رویارویی خامنه‌ای با روحانی و رفسنجانی در انتخابات خبرگان
۱۳۹۴ بهمن ۲۹, پنجشنبه
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس پیشین مجلس خبرگان، ۱۲ بهمن ماه در واکنش به عدم تائید اجتهاد حسن خمینی توسط فقهای شورای نگهبان، خطاب به آنها گفت: «شما صلاحیت خود را از کجا آورده‌اید؟ چه کسی به شما اجازه داده است که قضاوت کنید؟ چه کسی به شما اجازه داد که یک‌جا بنشینید و داوری کنید؟»
شش فقیه شورای نگهبان منصوبان رهبر جمهوری اسلامی علی خامنه‌ای هستند و اکبر هاشمی رفسنجانی تا آن زمان به این صراحت صلاحیت آنها را زیر سوال نبرده بود.
رئیس جمهور حسن روحانی نیز از زمانی که رد گسترده صلاحیت داوطلبان نامزدی در دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان آشکار شد بارها شورای نگهبان را به برخورد سلیقه‌ای و "حذف یک جناح" از رقابت‌های انتخاباتی متهم کرده است.
بیشتر بخوانید: تردید رفسنجانی درباره صلاحیت اعضای شورای نگهبان
هم‌صدایی با دشمن
این گونه سخنان که توسط برخی شخصیت‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرای میانه‌رو و حامی دولت نیز تکرار شده خشم اقتدارگرایان را برانگیخته و به تهدید رفسنجانی به بازداشت خانگی و زندان نیز کشیده است.
رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه، ۲۸ بهمن بدون نام بردن از رفسنجانی و روحانی، منتقدان شورای نگهبان را به هم‌صدایی با دشمن متهم کرد و گفت: «دشمن با یک برنامه‌ریزی خاص برای انتخابات، بدنبال تحقق توطئه طراحی شده خود است.»
• به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید!
خامنه‌ای با اشاره به دو انتخابات هم‌زمان پنجمین دوره مجلس خبرگان و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی گفته است: «طراحی آنها برای انتخابات ۷ اسفند، از تخریب شورای نگهبان و زیر سوال بردن تصمیم‌های آن آغاز شده است.»
رهبر جمهوری اسلامی پس از دادن این آدرس‌های مشخص، و با بیان این‌که کشورهای غربی به مردم توصیه می‌کنند "به فلانی رأی بدهید و به فلانی رأی ندهید" از رأی‌دهندگان خواست متوجه باشند "دشمن چه می‌خواهد" و خلاف خواسته او عمل کنند.
بیشتر بخوانید: تهدید تلویحی رفسنجانی به سرنوشتی نظیر منتظری
حوزه‌های غیررقابتی
برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان ۸۰۱ نفر ثبت‌نام کردند که پس از بررسی صلاحیت‌ها و انصراف تعدادی ار داوطلبان، در نهایت شورای نگهبان صلاحیت ۱۶۱ نفر را برای رقابت بر سر ۸۸ کرسی این مجلس تائید کرد.
پس از اعلام نتیجه بررسی‌های شورای نگهبان، شمار داوطلبان در بسیاری از حوزه‌ها، از جمله در شش استان با تعداد کرسی‌ها برابر بود.
با رسیدگی به اعتراض داوطلبانی که صلاحیت‌شان تائید نشده بود و با جابه‌جایی حوزه انتخاباتی تعدادی از نامزدان مجلس خبرگان، تعداد حوزه‌های غیررقابتی کاهش یافت.
با این همه، پس از حذف بسیاری از شخصیت‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان میانه‌رو، در اکثر حوزه‌ها رقابت واقعی میان نامزدان جناح‌های مختلف ممکن نیست.
به رغم این، انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان را می‌توان صحنه رویارویی اقتدارگرایان نزدیک و مطیع رهبر و حامیان رفسنجانی و روحانی ارزیابی کرد.
بیشتر بخوانید: مجلس خبرگان؛ قبای نخ‌نمای مردم‌سالاری بر تن جمهوری اسلامی
نگرانی از حضور اقلیت قدرتمند
مدتی پیش که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام امکان شورایی شدن رهبری در جمهوری اسلامی را مطرح کرد بسیاری از منصوبان و نزدیکان خامنه‌ای، از جمله در نیروهای نظامی، قوه قضائیه و شورای نگهبان به شدت از او انتقاد کردند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، ۱۴ دی‌ماه در همایش امامان جمعه گفت، مطرح‌کنندگان رهبری شورایی می‌کوشند اکثریت کرسی‌های مجلس خبرگان را به دست بیاورند و "درغیر این صورت اقلیتی قدرتمند و سر و زبان‌دار تشکیل می‌دهند که خبرگان را به هم بریزند و همیشه برای اکثریت مانع‌تراشی کنند".
اقتدارگرایان گرچه با توجه به ترکیب نامزدان تائید صلاحیت شده از کسب اکثریت مجلس خبرگان تقریبا مطمئن هستند، نگرانی مهم‌تری دارند و آن احتمال عدم حضور یا رأی پائین کلیدی‌ترین افراد این طیف است.
رسانه‌های نزدیک به اقتدارگرایان در روزهای گذشته از "توطئه انتخاباتی دشمنان خارجی و منافقان داخلی" برای رأی نیاوردن جنتی، محمد یزدی، رئیس کنونی مجلس خبرگان و محمد تقی مصباح‌یزدی، از نظریه‌پردازان اصول‌گرایان افراطی خبرداده‌اند.
بیشتر بخوانید: جنبه‌های سوال‌برانگیز انتخاب رئیس در مجلس چهارم خبرگان
سه روحانی "مطیع و اطاعت‌پذیر"
آیت‌الله روح‌الله قرهی، رئیس حوزه علمیه امام مهدی ۲۷ بهمن در گفت‌وگو با خبرگزاری "تسنیم"، وابسته به سپاه پاسداران، "اطاعت‌پذیری" را مهم‌ترین ویژگی این سه نفر عنوان کرد و گفت: «این سه بزرگوار خود را سرباز این نظام و بخصوص سرباز حضرت امام‌المسلمین آیت‌الله امام خامنه‌ای مدظله‌العالی می‌دانند و مطیع ایشان هستند.»
فرهی بدون نام بردن از رفسنجانی به او کنایه زده و می‌گوید: «دشمن از همین می‌ترسد که این شخصیت‌های عظیم‌الشان ما مطیع هستند ولی متاسفانه دیگران برای خودشان شخصیتی قائل هستند.»
این بحث که رفسنجانی و نزدیک‌ترین افراد به او، از جمله رئیس جمهور حسن روحانی قصد دارند "اطاعت‌پذیرترین" نامزدان انتخابات مجلس خبرگان را حذف کنند یا آرای آنها را به حداقل برسانند در بسیاری از رسانه‌های اقتدارگرایان بسیار تکرار شده و اشاره اخیر خامنه‌ای نیز بی‌ارتباط با آن نیست.
حامیان خامنه‌ای برای این نگرانی احتمالا به دو نکته دیگر نیز نظر دارند؛ آرای کم‌سابقه رفسنجانی در انتخابات دور چهارم مجلس خبرگان و فهرست نامزدان مورد حمایت او در تهران برای انتخابات مجلس پنجم.
بیشتر بخوانید: توهین به رفسنجانی و هشدار درباره "فتنه ۹۴"
موقعیت متزلزل جنتی، یزدی و مصباح یزدی
رفسنجانی در انتخابات قبلی مجلس خبرگان (آذر ماه سال ۸۵) با یک میلیون و ۵۶۴ هزار رأی به عنوان نماینده اول تهران وارد مجلس شد در حالی که آرای هیچ‌کدام از سه نماینده "مطیع رهبر" به یک میلیون هم نمی‌رسید.
از سوی دیگر در فهرست ۱۶ نامزد تهران که از طرف رفسنجانی با عنوان "خبرگان ملت" معرفی شده‌اند و ظاهرا از حمایت حسن روحانی نیز برخوردار است، نام جنتی، مصباح‌یزدی و محمد یزدی به چشم نمی‌خورد.
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ در استان تهران حدود ۲ میلیون و ۳۸۰ هزار نفر به روحانی رأی دادند. چنانچه مشارکت در انتخابات بالا باشد و حامیان رفسنجانی و روحانی مانند دو انتخابات یاد شده، به آنها و فهرست مورد حمایت‌شان رأی دهند شانس سه روحانی "اطاعت‌پذیر" به شدت کاهش می‌یابد.
سروش محلاتی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم ۲۷ بهمن از شرکت‌کنندگان در انتخابات خواست: «اگر در مواردی نمی‌توانند رأی ایجابی خود را به صندوق بیندازند، در مرحله بعد حداقل با رأی سلبی سعی کنند که افرادی معقول‌تر در خبرگان حضور یابند.»
"انتخابات زیر سایه آیت‌الله هاشمی"
به باور برخی ناظران، اعتدال‌گرایان می‌توانند با شرکت حداکثری در حوزه‌های رقابتی و عدم حضور در پای صندوق حوزه‌های غیررقابتی انتخابات دوره پنجم مجلس خبرگان را به آینه رویارویی با اقتدارگرایان تبدیل کنند.
در فهرست "خبرگان ملت" نام چند نفر از نامزدان مورد حمایت دو تشکل روحانیان محافظه‌کار، جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه نیز به چشم می‌خورد اما جامعه مدرسین با خودداری از حمایت از رفسنجانی، یزدی و جنتی را در صدر فهرست خود قرار داده است.
خبرگزاری ایلنا در گزارشی زیر عنوان "انتخابات مجلس خبرگان زیر سایه آیت‌الله هاشمی" با اشاره به شکاف ایجاد شده میان این دو تشکل نوشت: «جامعه روحانیت مبارز [...] تصمیم دارد به اعتبار حضور یکی از اعضا در صندلی ریاست جمهوری تصویری تازه‌تر از خود به نمایش بگذارد؛ تصویری که در آن، چهره اعتدالی‌تری نسبت به یاران یزدی و مصباح یزدی در جامعه مدرسین ترسیم شده باشد.»