی داشته شود.»

این روحانی منتقد اضافه می‌کند: «سیاست ایران با جمهوری آذربایجان به هیچ وجه به عنوان یک کشور مسلمان، هم دین و هم مذهب جلوه نمی‌کند و اگر به ظاهر دوستی هم بین دو کشور باشد، بسیار شکننده است.»

عظیمی قدیم پیش‌بینی می‌کند که روابط ایران و جمهوری آذربایجان در آینده تیره‌تر خواهد شد.

به تنش‌های مختلفی که بین دو کشور همسایه ایران و جمهوری آذربایجان در ماه‌های اخیر بوجود آمده، اکنون برگزاری مسابقه‌ی آوازخوانی بین‌المللی یوروویژن۲۰۱۲ در باکو نیزافزوده می‌شود. مخالفت و موضع‌گیری تند برخی از روحانیان و محافل دینی در ایران به تشدید این تنش یاری کرده است.