«رئیسی پا جای پای احمدی‌نژاد گذاشته است»
۱۳۹۶ فروردین ۱۵, سه‌شنبه
با افزایش احتمال حضور ابراهیم رئیسی به عنوان نامزد اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری، مطالب رسانه‌های ایران درباره او به طرز چشم‌گیری افزایش یافته است؛ از بحث درباره فعالیت‌های تبلیغاتی پوپولیستی او گرفته تا بررسی احتمال برد و باخت و حتی ترکیب کابینه آینده او.
رسانه‌های وابسته به اصولگرایان از پیامدهای "مثبت" حضور رئیسی در انتخابات برای این بلوک سیاسی می‌نویسند و حضور او را تنها چاره برای معضل تفرقه در میان خود می‌دانند. صادق زیبا کلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز حضور رئیسی در انتخابات را تنها راه برای اصولگرایان برای خروج از "وضعیت امپاس و بن‌بستی كه به آن گرفتار شده‌اند" می‌داند.
زیباکلام به روزنامه اعتماد گفته است، اصولگرایان بر خلاف رقبای‌شان، توان و ظرفیت رسیدن به وحدت و اجماع را ندارند. افراد زیادی از این جناح سیاسی خود را در قد و قامت ریاست‌جمهوری می‌بینند و ایجاد وحدت بین آنها نیز كاری بسیار مشكل خواهد بود.
به گفته این تحلیل‌گر سیاسی، رئیسی تنها نامزد اصولگراست كه می‌تواند مخرج مشترك اصولگرایان باشد: «اگر آقای رئیسی به عرصه انتخابات بیاید و رسما اعلام كاندیداتوری كند، به استثنای طرفداران آقای احمدی‌نژاد، مابقی اصولگرایان از ایشان حمایت خواهند كرد. حتی كسانی كه قلبا حاضر به حمایت از او نیستند، دست كم سكوت می‌كنند.»
رئیسی شكست خواهد خورد
با این‌حال غلبه احتمالی بر تفرقه در جبهه اصولگرایان لزوما به معنای پیروزی آنها در انتخابات نیست بلکه پیامد شکست بیش از همه می‌تواند گریبان خود ابراهیم رئیسی را بگیرد. زیباکلام معتقد است برای شخص رئیسی، اعلام كاندیداتوری وضعیت جالبی را رقم نخواهد زد: «به این دلیل كه به احتمال خیلی زیاد آقای رئیسی از آقای روحانی شكست خواهد خورد و نمی‌تواند رای بیاورد.»
زیباکلام می‌گوید: «اگر قرار باشد آقای رئیسی بعدها در مناصب مهم‌تری به عنوان یك گزینه جدی مطرح شود، این مساله سابقه خوبی در پرونده شخص آقای رییسی نخواهد بود. بسیاری خواهند گفت كه كسی كه در انتخابات ریاست‌جمهوری شكست خورده است و مردم به او رای نداده‌اند، می‌تواند مناصب بالاتری داشته باشد؟»
"مناصب مهم‌تر" مورد اشاره زیباکلام زمزمه‌ها و گزارش‌های غیررسمی یکی دو سال اخیر درباره ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از گزینه‌های مطرح برای رهبری نظام پس از مرگ آیت‌الله خامنه‌ای است.
به گفته زیباکلام، رئیسی تردید جدی دارد كه وارد مبارزه انتخاباتی شود. در عین‌حال خیلی از اصولگرایان او را به سمت كاندیداتوری در انتخابات هل می‌دهند و به او می‌گویند كه معلوم نیست كه از آقای روحانی شكست بخورد و ثانیا اگر چنین شود آن برنامه [جانشینی خامنه‌ای] همچنان سر جای خود محفوظ است.
سناریوهایی برای حضور رئیسی
روزنامه اعتماد در گزارشی دیگر نوشته است، در صورت صحت اخبار مبتنی بر كاندیداتوری قطعی رئیسی از سوی جمنا (جبهه متحد نیروهای انقلاب اسلامی)، سناریوهای متعددی برای نحوه حضور رئیسی مطرح شده كه نشان می‌دهد حامیان او فكر كابینه‌اش را هم كرده‌اند.
یكی از سناریوها اعلام رسمی نام محمد باقر قالیباف، شهردار تهران و چهره اصولگرای اهل مشهد به عنوان معاون اول رئیسی است. در این سناریو برای جلوگیری از كاندیداتوری دیگر اصولگرایان، وزارت امور خارجه به سعید جلیلی و وزارت كشور به محسن رضایی پیشنهاد می‌شود.
بنابر این گزارش، دیگر سناریوی انتخاباتی رئیسی، حضور او به عنوان "محور وحدت مصداقی میان اصولگرایان" است. یعنی با اجماع روی رئیسی، او تا آغاز فرآیند ثبت نام از اعلام موضع خودداری كرده و در موعد ثبت نام با توجه به جایگاهی كه در میان اصولگرایان یافته است از یك كاندیدا حمایت می‌كند تا از انشقاق میان اصولگرایان و چند كاندیدایی آنها جلوگیری شود.
گزارش اعتماد نیز بر این پایه است که رئیسی شانس چندانی در رقابت با روحانی ندارد: «حسن روحانی با سابقه ۴ سال ریاست‌جمهوری به تمام جزییات امور اجرایی وقوف پیدا كرده و رئیسی بدون این سابقه باید با رییس‌جمهور مستقر مواجه شود. از سویی تجربه مسئولیت ٨ ساله روسای جمهور نشان می‌دهد كسب اقبال عمومی برای رئیسی كار آسانی نیست.»
تلاش برای "اصلاح چهره" رئیسی
عبدالله ناصری، رئیس خبرگزاری ایرنا در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی می‌گوید رفتار ابراهیم رئیسی از زمانی که تولیت آستان قدس را بر عهده گرفته تغییر کرده است. او به وبسایت خبری "رویداد۲۴" گفته است، رئیسی رفتاری شبیه احمدی‌نژاد را در پیش گرفته و به نوعی پا جای پای او گذاشته است.
به گفته این سیاستمدار اصلاح‌طلب، احمدی‌نژاد در سال‌های اول بسیار حرف‌های متحجرانه که مورد علاقه نسل جوان نبود، مطرح می‌کرد، اما کم‌کم صحبت از کوروش و داریوش و هخامنشی‌ها را به میان آورد که این امر ریشه در تغییر سیاست‌های موضعی برای جلب افکار عمومی دارد
اشاره عبدالله ناصری به اظهارنظر ابراهیم رئیسی درباره کنسرت‌ها در مشهد است که بر خلاف نظر احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد (و پدر زن ابراهیم رئیسی) گفته است با برگزاری کنسرت مخالفتی ندارد.
علاوه براین اخیرا گزارش‌ها و تصاویری از توزیع آرد در خوزستان و غذا بین زائران مشهد در وبسایت‌ها منتشر شده که گفته می‌شود کار تولیت آستان قدس و بخشی از فعالیت تبلیغاتی رئیسی در میان مردم است.
با این‌حال عبدالله ناصری بعید می‌داند که رئیسی وارد حوزه ثبت‌نام برای این انتخابات شود و فضای تبلیغاتی که اکنون به وجود آمده تا آخر دنبال شود. زیرا به گفته او "افرادی مانند ولایتی و لاریجانی که از بزرگان جریان اصولگرایی به‌حساب می‌آیند از روحانی حمایت خواهند کرد".
ناصری این گونه فعالیت‌های رئیسی را تلاش برای "اصلاح چهره" می‌داند. او می‌گوید «آقای رئیسی از زمان ورود به آستان قدس، موقعیت اجتماعی متفاوتی برای خود تعریف کرده است و این بدین معنا نیست که هدف ریاست جمهوری باشد، به نظر می‌رسد پیش از هر چیز تولیت آستان قدس رضوی درصدد برآمده تا چهره جدیدی از خود به مردم معرفی سازد. رئیسی یکی از سه‌نفری بود که به دلیل پخش نوار صحبت‌های مرحوم آیت‌الله منتظری، جوانانی که خاطرات ایشان را مطالعه نکرده بودند، چهره‌ای از او برای خود ترسیم کردند که اصلاح آن در دست اقدام است.»
ابراهیم رئیسی در کنار حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی و مصطفی پورمحمدی، چهار عضو هئیت مرگ بودند که در سال ۱۳۶۷ از سوی آیت‌الله خمینی برای تعیین تکلیف چند هزار زندانی سیاسی تعیین شده بودند. این هئیت نزدیک به ۵ هزار زندانی سیاسی را در کمتر از دو ماه به مرگ محکوم کرد. اغلب آنها جوانانی بودند که پیشتر محاکمه شده و دوران محکومیت زندان خود را می‌گذراندند.
انتشار نوار صوتی آیت‌الله منتظری در تابستان ۲۰۱۶ باردیگر تراژدی هولناک دهه ۱۳۶۰ در زندان‌های ایران را در اذهان عمومی زنده کرد.