شرایط پذیرش در مقطع دکترا در دانشگاه‌های آلمان
۱۳۸۸ فروردین ۲۰, پنجشنبه
امکان تحصیل در مقطع دکترا در آلمان، در ۱۲۰ دانشگاه این کشور فراهم شده است. به سبب این امکان، سالانه در حدود ۲۵ هزار نفر در مقطع دکترا از دانشگاه‌های آلمان فارغ‌التحصیل می‌شوند.
شرایط علمی برای ورود به مقطع دکترا
در دوره‌های دکترا در دانشگاه‌های آلمان، همانند دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد، آزمون ورودی به معنای کنکور سراسری وجود ندارد. در اکثر موارد اما، معدل کل تاثیر مستقیمی در پذیرش خواهد داشت و متقاضیان تحصیل در مقطع دکترا باید حداقل نمره‌ی کل بین ۱۶ تا ۱۷ در مقطع کارشناسی ارشد را احراز کرده باشند.
اولین قدم پس از کسب شرایط علمی لازم، برقراری ارتباط با استاد راهنما است. موافقت با موضوع و پذیرش طرح دکترا (Proposal) از سوی استاد راهنما، شرایط را برای حضور در مقطع دکترا هموار خواهد کرد. دوره دکترا در دانشگاه‌های آلمان در فرم کلاسیک یا سنتی، بدون کلاس‌های درس برگزار می‌شود و دانشجو در این مقطع، در زمینه‌ی تحقیقاتی خود، با مشاوره با استاد راهنما به پژوهش و در کنار آن نوشتن رساله‌ی دکترا مشغول می‌شود.
در رشته‌هایی همچون زیست شناسی، بخشی از تحقیقات به صورت آزمایشگاهی انجام می‌شود و در رشته‌های علوم انسانی، تمرکز تحقیقات بر مطالعات فردی است. دانشجوی مقطع دکترا پس از اتمام دوره، رساله خود را به صورت کتبی تحویل داده و در امتحان شفاهی نیز از طرح خود دفاع می‌کند.
شرایط پذیرش در مقطع دکترا از سوی هر دانشکده تعیین می‌شود و به تایید دانشگاه می‌رسد، از همین رو احتمال وجود تفاوت‌هایی در روند پذیرش وجود دارد. بر خلاف دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های آلمان، تصمیم برای موافقت با پذیرش داوطلبان در دوره‌ی دکترا، تنها بر عهده‌ی کمیسیون مربوطه در هر دانشکده است و در این ارتباط مرکزی همانند اونی اسیست (uni assist) وجود ندارد. بنابراین اولین اقدام پس از احراز شرایط علمی، نوشتن طرح رساله و اقدام برای برقراری ارتباط با استاد راهنما است.
سطح معلومات زبان
افرادی که مایل به گذراندن دوره‌ی دکترا به زبان آلمانی هستند، باید حداقل در یکی از آزمون‌های (DSH) یا (TestDaF) پذیرفته شده باشند. امکان گذراندن دوره دکترا به زبان انگلیسی نیز در دانشگاه‌های آلمان وجود دارد. این امر مستلزم موافقت استاد راهنما است. در این صورت دانشجویان می‌توانند رساله‌ی دکترا را به زبان انگلیسی بنویسند و در امتحان شفاهی (دفاعیه) نیز به زبان انگلیسی شرکت کنند.
دوره‌های تکمیلی در مدرسه‌ی فارغ‌التحصیلان
در آلمان، ۳۹ مدرسه‌ی فارغ التحصیلان که نهادی تحت پوشش دانشگاه، برای تحصیل در مقطع دکترا است و همچنین ۲۷ مرکز تحقیقاتی، با بودجه‌ای در حدود ۲ میلیارد یورو مشغول به فعالیت هستند. وجه تمایز تحصیل در این مراکز در مقطع دکترا با فرم کلاسیک آن، در برگزاری کلاس‌های درسی در این مقطع است. امکان تحصیل به زبان انگلیسی در این نوع از دوره‌ها افزایش یافته و شرایط برای کار گروهی در مقطع دکترا و تحقیق بر روی پروژه‌ای مشترک برای بیش از یک دانشجو نیز فراهم شده است.
نویسنده: کاوه بهرامی
تحریریه: بهرام محیی