عبدالله صالح در راه آمریکا؛ ابهامات پناه دادن به دیکتاتور یمن

خبر پرواز علی عبدالله صالح به آمریکا٬ اگرچه در ساعات پایانی روز یکشنبه منتشر شد٬ اما تا کنون بازخوردها و واکنش‌های زیادی در پی داشته که احتمالا به‌خاطر مقصدی است که در پیش گرفته است. صالح به نیویورک خواهد رفت تا آن‌طور که خود و دیگر مقامات رسمی دولتی در یمن و آمریکا می‌گویند «تحت درمان قرار گیرد».

روزنامه نیویورک‌تایمز اعلام کرده که علی عبدالله صالح که دوران حکومت ۳۳ ساله‌اش ناراضیان و مخالفان بسیاری در یمن دارد٬ در روز چهارشنبه هفته جاری برای معالجات پزشکی وارد نیویورک خواهد شد.

به نظر بسیاری از شهروندان یمنی «معالجات پزشکی» فقط بهانه‌ای برای کاستن از شوک‌های سیاسی احتمالی ناشی از خروج توام با هراس «رئیس‌جمهور صالح» از کشور است.

یک مقام دولتی یمن بدون افشای هویت واقعی خود در گفت‌وگو با نیویورک‌تایمز گفته است که آقای صالح تمایلی به خروج از کشور نداشت٬ اما جراحات باقی‌مانده بر تن او از انفجار بمبی در کاخ ریاست‌جمهوری در ماه ژوئن ۲۰۱۱ چاره‌ای جز این پیش‌روی او نگذاشته بود.

وزارت خارجه آمریکا تایید کرده که دولت اوباما با ورود علی عبدالله صالح به آمریکا موافقت کرده است. تقاضای صالح برای ویزای آمریکا ماه گذشته ارائه شده است. البته وزارت خارجه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده که «تنها هدف آقای صالح از این سفر٬ معالجات پزشکی است و او برای مدت محدودی که متناسب با زمان معالجه‌اش است در آمریکا خواهد ماند.»

نیویورک‌تایمز لحن نامه وزارت خارجه آمریکا را بسیار محتاطانه می‌خواند و به‌کاربردن واژه‌های محافظه‌کارانه در این بیانیه را نشانه بحث‌ها و منازعات درون دولت آمریکا برای اتخاذ چنین تصمیم حساسیت‌برانگیزی می‌داند.

پناه دادن به شخصیت مستبدی نظیر آقای صالح که از نظر بسیاری از شهروندان یمنی مسئول مستقیم کشتار صدها نفر از معترضان در این کشور است٬ به‌طور بالقوه می‌تواند به وجهه آمریکا در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان آسیب‌های جدی وارد کند.

خروج صالح از یمن٬ لازمه یافتن راه‌حلی برای بحران سیاسی

گویا آمریکا به اطمینان رسیده که خروج آقای صالح از کشور٬ لازمه برقراری انتخابات سالم در یمن است؛ انتخاباتی که قرار است ماه آینده برگزار شود. صالح سال گذشته هم توافق‌نامه‌ای برای انتقال قدرت با مخالفان امضا کرد٬ اما سعی داشت با توسل به پشت‌پرده‌های سیاست٬ هم‌چنان اقتدار خود را حفظ کند؛ امری که از سوی مردم یمن به‌هیچ‌وجه قابل پذیرش نبود.

او در گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم یمن اعلام کرد که تا زمان برگزاری انتخابات در ۲۱ فوریه همه قدرت را به معاونش٬ عبدالرب منصور هادی واگذار می‌کند اما امروز کار به جایی رسیده که یمنی‌ها او را به‌عنوان واسطه انتقال قدرت هم نمی‌پذیرند و بسیاری از مخالفانش در خیابان‌ها شعار می‌دهند که او باید اعدام شود.

او نخستین رهبری است که از زمان آغاز خیزش‌های مردمی در خاورمیانه و موج گسترده براندازی دیکتاتورها در این منطقه پرتنش جهان٬ با وجود اعتراضات گسترده مردمی بر ضد حکومتش٬ در اوج بحران سیاسی مورد استقبال مقامات ایالات متحده قرار می‌گیرد.

آقای صالح از مدت‌ها پیش از متحدان آمریکا در منطقه بوده و با دولت ایالات متحده همکاری‌های گسترده‌ای برای مقابله با تکوین و توسعه‌ی شبکه‌ی تروریستی القاعده و دیگر گروه‌های بنیادگرا در یمن داشته است.

یمن با جمعیتی ۲۳ میلیونی٬ فقیرترین کشور جهان عرب است و بنیادگرایان و تروریست‌ها در آن حضوری چشمگیر دارند. گفته می‌شود القاعده از بی‌ثباتی سیاسی موجود در یمن برای افزایش نفوذ و تاثیر خود بهره بسیاری برده است.

آقای صالح پیش‌تر هم در جریان خیزش‌های مردمی کشور را به مقصد عربستان سعودی ترک کرد. خروج او از کشور در آن زمان هم موجی از شادی در میان شهروندان برانگیخت٬ اما پس از مدتی اعلام شد که هدف از آن سفر هم «معالجات پزشکی» بوده و او با گذشت چند ماه در میان ناباوری به وطن خود بازگشت.

مردم در انتظار انتخابات و آغاز فرآیند گذار سیاسی در یمن

علی عبدالله صالح پیش از ترک کشور زمینه «مصونیت سیاسی» خود و نزدیکانش را فراهم کرده تا از محاکمه و مجازات احتمالی بگریزد. او پیش از خروج از کشور از مردم یمن بابت هر نوع قصور و کوتاهی طلب بخشش کرد و گفت که زمان انتقال واقعی قدرت فرارسیده است. سفارت یمن در واشنگتن اعلام کرده که آقای صالح پس از انتخابات ۲۱ فوریه٬ در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید یمن شرکت خواهد کرد.

حال ترک کشور شاید جایی برای طرح مورد حمایت آمریکا برای وساطت سیاسی پیش از جابجایی قدرت در این کشور باز کند؛ طرحی که با مشارکت برخی از کشورهای قدرتمند خلیج فارس برای پایان دادن به بحران سیاسی موجود در این کشور طراحی شده است.

از زمان آغاز اعتراضات گسترده سیاسی در یمن٬ که البته با اعتراضات گروه‌های شبه‌نظامی ضد دولت هم هم‌راه است٬ دولت آقای صالح با سرکوب خونین معترضان صدها نفر از آنها را کشته است. گفته می‌شود در اعتراضات این کشور تا کنون بیش از ۱۵۰۰ نفر کشته شده‌اند.

صالح‌النجب٬ یکی از فعالان یمنی و از مخالفان حکومت عبدالله صالح می‌گوید: «رفتن او نکته مثبتی است که به پیش‌برد اهداف انقلاب ما کمک می‌کند. ما به کارمان برای به ثمر رساندن انقلاب ادامه می‌دهیم و هم‌زمان همه تلاش‌مان را هم برای براندازی این رژیم فاسد می‌کنیم.» او تاکید می‌کند که مساله معترضان نه یک فرد خاص٬ که یک رژیم است که ۳۳ سال حکم رانده و کشور را به قهقرا برده است.

EN/DK