سیاست گردشگری در ایران؛ ایجاد جاذبه برای ترکیه؟
۱۴۰۲ اسفند ۸, سه‌شنبه
مقامات سازمان گردشگری در ایران معتقدند، فقدان یک "اهتمام ویژه" در کشور باعث شده است تا گردشگران ایرانی بیش از آنکه تمایل به بازدید از شهرهای مختلف ایران را داشته باشند، به ترکیه سفر کنند.
بنا بر اعلام رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران، بیشترین حجم توریست‌هایی خروجی مربوط به کشور ترکیه است، به طوری که دست‌کم حدود دو میلیون ایرانی در سال به این کشور سفر می‌کنند.
حرمت الله رفیعی، رئیس این انجمن با اعلام این خبر در گفت‌وگو با خبرگزاری "برنا" ابراز امیدواری کرده است، جاذبه‌های گردشگری در استان‌ها تقویت شود تا مسافران خارجی و ایرانی‌ها، بازدید از مناطق مختلف ایران را در اولویت قرار دهند.
سفر به ترکیه، ارزان‌تر از سفر به شهرهای ایران
البته در حالی که سازمان گردشگری دلیل عدم استقبال از سفرهای داخلی را فقدان "برنامه‌ریزی‌های اصولی" از سوی استاندار‌ها و برخی مقامات دیگر اعلام کرده است، نمی‌توان از هزینه‌های بالای سفرهای داخلی چشم‌پوشی کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
چندی پیش روزنامه همشهری در گزارشی نوشت، هزینه مسافرت به استانبول با هزینه سفر به بسیاری از مقاصد محبوب گردشگری در داخل ایران تفاوت چندانی ندارد و حتی ممکن است ارزان‌تر هم دربیاید.
به نوشته این روزنامه، هزینه بلیت هواپیما و سه شب اقامت در یک هتل سه ستاره در استانبول برای هر نفر حدود ۱۰ میلیون تومان درمی‌آید، در حالی است که سه شب سفر به شیراز، مشهد، کیش یا قشم بین هفت تا ۲۱ میلیون تومان برای هر نفر خرج دارد.
تمایل سفر ایرانیان به ترکیه توسط وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور نیز تایید شده چرا که پیش‌تر اعلام شد، تنها در ماه ژانویه سال جاری بیش از ۲۱۱ هزار نفر از ایران به ترکیه سفر کردند.
بیشتر بخوانید: ارائه سیم‌کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی تصویب شد
ترکیه همچنین در گزارشی اعلام کرد، ایران پس از روسیه، بیشترین میزان گردشگر را در این ماه روانه این کشور کرده است.
استقبال کم‌سابقه‌ای که خیلی زود پایان یافت
مسئولان سازمان گردشگری در ایران اما معتقدند وضعیت توریسم در ایران در سال‌های اخیر به این میزان که در ماه‌های گذشته دچار رکود شد، آنچنان هم بد نبوده است.
رفیعی، رئیس مجمع ملی تشکل‌های گردشگری با بیان اینکه پس از فراگیری کرونا، "گردشگران داخلی با یک تغییر رویکرد، گردشگری داخلی را رونق دادند" گفت: «استقبال مردم از سفرهای داخلی به حدی بود که در سال پس از کرونا ما در شیراز پنج کیلومتر ترافیک جاده‌ای داشتیم. حتی در کاشان یا نطنز آنقدر حجم مسافر زیاد شد که اعلام کردند، ظرفیت پر شده و مردم مقاصد جایگزین را انتخاب کنند.»
اما این استقبال کم‌سابقه خیلی زود با سوء‌مدیریت برخی از مقامات مرتبط پایان یافت و گردشگران ترجیح دادند، "یک مقصد خارجی" را برای سفر انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: حجاب اجباری؛ ضربه بر گرده گردشگری با پلمب واحدهای صنفی
رئیس مجمع ملی تشکل‌های گردشگری هم این موضوع را تایید کرده و گفته است: «استاندار‌ها و سفرا اهتمام ویژه‌ای در امر گردشگری ندارند، در حالی که می‌توان با یک اقدام درست گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به بازدید از جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی، تفریحی و طبیعی داخل کشور ترغیب کرد.»
افزایش سرانه ارز مسافرتی، انگیزه‌ای دیگر برای سفرهای خارجی
از سوی دیگر بانک مرکزی ایران نیز به تازگی اعلام کرده است، سرانه فروش ارز مسافرتی هوایی با افزایش دو برابری به هزار یورو رسید.
لازم به ذکر است، تا پیش از سال ۱۳۹۷ نیز سهمیه ارز مسافرتی برای هر نفر معادل هزار دلار آمریکا بود اما از آن سال به دنبال افزایش قیمت ارز در ایران، این سهمیه به ۳۰۰ دلار یا یورو برای هر نفر کاهش یافته بود.
سهمیه ارز مسافرتی هم در حال حاضر در شرایطی افزایش یافته که قیمت ارز در کشور کاهش نداشته است. در همین رابطه برخی کارشناسان حوزه گردشگری این افزایش سهمیه را دلیل دیگری بر ایجاد انگیزه برای انجام سفرهای خارجی می‌دانند چرا که اختلاف قیمت موجود، انجام سفرهای خارجی را نسبت به سفرهای داخلی توجیه پذیر می‌سازد.
بیشتر بخوانید: مشکلات گردشگری؛ از کمبود هواپیما تا گردشگرانی که "پیله‌ورند"
همچنین با توجه به شرایط اقتصادی کشور، قشر محدودی از جامعه توانایی دریافت ارز مسافری و رفتن به سفرهای خارجی را دارند؛ به همین خاطر چنین تصمیمی از سمت برنامه‌ریزان به معنای تخصیص امکانات بیشتر و ارزان‌تر به دهک‌های بالای جامعه است.
سایت "فراز دیلی" در گزارشی با پرداخت به این موضوع با عنوان "سفر رایگان، هدیه دولت به مسافران ترکیه" هزینه سفر یک خانواده سه نفره با ارز مسافرتی به ترکیه را تخمین زده و نوشته است: «اگر یک خانواده چهار نفره برای انجام سفر خارجی خود ارز مسافرتی دریافت کنند، در مجموع رقم چهار هزار یورو معادل ۱۸۴ میلیون تومان دریافت می‌کنند. سوال پیش آمده آن است که چند درصد از مردم ایران چنین توانایی اقتصادی دارند که بتوانند برای سفر خود این‌گونه هزینه کنند؟»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در مقابل، هزینه سفر یک خانواده سه نفره در فیلتر "ارزان‌ترین قیمت تور‌های داخل ایران" برای کیش حدود ۴۰ میلیون تومان برآورد شده است.
بنا بر اعلام سازمان جهانی گردشگری سال ۲۰۲۰ بدترین سال ثبت شده صنعت گردشگری جهانی در طول تاریخ برای همه کشورها بود اما این صنعت در ایران نه تنها در این سال، بلکه در دهه‌های اخیر به یک صنعت "دم دستی" و "سطحی" تبدیل شده که هیچ‌گاه به طور جدی به چالش‌ها و پیچیدگی‌های توسعه آن پرداخته نشده است.
در سال‌های اخیر به ویژه شیوع ویروس کرونا، کناره‌گیری بخش خصوصی از بخش‌هایی از این صنعت، تورم و وضعیت نامناسب اقتصادی به وخیم‌تر شدن این وضعیت دامن زده است.