سرنوشتی مشابه اوکراین، مولداوی را تهدید میکند
۱۳۹۳ آذر ۷, جمعهولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در آخرین نشست سران کشورهای سابق شوروی موسوم به کشورهای همسود (۱۰ اکتبر ۲۰۱۴) در مینسک با عصبانیت روی میز نیکلای تیموفتی رئیس جمهور مولدواوی کوبید و پرخاش کرد. این صحنه به دور از چشم خبرنگاران و فیلمبرداران حاضر در نشست نبود.
محتوی مجادله پوتین گرچه فاش نشد. روزنامه روسی "مسکوفسکی کومسومولتس" گزارش داد که این مجادله حتی تا دست به گریبان شدن نیز پیش رفته است. قبل از این مجادله پوتین در مقابل سران کشورهای سابق شوروی حاضر در اجلاسیه با عصبانیت به تفاهمنامه مولداوی با اتحادیه اروپا اعتراض کرده و گفته که این تفاهمنامه با روسیه هماهنگ نشده است.
عصبانیت پوتین به نوشته اشپیگل آنلاین میتواند برای مولدوای پیامد بدی داشته باشد و سرنوشتی مشابه اوکراین در کمین این جمهوری سابق شوروی باشد.
انتخابات پارلمانی سرنوشتساز مولداوی
روز یکشنبه (۸ آذر / ۳۰ نوامبر) انتخابات پارلمانی در مولداوی برگزار میشود. گفتنی است جمهوری مولداوی کشوری محصور در خشکی در اروپای شرقی است که از غرب با رومانی و از شرق با اوکراین همسایه است. این کشور در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ اعلام استقلال نمود و سه میلیون جمعیت دارد.
مولداوی یک جمهوری پارلمانی است که رئیسجمهور در آن ریاست کشور و نخستوزیر ریاست دولت را بر عهده دارد. این کشور عضو شورای اروپاست و تقاضای عضویت در اتحادیه اروپا را کرده است. از سوی دیگر مولداوی یکی از فقیرترین کشورها در همسایگی اتحادیه اروپا به حساب میآید. بخاطر مشکل بیکاری ناشی از بحران اقتصادی تقریبا یک سوم از مردم مولداوی در سالهای گذشته مجبور به ترک این کشور شدند.
در انتخابات پارلمانی پیش روی طرفداران روسیه و اتحادیه اروپا در مقابل هم جبهه گرفتهاند. ناظران سیاسی در کیشیناو، پایتخت مولداوی بر این باروند که انتخابات پارلمانی این کشور این بار سرنوشت ساز خواهد بود و این انتخابات مسیر آتی این کشور را به سوی اروپا یا روسیه ترسیم خواهد کرد.
جنگ "ترانسنیستریا" شبیه جنگ اوکراین
آنچه در اوکراین اتفاق افتاد پیش از این در بخشی از سرزمین مولداوی روی داد. جداییطلبان روس در منطقه "ترانسنیستریا" با پشتیبانی روسیه علیه دولت مولدوای جنگیدند.
این جنگ کوتاه مدت بود و پس از چند ماه با امضای قراداد آتشبس و با "استقلال غیررسمی" ترانسنیستریا به پایان رسید. در این جنگ بیش از ۸۰۰ نفر کشته شدند. جنگ ترانسنیستریا گرچه به آتشبس انجامید ولی کارشناسان آن را یک "مناقشهی خاموش"، توصیف میکنند. بیش از دو دهه است که جداییطلبان طرفدار روسیه در ترانسنیستریا حاکم شدند و با تاسیس یک ساختار حکومتی مافیایی و کمکهای مالی روسیه به حیات خود ادامه میدهند.
روسیه بویژه پس از رویدادهای اخیر در اوکراین دکترین جدیدی نظامی در پیش گرفت. در دکترین نظامی جدید نظامی روسیه از جمله آمده است: «استفاده از نیروهای مسلح و سایر یگانها برای تأمین امنیت شهروندان روس که خارج از مرزهای فدراسیون روسیه به سر میبرند، در انطباق با توجه به اصول و هنجارهای عمومی بهرسمیت شناخته شده حقوق بینالملل و قراردادهای بینالمللی فدراسیون روسیه، قانونی هستند.»
بیشتر بخوانید: نگرانی قزاقستان از تکرار واقعه کریمه در خاک این کشور
اختلافات کنونی در مولداوی با نزدیکی این جمهوری به اتحادیه اروپا بیشتر میشود. احزاب طرفدار روسیه از جمله حزب کمونیست مولداوی در صورت پیروزی در پارلمان این کشور خواستار لغو تفاهمنامه مولداوی با اتحادیه اروپا خواهند شد. هنوز مشخص نیست در انتخابات پارلمانی آرا احزاب طرفدار روسیه یا طرفدار اتحادیه اروپا بیشتر خواهد شد. نظرسنجیهای کنونی نشان میدهند که شمار آرای هر دو طرف به هم نزدیک است.
روسیه به نحو مختلفی فشار به مولداوی را بیشتر کرده است. مولداوی شدیدا وابسته به گاز روسیه است و این کشور بارها شاهد فشارهای گازی روسیه بود. روسیه همچنین تهدید کرده است که کارگران مهاجر مولداوی را که تعداد آن بیش از پانصد هزار نفر برآورد می شود از روسیه اخراج خواهد کرد. گفته میشود بدون کمک این کارگران خزانه دولت مولداوی خالی خواهد بود.
جداییطلبان طرفدار روسیه در مولداوی نیز فشار را به دولت مرکزی بیشتر کردهاند. بویژه پس از امضای تفاهمنامه مولداوی با اتحادیه اروپا جداییطلبان خواستار پیوستن به روسیه شدند.
به باور کارشناسان در صورت پیروزی طرفداران اروپا در انتخابات پارلمانی مولداوی روسیه اقدام نظامی علیه این کشور نخواهد کرد ولی تحریمهای اقتصادی روسیه علیه مولداوی ادامه مییابد. از سوی دیگر پیروزی طرفداران روسیه نیز به گفته کارشناسان احتمالا سبب اعتراضات عمومی در این کشور خواهد شد.
نیکلای تیموفتی، رئیس جمهور مولداوی که سخت با غضب پوتین روبرو شده بود از مردمش خواسته که راه اروپا را انتخاب کنند. وی گفت که در غیراینصورت فقر و آیندهای تاریک در انتظار مردم مولدوای خواهد بود.