حکم به سکوت نوازندگان زن ایرانی در استقبال از کیتارو
۱۳۹۳ مهر ۲۱, دوشنبه
نوازندگان زن ایرانی به احتمال فراوان در روزهای آینده در حالی به سالن کنسرت "کیتارو" پا می‌گذارند که حسرت اجرای بی‌دغدغه برای آنان در این سال‌ها از آنان دریغ شده است.
"کیتارو" آهنگساز و نوازنده مشهور ژاپنی، در نخستین ساعات بامداد امروز به قصد اجرای کنسرت در حالی وارد تهران شد که تنها به فاصله یک‌روز قبل‌تر، اجرای گروه "عرفان" در هنرسرای خورشید اصفهان به‌دلیل حضور نوازندگان زن روی صحنه لغو شد.
قرار است "کیتارو" به همراه تعدادی از نوازندگان ارکستر سمفونیک سابق در روزهای ۲۳ تا ۲۵ مهرماه در تالار وزارت کشور کنسرت داشته باشد.
بخش عمده‌ای از اعضای ارکستر سمفونیک را نوازندگان زن ایرانی تشکیل می‌دهند. تاکنون در تهران از حضور نوازندگان زن بر روی صحنه جلوگیری نشده است. همچنین هیچ کنسرتی به دلایل تفکیکی جنسیتی در شهر تهران از اجرا باز نمانده است.
در سال‌های گذشته، هنرمندان خارجی به‌نامی چون کریس دی‌برگ، ریچارد کلایدرمن، نادر عباسی، مورات ککیلی و آرکادی ولدوس قصد اجرای کنسرت در ایران را داشته‌اند اما این اجراها به دلایل نامعلوم هیچ‌وقت برگزار نشدند.
نوازندگی و خوانندگی زنان کره‌ای، تماشای نوازندگان ایرانی
در مراسم آیین گشایش برگزاری اجلاس ICCN در اصفهان از اجرای نوازندگان زن گروه "عرفان" بر روی صحنه جلوگیری شد و اجرای این گروه با نوازندگی مردان گروه برگزار شد. در همین مراسم زنان کره‌ای در هنرسرای خورشید هم نواختند و هم خواندند. نوازندگان زن ایرانی گروه عرفان در این مراسم تنها نظاره‌گر اجرای اعضای گروهشان و هنرنمایی هنرمندان زن و مرد کره‌ای در کشور خود بودند.
گروه موسیقی "عرفان" به اصفهان سفر کرده بود تا در اجلاس و جشنواره «میراث فرهنگی ناملموس» به اجرای موسیقی نواحی ایران بپردازد. همچنین قرار بود بعد از این اجرا، کنسرت این گروه در هنرسرای خورشید شهر اصفهان برگزار شود.
به اعضای این گروه در آیین گشایش اجلاس «میراث فرهنگی ناملموس» قول داده شده بود تا پس از این رویداد، در هنرسرای خورشید با حضور همه اعضا و نوازندگان زن، به اجرای برنامه بپردازند. اما پیش از اجرا در هنرسرا، بار دیگر از روی سن رفتن بانوان گروه جلوگیری شد.
لغو کنسرت از سوی سرپرست گروه برای احترام به زنان
به گفته سرپرست گروه عرفان، به‌دلیل برخورد تند و توهین‌آمیز مدیران، محمد طیبی (سرپرست گروه) برای حفظ جایگاه زنان و حرمتی که برای آنان قائل است، از اجرای موسیقی در هنرسرای خورشید خودداری کرد. اعضای گروه، بلافاصله اصفهان را با دلخوری ترک گفتند.
پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ در این‌باره گفت: «گروه موسیقی "عرفان" از گروه‌های ثبت‌شده در وزارت فرهنگ و ارشاد است. این گروه با مجوز و هماهنگی دفتر موسیقی قرار بوده به اجرای کنسرت بپردازند، اما متأسفانه برخی از حضور بانوان در این اجرا ممانعت به عمل آوردند. این کار مورد تأیید وزارت ارشاد نیست و ما به‌شدت با این موضوع مخالفت می‌کنیم.»
این نخستین باری نیست که جلوی اجرای کنسرت‌های موسیقی در شهرهایی ایران گرفته می‌شود.پیش از این و در مردادماه سال‌جاری در اصفهان از اجرای گروه "هم‌آوایان" به سرپرستی حسین علیزاده، به دلیل حضور نوازندگان زن جلوگیری شده بود. اجرای کنسرت محسن یگانه چندی پیش در ارومیه به دستور شورای کنسرت نیروی انتظامی با تفکیک جنسیتی برگزار شده بود.
نخستین بار اسفندماه ۱۳۸۸ کنسرت گروه "همنوازان حصار" به خوانندگی همایون شجریان در تبریز با دخالت مدیرکل وقت ارشاد استان آذربایجان شرقی و به دلیل حضور نوازندگان زن روی سن لغو شد.
نقش مدیرکل ارشاد در لغو کنسرت چه بود؟
فرشاد رستمی، از اعضای گروه موسیقی "عرفان" در همین زمینه به ایسنا گفت: «شخص سومی که غایب بود و شاید هیچ کسی از افرادی که در هنرسرا حضور داشتند، او را نمی‌شناختند، روند ماجر را هدایت می‌کرد. بنابراین همه می‌خواستند ممانعت از برگزاری کنسرت را گردن دیگری بیندازند.»
وی به نقل از مسئولان سالن گفته است: «حجت‌الاسلام محمد قطبی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اصفهان، جلوی برگزاری این کنسرت را گرفته است.»
مدیرکل ارشاد اصفهان با بیان اینکه مجوز اجرای گروه عرفان صادر شده بوده، از دلیل برگزار نشدن کنسرت گروه اظهار بی‌اطلاعی کرد.
او به ایسنا گفت: «دلیل اجرا نشدن کنسرت را بررسی می‌کنم. به‌طورحتم گزارشها را میخوانم و بررسی می‌کنم؛ اما حالا فرصت ندارم و به‌محض پیدا کردن وقت مناسب، موضوع را پیگیری خواهم کرد.»
رستمی عضو گروه "عرفان" درباره اجرا در مراسم ICCN اظهار داشت: «به احترام اصفهان و ایران و به‌دلیل احترامی که برای گروه قائل بودیم، در این مراسم حاضر به اجرای برنامه بدون حضور نوازندگان زن شدیم تا وقفه‌ای در برنامه اجلاس ایجاد نشود و حسن نیت خود را نشان دهیم. البته به ما گفتند اگر این برنامه را اجرا کنید، شب می‌توانید با همه اعضای گروه روی صحنه حاضر شوید. انگار این حرف را زدند تا کارشان انجام شود و از روز بعد، تلفن‌شان را از دسترس خارج یا خاموش کردند و جوابی به ما ندادند. این توهین به یک گروه نیست، این کار توهین به وزارت ارشاد، موسیقی و به فرهنگ ایران است.»
«ناتوانی دفتر موسیقی»
پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد با اظهار تأسف از اتفاق رخ‌داده، گفت: «با اجرای موسیقی توسط گروه عرفان، سفرای کشورهای دیگر می‌توانستند، بخشی از حضور زنان ایرانی را در فعالیت‌های اجتماعی ببینند. این که در چنین اجلاسی جلوی حضور زنان گرفته می‌شود را باید تمام کسانی که دغدغه حضور جوانان ایرانی را دارند، جواب دهند. چرا یک جوان ایرانی نمی‌تواند در کشور خودش و روی صحنهای که متعلق به خودش است، حضور پیدا کند و برای نمایندگان کشورهای دیگر نشان دهد که ایران یک موسیقی اصیل دارد؟»
پیروز ارجمند با بیان اینکه تفکیک جنسیتی روی صحنه، با سیاست‌های کلی دولت سازگار نیست، یادآور شد: «دو ساعت قبل از برنامه هنرسرا با مسئولان مختلف صحبت و قضایا را پیگیری کردم. با آقای میرزایی، دبیر اجلاس میراث فرهنگی ناملموس صحبت کردم و از او توضیح خواستم که چرا گروه عرفان نمی‌تواند با حضور زنان نوازنده روی صحنه حاضر شود. آقای میرزایی به من گفت که سعی خود را می‌کند، اما من به او تأکید کردم که با استاندار اصفهان به‌عنوان عالی‌ترین مقام دولتی در استان صحبت، مشکلات را رفع و اجرای موسیقی را با حمایت آقای استاندار قطعی کنند.»
تفاوت زنان کره‌ای و ایرانی چیست؟
مدیرکل دفتر موسیقی با اشاره به نوازندگی زنان کره‌ای در اصفهان، گفت: «این دوگانگی‌ها را متوجه نمی‌شوم و برای من این سوال است که چرا نسبت به فرهنگ خودمان که اصیل و اسلامی است، چنین رفتار می‌کنیم. چرا نباید فضای آرام و امنی را برای هنرمندان موسیقی اصیل خود فراهم کنیم؟ در بسیاری از جشن‌ها با موسیقی‌هایی که در شأن ایران نیست، برخورد نمی‌شود، ولی با هنرمندان اصیل این‌گونه رفتار می‌شود! من معتقدم باید مسئولان برگزاری این اجلاس جوابگو باشند.»