قائم‌مقام اوباما در خانه بزرگترین بستانکار آمریکا
۱۳۹۰ مرداد ۲۶, چهارشنبه
هیچ کشوری در جهان بیش از چین نگران بحران بدهی‌های آمریکا نیست. جمهوری خلق چین یک سوم از ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی خود را صرف خرید اوراق بهادار آمریکائی کرده‌است. بخشی از این سرمایه‌گذاری سنگین، در اوج بحران بانک‌ها و مستغلات آمریکا صورت گرفت و اقتصاد ایالات متحده را به‌صورت موقت نجات داد.
بازدیدی در شرایط بدتر
در آستانه سال‌جاری میلادی، هو جینتائو رئیس‌جمهور چین، به واشنگتن سفر کرد. او در فرودگاه مورد استقبال جو بایدن قرار گرفت. در جریان آن سفر، رئیس‌کشور چین، مراتب نگرانی خود را از اوضاع اقتصادی آمریکا بیان کرد. اکنون، با گذشت ۸ ماه، پکن در شرایطی میزبان معاون باراک اوباما است که اوضاع اقتصادی آمریکا نه تنها بهبودی نیافته، بلکه بدتر هم شده است. به همین دلیل، همزمان با سفر بایدن به پکن که از ۱۷ تا ۲۲ اوت به درازا می‌کشد، رسانه‌های چینی پرشدند از گزارش‌ها و تفسیرهائی که بیان‌کننده نگرانی عمیق آن‌ها نسبت به امنیت سرمایه‌گذاری‌های چین است.
چین، هند، روسیه و برزیل، به عنوان کشورهای درآستانه صنعتی شدن، در سال‌های اخیر رشدی به مراتب بیشتر از هفت‌کشور پیشرفته صنعتی جهان داشته‌اند. همه چیز حکایت از آن دارد که این چهار کشور، تا سال ۲۰۱۵ وزنی بسیار سنگین‌تر از کشورهای صنعتی در اقتصاد جهان خواهند داشت. به این ترتیب، معاون باراک اوباما، در موقعیت میهمانی ضعیف به پکن رفته است.
آمریکا و ضرورت جلب اعتماد
"چیائو گانگ" رئیس بانک دولتی چین به رسانه‌های این کشور گفته است: «ایالات متحده آمریکا باید به سیاست مالی خود سروسامان بدهد و اعتماد جهان را نسبت به دلار تقویت کند.» چیا بین، مشاور اقتصادی دولت و بانک مرکزی چین نیز هشدار داده است:«ایالات متحده آمریکا وارد یک مرحله طولانی سقوط اقتصادی شده است.»
گزارش رسانه‌های رسمی چین حاکی از آن است که رهبران چین تصمیم دارند در مذاکره با بایدن برای امنیت سرمایه‌های خود در ایالات متحده آمریکا تضمین بگیرند. اما آیا چنین تضمینی ضمانت اجرائی نیز خواهد داشت. کارشناسان و محافل اقتصادی چین، خواستار آن هستند که بانک مرکزی آمریکا از تزریق پول ارزان به بازار بپرهیزد. اما در آمریکا گفته می‌شود که بانک مرکزی در پائیز امسال، باز هم پول زیادی به بازار تزریق خواهد کرد تا بازار داخلی دستخوش رکود بیشتر نشود. چینی‌ها اسم این کار را "ریخت و پاش" گذاشته‌اند.
دخالت چین در امور داخلی آمریکا؟
تارنمای هفته‌نامه اشپیگل درباره نقشی که چین می‌کوشد به عنوان بزرگترین بستانکار در سیاست مالی آمریکا ایفا کند می‌نویسد:«خط رسمی حزب کمونیست چین این است که هر کشوری باید از مداخله در امور داخلی کشور دیگر بپرهیزد. اما مواضعی که چینی‌ها به تازگی اتخاذ کرده‌اند، با این سیاست در تضاد است. آن‌ها از ایالات متحده می‌خواهند که بیشتر صرفه‌جوئی کند و از تزریق پول زیاد به اقتصاد بپرهیزد.
اول اوت امسال، بلافاصله پس از آن که برخی از آژانس‌های رتینگ درجه اعتبار مالی آمریکا را از "خیلی خوب" به "خوب" کاهش دادند، انتقادها در پکن شدت گرفت. خبرگزرای رسمی چین نوشت:«آمریکا باید حساب اعتیاد به بدهکاری و سیاست‌های کوتاه‌بینانه خود را پس بدهد. جمهوری خلق چین انتظار دارد که ایالات متحده مشکلات ساختاری بدهی‌های خود را کنترل کند. واشنگتن باید این واقعیت دردناک را بپذیرد که روزهای خوبی که می‌توانست برای برخورد با مشکلات خودساخته پول قرض کند، سپری شده است.»
رشد نقدینگی و تورم در چین
اما تمرکز انتقادها روی سیاست‌های مالی آمریکا، نمی‌تواند مشکلات داخلی چین را از نظرها پنهان کند. در این کشور، به‌رغم تلاش قدرتمندان حزب کمونیست برای جلوگیری از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، نرخ تورم ماه به‌ماه بالا می‌رود. ظرف ده ماه گذشته، بانک مرکزی چین ۵ بار نرخ بهره راهبردی را بالا برده، اما موفقیتی در عرصه مهار تورم نداشته است. دلیل تورم، زیادی پول در گردش است.
در عین‌حال، مناسبات آمریکا و چین هم تنها به‌خاطر مشکلات مالی پیچیده نشده است. هفته گذشته پکن حرکت آزمایشی یک ناو هواپیمابر را شروع کرد. این اقدام، رهبران آمریکا را به شدت نگران کرد. یک سخنگوی کاخ سفید گفت:«ما از هر توضیحی که روشن‌کند چین چه نیازی به این تجهیز نظامی داشته است، استقبال می‌کنیم. شفافیت میان دو کشور اعتماد ایجاد می‌کند.»
اعتمادسازی، اما چگونه؟
"اعتمادسازی" عبارتی است که مفسر روزنامه People,s Daily ارگان رسمی حزب کمونیست چین نیز، همزمان با ورود جو بایدن به پکن از آن استفاده کرده است:«مسئله آمریکا و چین، چیزی بیش از منافع اقتصادی است. با یک فضای سالم همکاری، دوکشور می‌توانند با اطمینان با ضرورت‌های جهانی برخورد کنند.»
تارنمای اشپیگل‌آنلاین، تقویت مناسبات واشنگتن با "چی جین‌پینگ" را نیز یکی از مهمترین هدف‌های سفر جو بایدن معرفی کرده است. چی جین‌پینگ، قائم مقام فعلی رئیس‌جمهور چین قرار است از سال ۲۰۱۲ جای هو جینتائو را بگیرد. به این ترتیب، او به یکی از قدرتمندترین مردان جهان تبدیل خواهد شد. مردی که در حال حاضر از هر شهروند آمریکا حدود ۳ هزار و ۸۰۰ دلار طلبکار است!
JT/JA