جنگ قدرت در رهبری طالبان و احتمال انشعاب در صفوف آن

با تغییرات در رهبری گروه طالبان، امید به صلح در افغانستان بیشتر شده است. وزارت امور خارجه افغانستان اعلام کرده که این کشور درهیچ زمانی تا این حد به صلح نزدیک نبوده است. آمریکایی​ها هم از بوجود آمدن شانس جدید برای ادامه گفت‌وگوی صلح در افغانستان سخن گفته‌اند.

بیشتر بخوانید: منابع حکومتی افغان: ملا عمر مرده است

گروه طالبان یک روز پس از این که دولت افغانستان اعلام کرد ملا محمد عمر رهبر طالبان درگذشته است، مرگ او را تایید کرد. روزنامه "اکسپرس تریبون" پاکستان نوشت که بیماری سل عامل مرگ ملا عمر بوده است.

اگرچه گروه طالبان مرگ رهبر خود را به دلیل بیماری اعلام کرده است، ولی به گزارش رسانه‌ها ابهاماتی هم درباره مرگ ملا عمر وجود دارد. احتمال دارد که او توسط خود طالبان، پاکستان، افغانستان یا پهپادهای آمریکایی کشته شده باشد.

"رهبر شبکه حقانی هم درگذشت"

دو روز پس از تائید خبر مرگ ملا محمد عمر، یک منبع موثق به بی‌بی‌سی گفته است که جلال‌الدین حقانی، بنیانگذار و رهبر شبکه حقانی هم حدود یکسال پیش درگذشته و در یکی از ولایت‌های افغانستان به خاک سپرده شده است. شبکه حقانی یکی از بزرگ​ترین گروه​های مسلح شورشی در افغانستان است که علیه دولت این کشور و نیروهای خارجی حاضر در افغانستان می‌جنگد.

جلال‌الدین حقانی رابطه نزدیکی با رهبران ارشد طالبان داشت و در دوران حاکمیت این گروه بر افغانستان به عنوان وزیر قبایل و سرحدات کار کرده بود.

شانس برای صلح در افغانستان

برخی از رسانه​های غربی از جمله روزنامه "استاندارد" چاپ اتریش درباره شکاف پدید آمده در صفوف رهبری طالبان گزارش داده​اند. این روزنامه در گزارشی به "جنگ قدرت در رهبری طالبان" پرداخته و می​نویسد که مرگ ملا عمر شانس تغییر سیاست راهبردی طالبان را بیشتر کرده و ملا اختر محمد منصور رهبر جدید طالبان طرفدار مذاکرات صلح در افغانستان است.

بیشتر بخوانید: ملا اختر محمد منصور "رهبر جدید طالبان شد"

اما تعدادی از سران طالبان جانشین ملاعمر را قبول ندارند و مخالف مشارکت گروه طالبان در مذاکرات صلح با دولت افغانستان هستند. در نشست شورای رهبری طالبان که ملا اختر محمد منصور به عنوان سرکرده جدید این گروه معرفی شد، برخی از چهره​های ارشد از جمله پسر ارشد و برادر ملا عمر به عنوان اعتراض جلسه را ترک کردند.

احتمال انشعاب در صفوف رهبری طالبان

ملا حسن رحمانی عضو شورای کویته طالبان و یکی از نزدیکان ملا عمر در مصاحبه با رسانه​های محلی گفته است که او و اکثریت اعضای شورای کویته از تعیین ملا اختر محمد منصور به جانشینی ملا عمر ناراضی​اند و باید پسر ملا محمد عمر به عنوان رهبر طالبان تعیین می​شد. وی تاکید کرده است که ملا منصور در یک گردهمایی کوچک طالبان خود را رهبر اعلام کرده ولی برای دیگران قابل قبول نیست. به گفتۀ ملا رحمانی، اکثریت رهبران طالبان مولوی یعقوب پسر ۲۳ ساله ملا محمد عمر را برای این پست مناسب می​دانند.

حرکت اعتراضی در رهبری طالبان نشان می​دهد که ملا منصور برای متحد کردن گروه طالبان با چالش سختی رو به رو است. ملا منصور ۵۵ ساله از قوم پشتون قندهاراست. او در دوران حکومت طالبان وزیر بود و با سرنگونی این گروه به پاکستان فرار کرد.

رهبر جدید طالبان رابطه نزدیکی هم با پاکستان دارد و بیم آن می​رود که او عملا به مجری طرح‌ها و سیاست‌های پاکستان در افغانستان تبدیل شود.

احمد سعیدی، تحلیل​گر مسایل سیاسی افغانستان به بخش دری دویچه وله گفته است که "آی اس آی" یا سازمان اطلاعات پاکستان در تلاش تعیین اختر محمد منصور بوده است، اما برخی رهبران طالبان از مناطق جنوبی افغانستان طرفدار انتخاب محمد یعقوب پسر ملاعمر به عنوان جانشین او بوده​اند.

بیشتر بخوانید:"رهبر و بنیانگذار شبکه حقانی درگذشته است"

به گزارش روزنامه پاکستانی "اکسپرس تریبون" تعدادی از سران طالبان از جمله پسر ۲۶ ساله ملا عمر مذاکرات صلح با دولت افغانستان را رد می​کنند. به دلیل جنگ قدرت در رهبری طالبان مذاکرات صلح این گروه با دولت افغانستان در روز جمعه (۹ مرداد/ ۳۱ژوئیه) به تعویق افتاد. احتمالا سران این گروه تلاش می​کنند بر سر یک خط مشی واحد به توافق برسند.

شکاف در صفوف طالبان و احتمال تبدیل شدن آن به چندین گروه برای افغانستان کابوسی وحشتناک خواهد بود و روند مذاکرات صلح را به خطر خواهد انداخت. کارشناسان همچنین هشدار می​دهند که در صورت انشعاب در رهبری طالبان این امکان نیز وجود دارد که افغانستان سرنوشتی مشابه سرنوشت سوریه، لیبی و یمن پیدا کند.