طرحی برای کاهش تعطیلات رسمی ایران
۱۳۹۰ آذر ۱۴, دوشنبه
تعطیلات رسمی در ایران در حال حاضر ۲۵ روز است. با احتساب تعطیلی روزهای بین دو تعطیلی که در سال چند بار اتفاق می‌افتد و حوادث غیرقابل پیش‌بینی که به توقف فعالیت‌های آموزشی و تولیدی می‌انجامد، روزهای واقعی اشتغال در ایران بسیار کمتر از اغلب کشورهای درحال توسعه است.
ساماندهی تعطیلات بین دو روز تعطیل
شورای عالی انقلاب فرهنگی که ریاست آن را اکنون محمود احمدی‌نژاد بر عهده دارد، با مقایسه روزهای تعطیل در ایران و سایر کشورها، به ویژه با در نظر گرفتن تعطیلات دو روزه‌ی آخر هفته در بسیاری از کشورها، نتیجه می‌گیرد روزها کاری ایرانیان در سال زیاد است می‌تواند کاهش یابد.
مرکز پژوهش‌های مجلس که ریاست آن را احمد توکلی بر عهده دارد، با اشاره به آنچه سرانه پایین ساعت کار مفید در ایران خوانده این مقایسه را بی‌اساس و نادرست می‌داند.
این مرکز که بارها مخالفت خود را با تعطیلات پیشنهادی احمدی‌نژاد مطرح کرده پیشنهادهایی را برای کاهش تعطیلات رسمی در قالب طرحی در اختیار نمایندگان مجلس قرار داده است. مرکز پژوهش‌ها اعتقاد دارد که حتا تعطیل کردن روزهای بین تعطیلات نیز باید از پیش مشخص شود. چنین روزهایی بارها در فاصله‌ی کمی تعطیل، و از سوی دولت هدیه‌ای به مردم وانمود شده است.
محلی شدن تعطیلات مذهبی
در طرحی که بخش مطالعاتی قوه قانون‌گذاری تدوین کرده، تصریح شده که «چالش تعطیلات ایران کم یا زیاد بودن آن نیست، بلکه مشکل اصلی در نظر گرفتن تقویم قمری و شمسی در محاسبه تعطیلات است که اتفاقا همین موضوع پراکندگی تعطیلات در کشور را دامن زده است.» این نهاد پیشنهاد می‌کند که برای حل این مشکل، برخی از ایام مذهبی در سراسر کشور، و برخی دیگر تنها در مناطقی خاص تعطیل اعلام شوند.
یکی از پیشنهادهای مطرح شده، محلی کردن تعطیلات مذهبی است که مثال آن روز کشته شدن امام هشتم شیعیان ذکر شده. بر این اساس این روز می‌تواند تنها در استان خراسان رضوی تعطیل باشد. خبرگزاری مهر، ۱۳ آذر به نقل از گزارش مرکز پژوهش‌ها نوشت، «یکی از آثار اقتصادی وضعیت فعلی تعطیلات صرف ۲۰ درصد از دستمزد پرداختی در اقتصاد کشور بابت روزهای تعطیل است.»
حداکثر دو ساعت کار مفید در روز
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که برای تشریح پیشنهادهای خود در اختیار دولت و نمایندگان گذاشته به بحث‌های موجود در مورد مقایسه‌ی تعطیلات ایران با سایر کشورها نیز پرداخته است.
بنابر این گزارش «مقایسه تعطیلات در ایران با کشورهای دیگر جهان تنها در صورتی صحیح خواهد بود که از حیث ساعات کار مفید وضعیت ما شبیه یا نزدیک به کشورهای مقایسه شده باشد. در حالی که مطابق آمار، ساعت کار مفید در ایران با سایر مناطق دنیا قابل مقایسه نیست.»
در این گزارش تاکید شده «در خوش‌بینانه‌ترین برآورد ساعت کار مفید در ایران دو ساعت است و در کشورهای پیشرفته دنیا در بدبینانه‌ترین برآورد این رقم به پنج ساعت می‌رسد. در چنین وضعیتی در حالی که در کشورهای پیشرفته از ۴۴ ساعت کار در هفته ۲۸ ساعت کار مفید انجام می‌دهند، در ایران این رقم ۱۱ ساعت است.»
چهار روز قطع ارتباط با خارج
کاظم دلخوش، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که ساماندهی تعطیلات چون با مسائل بازرگانی و اقتصادی ارتباط دارد، باید توسط دولت انجام شود. او ۱۳ آذر به سایت خبری فرارو گفته است، بخشی از دنیا روزهای شنبه و یک‌شنیه تعطیل‌اند و ما روزهای پنجشنبه و جمعه را تعطیل هستیم و عملا اقتصاد کشور و ارتباط ما با اقتصاد دنیا در این روزها قطع می‌شود و باید برای این مساله فکری کرد.
عضو کمیسیون اقتصادی می‌گوید، «دولت می‌تواند در بخش صادرات، واردات و یا تجارت و بازرگانی برنامه داشته باشد و طوری برنامه‌ریزی بکند که در مبادی ورودی و خروجی هزینه زمانی و مالی پرداخت نکنیم. ما نمی‌‌توانیم تاریخ تعطیلات خارج را تغییر دهیم و باید طوری تنظیم کنیم که در داخل کشور با آن‌ها هماهنگ بشویم.»
پیامدهای تعطیلی‌های مناسبتی
داریوش قنبری عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز تعطیلات مناسبتی را مهم‌ترین عامل کاهش بهره‌وری در اقتصاد کشور قلمداد کرده و به سایت فرارو می‌گوید: «اخلال در روابط اقتصادی و تجاری با جهان و اخلال در انجام امور در داخل کشور از تبعات این تعطیلات مناسبتی می‌باشد. این گونه تعطیلات و‌قتی با بحث بین التعطیلی همراه می‌شود، آثار سوء بیشتری را بر فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی شهروندان به دنبال می‌آورد.»
یکی دیگر از مسائلی که در سال‌های اخیر در مورد تعطیلات مطرح می‌شود، زیانی است که از این طریق به اقتصاد کشور وارد شده است. بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که این خسارت در فاصله‌ی سه سال نخست دولت نهم نزدیک به پنجاه درصد افزایش داشته است.
تعطیلی ۵ مناسبت ملی، ۱۱ مناسبت مذهبی و حکومتی
به گزارش خبرگزاری مهر مرکز مطالعاتی قوه مقننه در گزارش خود می‌نویسد، دستمزد پرداختی به شاعلان در روزهای تعطیلات رسمی در سال ۸۴ حدود ۷ هزار میلیارد تومان بوده است که در سال ۸۶ به ده و نیم هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
بنابر این گزارش، «مرکز پژوهش‌ها در پیش‌نویس طرح خود پیشنهاد کرده است: تعطیلات رسمی قطعی در تقویم کشور عبارت باشند از: ۴ روز نخست نوروز، روز ۱۳فروردین ماه، روز عید فطر، روز عید غدیر، روز عید قربان، روز نیمه شعبان، روز ۲۸ ماه صفر، روز ۲۱ ماه رمضان، روزهای تاسوعا و عاشورا.»
هنوز دولت در مورد پیشنهادهای یاد شده واکنشی از خود نشان نداده است. محمود احمدی‌نژاد بارها مخالفان با تعطیلات دو روز آخر هفته را به شدت مورد انتقاد قرار داده است. برخی از منتقدان می‌گویند که اصرار احمدی‌نژاد برای تعطیلی پنج‌شنبه‌ها اقدامی است در جهت جلب توجه افکار عمومی و طرحی است بی‌ارتباط با واقعیت‌های اقتصاد امروز ایران.
BK/SA