سفر شولتس به هند؛ روابطی مهم، توأم با برخی مشکلات
۱۴۰۱ اسفند ۶, شنبه
در طول ماه‌های گذشته شاهد سفرهای متعدد سیاستمداران ارشد آلمان به هند هستیم. آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در ماه دسامبر در هند بود. اکنون در سالگرد تهاجم روسیه به اوکراین، کریستین لیندنر، وزیر دارایی چند روزی است در این کشور به سر می‌برد. شنبه ۲۵ فوریه (۶ اسفند)، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز در این کشور پر جمعیت ۱،۴ میلیارد نفری حضور دارد.
به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
از یک سو ریاست هند در گروه ۲۰، سیاست آلمان را متوجه جنوب آسیا کرده و از سوی دیگر، آلمان به عنوان حامی سیاست اروپایی در جنگ اوکراین، می‌کوشد هند را به خود جلب کند. هند برای بار دوم، به قطعنامه سازمان ملل متحد در مورد خروج فوری نیروهای روسیه از خاک اوکراین رأی ممتنع داد.
"اروپا باید از الگوی فکری خود خارج شود"
این‌که هند وضعیت کنونی را چگونه ارزیابی می‌کند را می‌توان از اظهارات اخیر سوبرهمانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند دریافت او چندی پیش گفته بود: «اروپا باید فراتر از الگوی فکری خود بیندیشد، این‌که مشکلات اروپا مشکلات جهان است، اما مشکلات جهان مشکلات اروپا نیست.» این عبارت چکیده مشکل اساسی هند و بسیاری دیگر کشورهای نیمکره جنوب با نگرش اروپایی است.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ، این نقل قول را بازگو کرد و گفت، حقیقتی در این جمله وجود دارد. برای آن‌که در جایگاه یک اروپایی و یا یک آمریکای شمالی در جاکارتا، دهلی نو یا پرتوریا، باورمند باشیم، تکیه کردن به ارزش‌های مشترک کافی نیست. این امر مستلزم پرداختن صادقانه با نگرانی‌های این کشورها به عنوان یک پیش‌شرط اساسی برای کنش‌های مشترک است.
بیشتر بخوانید: سفر نخست‌وزیر هند به آلمان زیر سایه حمله روسیه به اوکراین
دولت آلمان می‌خواهد در سطحی برابر با هند وارد تعامل شود. و این احتمالاً یکی از دلایلی بود که شولتس در تابستان گذشته کشورهایی مانند هند، اندونزی و آفریقای جنوبی را نیز برای شرکت در نشست گروه هفت کشور صنعتی در قصر المائو در آلمان دعوت کرد.
هند خود را در موقعیت میان بلوک‌ها قرار می‌دهد
اما تفاهم داشتن برای دیدگاه هند همیشه آسان نیست. زیرا روابط روسیه و هند هنوز نزدیک است: هند نفت و گاز روسیه را از بازار جهانی خریداری می‌کند. علاوه بر این، اندیشکده آمریکایی "استیمسون سنتر" تخمین می‌زند که حدود ۸۵درصد از سیستم‌های تسلیحاتی هند منشأ روسی دارند و یا متعلق به دوران اتحاد شوروی هستند.
کریستین واگنر، کارشناس امور آسیا در "بنیاد علم و سیاست" برلین می‌گوید، علاوه بر این، "روسیه قابل اعتمادترین شریک هند در شورای امنیت سازمان ملل است، امری که ما تمایل داریم آن را نادیده بگیریم. زیرا موضوعی مانند مناقشه کشمیر همیشه می‌تواند در شورای امنیت مطرح شود و آنگاه است که هندی‌ها به روسیه نیاز دارند".
رالف برینکهاوس، رئیس گروه پارلمانی آلمان و هند در بوندستاگ، از این نزدیکی هند به روسیه انتقاد می‌کند. او معتقد است، مهم است مدام به این نکته اشاره کنیم که منافع هند در این امر نیز هست که جهان مبتنی بر قواعد مشترک، اکنون توسط روس‌ها نقض شده است: «اگر روسیه پیروز شود، در سایر مناقشه‌ها و همچنین در همسایگی‌های هند نیز با وضعیت‌های مشابهی مواجه خواهیم شد.»
بیشتر بخوانید: سازمان ملل با اکثریت قاطع حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد
با این حال هند موقعیت میان بلوک‌ها را انتخاب می‌کند. واگنر می‌گوید، احتمال تغییر در این رویکرد هند مشاهده نمی‌شود: «جنگ اوکراین یک بزنگاه ژئوپلیتیکی برای هند است که می‌تواند از آن استفاده کند، زیرا هم روابط خود با روسیه را همچنان گسترش می‌دهد و هم غرب به گسترش رابطه با هند علاقمند شده است. قدرتمندتر شدن هند، در چارچوب تعادل قوا در قبال چین، به نفع اروپا است.»
"هند به منزله لوکوموتیو اقتصاد جهانی"
رشد اقتصادی هند، انتظار دیرینه‌ای است که اکنون می‌تواند محقق شود. صندوق بین‌المللی پول از هند به عنوان "پرتو امید" نام می‌برد. در سال جاری یک رشد اقتصادی ۶،۱درصدی و برای سال بعد حتی رشد ۶،۸درصد پیش‌بینی شده است. بر اساس این پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، هند می‌تواند در سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۶ چهارمین اقتصاد بزرگ جهان باشد و از آلمان پیشی گیرد.
پروفسور نیلز استیگلیتس، رئیس دانشکده مالی و مدیریت فرانکفورت، می‌گوید: «این کشور از پتانسیل بسیار بالایی برخوردار است و همچنین می‌تواند به لوکوموتیو اقتصاد جهانی تبدیل شود.» این دانشگاه خصوصی بر روابط اقتصادی آلمان و هند تمرکز دارد.
استیگلیتس می‌گوید، تحت رهبری نارندرا مودی، اصلاحات بسیاری در راستای حمایت از حوزه اقتصاد صورت گرفته است.
این کارشناس، چالش‌های بزرگ هند را در مبارزه با فساد، کاهش بوروکراسی و حمایت‌گرایی می‌بیند: «به همین دلیل، توافقنامه تجارت آزاد هم برای اتحادیه اروپا و هم برای هند بسیار مهم است.»
مذاکرات تجاری برای مدت طولانی متوقف شده بود. اتحادیه اروپا و هند سال گذشته تصمیم گرفتند این پروژه را از سر بگیرند. قرار است تا پایان سال جاری ۲۰۲۳ توافق تجارت آزاد صورت گیرد.
معاملات میلیاردی با خواسته‌های مضاعف
در سفر صدراعظم آلمان به هند، قرار است در معامله چند میلیارد دلاری زیردریایی نیز پیشرفت‌هایی حاصل شود. هند می‌خواهد شش زیردریایی متعارف به ارزش ۴،۹ میلیارد یورو از آلمان خریداری کند. شرکت "سامانه‌های دریایی توسن‌کروپ" آلمان (TKMS) یکی از تنها دو عرضه‌کننده بین‌المللی برای این پروژه است.
هند در همکاری‌های تسلیحاتی شریک دشواری محسوب می‌شود زیرا دولت هند بر ساخت تسلیحات در داخل کشور اصرار دارد. در معامله زیردریایی نیز می‌خواهد قید شود که یک شرکت خارجی با یک شرکت هندی وارد شراکت خواهد شد.
هند و کمبود متخصص در آلمان
چنان که پیش‌بینی می‌شود، هند در ماه آوریل امسال از چین به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان پیشی خواهد گرفت. آلمان مدت‌هاست که این پتانسیل را شناخته است.
بیشتر بخوانید: اتاق بازرگانی آلمان از کمبود دو میلیون نیروی کار ماهر خبر داد
آلمان در پایان سال ۲۰۲۲ یک قرارداد تردد با هند منعقد کرد. کریستین واگنر، کارشناس امور هند می‌گوید: «به این ترتیب می‌توان متخصصان هندی بیشتری را جذب آلمان کرد. این امر به ویژه در زمینه خدمات با کیفیت بالا، به عنوان مثال در صنعت نرم‌افزار، جالب است.»
گرایش‌های خودکامانه بر روابط هند و آلمان سنگینی می‌کند
به گفته واگنر، اگرچه اغلب هند را بزرگ‌ترین دموکراسی جهان می‌نامند، اما کارشناسان نگران گرایش‌های خودکامانه تحت دولت هندو-ملی‌گرای ناراندرا مودی هستند، از جمله: «محدودیت آزادی مطبوعات و بیان، تضعیف تفکیک قوای سه‌گانه، و نزول هند در رتبه‌بندی موازین دموکراسی در شماری عرصه‌ها.»
علاوه بر این، خشونت علیه اقلیت‌های مسلمان نیز افزایش یافته است. چندی پیش، بازرسی از دفاتر بی‌بی‌سی نیز سر و صدای زیادی به پا کرد. این فرستنده پیش از آن مستندی انتقادی درباره مودی پخش کرده بود.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
اینها موضوع‌هایی است که می‌تواند بر روند گسترش روابط هند و آلمان سنگینی کند. در نهایت اما، آلمان منافع ژئواستراتژیک را در هند مد نظر دارد. آلمان در برهه‌های ناامن به دنبال دوستان جدیدی در نیمکره جنوبی است؛ و این امر می‌تواند به گسترش روابط آلمان و هند بینجامد.