دیدار اوباما و نتانیاهو چه دستاوردی خواهد داشت؟

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، روز یکشنبه (۱۷ مه/۲۷ اردیبهشت)، رهسپار ایالات متحده‌ی آمریکا شد. وی روز دوشنبه با باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا در واشنگتن دیدار خواهد کرد.

در آستانه‌ی این دیدار، محافل دولتی در واشنگتن گفتند که احیای روند صلح خاورمیانه، موضوع کانونی گفت‌وگو میان دو سیاستمدار خواهد بود. باراک اوباما قصد دارد تشکیل دولت مستقل فلسطین را مورد توجه ویژه قرار دهد.

اوباما از آغاز ریاست‌جمهوری خود در ماه ژانویه، همواره تاکید کرده که روند صلح میان اسراییل و فلسطینی‌ها، در سیاست خارجی او جزو اولویت‌هاست. افزون بر آن، باراک اوباما می‌خواهد در گفت‌وگو با نتانیاهو، مخالفت خود را با ساختن آبادی‌های یهودی‌نشین در مناطق اشغالی کرانه‌ی باختری رود اردن مورد تاکید قرار دهد.

نگرانی اسراییل از برنامه‌ی اتمی ایران

ولی برای نتانیاهو در این دیدار، رایزنی درباره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران، موضوع اصلی است. اسراییل این امر را تهدیدی برای موجودیت خود ارزیابی می‌کند. نتانیاهو پیش از سفر اشاره کرد که موضوع برنامه‌ی اتمی ایران برای اسراییل، به مراتب مهم‌تر از روند صلح خاورمیانه است.

محافل نزدیک به نتانیاهو، پیش از سفر او گفتند که نخست‌وزیر اسراییل، در دیدار با اوباما، همچنان با تشکیل دولت مستقل فلسطینی مخالفت خواهد کرد. اوفیر آکونیس، یکی از نمایندگان حزب راستگرای لیکود گفت، چنین دولتی در هر صورت تحت کنترل جنبش تندرو اسلامی حماس قرار خواهد گرفت.

این در حالی است که اهود بارک، وزیر دفاع اسراییل، روز شنبه (۱۶ مه) در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرد که به باور او، نتانیاهو در دیدار خود از واشنگتن، راه حل مبتنی بر ایجاد دو کشور را خواهد پذیرفت.

باراک اوباما پس از سه دهه، به ایران شروع تازه‌ای در مناسبات سیاسی میان دو کشور پیشنهاد کرده است. با این همه، هم آمریکا و هم اسراییل، به برنامه‌ی اتمی ایران بدبین هستند و هدف آن را ساختن بمب اتمی می‌دانند.

«شالوده‌ی محکم برای مناسبات خوب»

نتانیاهو در واشنگتن، افزون بر اوباما، با هیلاری کلینتون، وزیر خارجه و رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا نیز دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت. وی یکبار دیگر نیز در سال ۱۹۹۶ به عنوان نخست وزیر اسراییل به آمریکا سفر کرده بود. نتانیاهو در آن زمان با بیل کلینتون، رییس‌جمهوری وقت آمریکا دیدار و گفت‌وگو داشت.

روزنامه‌ی نیویورک تایمز در آن زمان نوشت که سفر نتانیاهو باعث ناخشنودی زیاد در کاخ سفید شده است. کلینتون پس از دیدار با نتانیاهو بسیار خشمگین شده و گفته بود که او می‌خواسته به رییس‌جمهوری آمریکا درباره‌ی مناسبات با کشورهای عربی «درس بدهد».

با این همه، این بار پیش از سفر نتانیاهو، هم آمریکا و هم اسراییل تاکید کردند که تنشی میان اوباما و نتانیاهو پیش نخواهد آمد. دانی آیالون، معاون وزیر خارجه‌ی اسراییل، به خبرگزاری رویترز گفت، اتحاد بنیادین و طبیعی میان دو کشور، گفت‌وگویی خوب را تضمین خواهد کرد و شالوده‌ی محکمی برای مناسبات خوب میان اوباما و نتانیاهو وجود دارد.

در هشت سال ریاست‌جمهوری جرج بوش رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در مناسبات میان اسراییل و فلسطینی‌ها حاصل نشد. باید منتظر شد و دید که آیا با اوباما تغییری اساسی در این زمینه ایجاد خواهد شد یا نه. آنچه مسلم است این است که اوباما در سیاست خارجی خود برای خاورمیانه سیاستی را دنبال می‌کند که برخی جنبه‌های آن خوشایند نتانیاهو نیست.

BM/PB