دوسوم اعضای حکام آژانس اتمی: ایران به سوال‌ها پاسخ دهد
۱۴۰۱ شهریور ۲۴, پنجشنبه
در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه ۱۴ سپتامبر برگزار شد، دوسوم از ۳۵ کشور عضو این شورا از بیانیه غیرالزام‌آوری حمایت کردند که از ایران خواسته به سوالات آژانس درباره سایت‌های اعلام‌نشده هسته‌ای پاسخ دهد.
در این بیانیه از جمهوری اسلامی خواسته شده تا درباره ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام نشده هسته‌ای توضیح دهد. ایران می‌گوید توضیحاتش را به آژانس ارائه کرده اما آژانس این توضیحات را قانع کننده ندانسته است.
شورای حکام در نشست قبلی خود در ماه ژوئن قطعنامه‌ای در همین باره علیه ایران صادر کرد که در آن "نگرانی عمیق" درباره همکاری ناکافی ایران با آژانس درباره ذرات اورانیوم ابراز شده و از تهران خواسته شده بود که "بلافاصله" با آژانس اتمی همکاری کند.
آژانس اما می‌گوید از آن زمان تا کنون هیچ پیشرفتی حاصل نشده و هیچ تعهدی از سوی ایران برای حل این مشکل دیده نشده است.
شورای حکام حالا سه ماه پس از صدور قطعنامه علیه ایران این بار به صدور یک بیانیه بسنده کرد و در این بیانیه از قطعنامه‌ای که در ماه ژوئن از سوی چهار کشور آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه صادر شده بود، حمایت کرد. در این بیانیه ۲۳ عضو شورای حکام بر حمایت‌شان از این قطعنامه تاکید کرده و همچنین تلاش کردند سایر کشورها را به امضای آن تشویق کنند.
بیشتر بخوانید: خطیب‌زاده: گروسی در زمان و جای غلط، افراد غلط را ملاقات کرده است
در بیانیه امضا شده از سوی ۲۳ کشور که آلمان آن را در اختیار شورای حکام گذاشته، آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم فورا برای انجام تعهدات قانونی‌اش اقدام کرده و بدون تاخیر پیشنهاد دبیرکل آژانس را برای ادامه همکاری بپذیرد، به تمامی سوالات باقیمانده درباره کنترل‌های امنیتی پاسخ دهد و موضوعات حل نشده را حل کند.»
۱۲ عضو شورای حکام که این بیانیه را امضا نکردند، کشورهای آرژانتین، برزیل، مکزیک، مصر، افریقای جنوبی، هند، پاکستان، مالزی، سنگال و ویتنام به اضافه روسیه و چین هستند.
این در حالی است که قطعنامه ماه ژوئن را ۳۰ کشور عضو شورای حکام امضا کرده و تنها چین و روسیه آن را رد کردند. هند و پاکستان و لیبی نیز به این قطعنامه رأی ممتنع دادند. لیبی اما بیانیه روز چهارشنبه را امضا کرد.
قطعنامه‌ای که از سوی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر می‌شود، در حقیقت تصمیم بالاترین ارگان سیاسی آژانس است که بیش از یک بار در سال نشست برگزار می‌کند. وقتی کشورهای عضو شورای حکام تنها به صدور بیانیه بسنده کرده و قطعنامه صادر نمی‌کنند به این معناست که تنها بر خواست‌ها و نظراتشان پافشاری کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام: گام‌های عملی متقابل برمی‌داریم
ایران: بیانیه غیرسازنده است
نماینده جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه شورای حکام را غیرسازنده دانست. به گزارش صدا و سیمای جمهوری اسلامی، محسن نذیری اصل با اشاره به همراهی نکردن کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین با این بیانیه گفته است: «همراهی نکردن این کشورها ناشی از آن است که همه متوجه شدند این بیانیه تنها اهداف سیاسی دارد و در زمانی که قرار است مذاکرات احیا شود و باید همه کمک و تشویق کنند همه طرف‌ها را که به تعهدات خود برگردند؛ ارائه این بیانیه غیرسازنده بوده و کمکی به موضوع برجام نمی‌کند.»
او تاکید کرد که از نظر ایران "این سیگنال خوبی از طرف اتحادیه اروپا برای زنده نگه داشتن یا پیگیری موضوع برجام نیست."
نماینده ایران در حالی این سخنان را اظهار کرده که اصرار جمهوری اسلامی بر توقف پرسش‌های آژانس درباره ذرات اورانیوم، مذاکرات بازگشت به برجام را متوقف کرده است.
درخواست گوترش از ایران
هم‌زمان با صدور بیانیه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نیز از ایران خواسته تا در حین مذاکرات بر سر توافق اتمی، "گفت و گویی جدی" را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سر بگیرد.
گوترش که چهارشنبه شب پیش از آغاز نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخن می‌گفت، تاکید کرد: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نهادی مستقل است و این استقلال ضروری است و باید حفظ شود. آژانس نمی‌تواند تبدیل به ابزار یک طرف علیه طرف‌های دیگر شود.»
درخواست تهران از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای متوقف کردن تحقیقاتش در مورد فعالیت‌های هسته‌ای مشکوک ایران، همراه با طولانی شدن مذاکرات با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته‌ای این کشور، به یک مشکل کلیدی تبدیل شده است.