تفسیر• پکن باید محاسبات کره شمالی را برهم زند

انگار که جهان به اندازه‌ی کافی نگرانی ندارد؛ حالا مستبدی با رفتاری غیرقابل پیش‌بینی نیز دست‌کم ادعا می‌کند که بمبی هیدروژنی آزمایش کرده است. نگرانی‌های همسایگان کره شمالی و واکنش‌های تند بین‌المللی موجه‌اند، ولی این آزمایش غافلگیرکننده نبود.

قابل پیش‌بینی بود که فرزند جوان دیکتاتور موروثی کیم، دیر یا زود اقدامی پرسروصدا انجام خواهد داد تا توجه همگان را به خود جلب کند. او سال‌های نخست حکومت خود را صرف تحکیم قدرت خود در داخل کشور کرد و ظاهرا بدین‌منظور با بی‌رحمی هر چه تمام‌تر مخالفان احتمالی خود را از میان برداشت و همزمان پارک‌ها و استخرهای تفریحی ساخت که البته فقط اقلیتی از مردم محنت‌زده از آن برخوردار بودند.

بیشتر بخوانید: اقدام شورای امنیت علیه کره شمالی پس از آزمایش "بمب هیدروژنی"

اما ظاهرا این‌ها کافی نبود. به همین دلیل او می‌خواست در آستانه‌ی زادروزش در برابر ارتش خود و بیگانگان نمایش قدرت دهد. ادعای آزمایش بمب هیدروژنی تلاشی است که او با آن می‌خواهد خود را به میز مذاکره تحمیل کند. و این در قاموس کمونیسم همزمان به معنی آن است که کره شمالی "به عنوان قدرت اتمی به مرحله‌ای بالاتر ارتقا یافته است".

کیم می‌تواند موفق شود

مدتی طول خواهد کشید تا ما بدانیم کره شمالی چه آزمایشی انجام داده است. زمانی که این کشور در سال ۲۰۰۶ برای نخستین بار ادعا کرد بمب اتمی منفجر کرده است، مورد تمسخر قرار گرفت. حتی سه سال پس از آن نیز نیروی انفجاری اندازه‌گیری شده جای تردید زیادی باقی می‌گذاشت. اما آنچه کره شمالی در سال ۲۰۱۳ بطور مخفیانه منفجر کرد، خیلی سهمگین و از بمب هیروشیما قوی‌تر بود. همه‌ی این‌ها ولی در مقایسه با نیروی ویرانگر یک بمب هیدروژنی چیزی به حساب نمی‌آید. البته اینکه رژیمی که تقریبا در همه‌ی حوزه‌های تکنولوژیک ده‌ها سال از جامعه‌ی جهانی عقب است واقعا قادر به چنین کاری‌ باشد، موضوعی است که باید ثابت شود.

اما روشن است که تلاش سخت کیم موفقیت خواهد داشت: پس از محکومیت کره شمالی توسط شورای امنیت سازمان ملل، احتمالا تحریم‌ها علیه این کشور تشدید خواهد شد. ایالات متحده‌آمریکا به مثابه قدرت محافظ با رزمایش‌های دریایی، قاطعیت خود را برای پشتیبانی نظامی از کره جنوبی و ژاپن نمایش خواهد داد. و در میان‌مدت گفت‌وگوهای شش‌جانبه با شرکت کره شمالی و جنوبی، ایالات متحده آمریکا، روسیه، ژاپن و چین برگزار خواهد شد. در دور پیشین گفت‌وگوها کره شمالی پس از مذاکراتی سخت دست‌کم در برخی زمینه‌ها اتخاذ سیاستی معقول را پذیرفت. پیونگ‌یانگ در مقابل، کمک‌های اقتصادی را که شدیدا به آنها نیاز داشت به دست آورد. اگر این بار هم همین‌طور شود، محاسبات کیم یک بار دیگر درست از کار درآمده است.

بیشتر بخوانید: شورای امنیت آزمایش بمب هیدروژنی در کره شمالی را بررسی می‌کند

باید چرخه‌ی تحریکات را درهم شکست

البته این امید وجود دارد که سرانجام این مناسک با تازه‌ترین تحریکات کره شمالی خنثی شود زیرا زمانه عوض شده است: در ایالات متحده آمریکا رئیس‌جمهوری مردد بر سر کار است که در سیاست خارجی ترجیح می‌دهد کشور خود را وارد هیچ ماجرایی نکند و به‌رغم اشک در چشم حتی قادر نیست مجذوبان سلاح در کشور خود را سر عقل آورد. دولت ملی ـ محافظه‌کار ژاپن نیز دیگر حاضر نیست منازعات را با کارت اعتباری حل کند. کره جنوبی به چین نزدیک‌تر شده و در مناسباتش با ژاپن نیز تنش‌زدایی دیده می‌شود.

ولی پیش از هر چیز اکنون در پکن مرد مقتدری مانند شی حکومت می‌کند که مصمم است چین را در پی تلاش برای پیشرفت اقتصادی، در سیاست خارجی نیز از موقعیت قدرتمندتری برخوردار کند. بنابراین ابرقدرت جدید نباید اجازه دهد که متحدش کره شمالی او را به بازی گیرد. کره شمالی تا کنون بارها میزبان گفت‌وگوهای شش‌جانبه را رنجانده است. مذاکرات از سال ۲۰۰۹ تا کنون راکد مانده و آبروریزی آن برای چین زیاد بوده است.

بیشتر بخوانید: کره شمالی: آزمایش بمب هیدروژنی موفقیت‌آمیز بود

اگر چین می‌خواهد دعوی سیاست خارجی خود را مورد تاکید قرار دهد، بهتر است به جای تبدیل جزایر مرجانی در دریای جنوبی چین به پایگاه‌های نظامی، کره شمالی محتضر را سر جای خود بنشاند. مرد قدرتمند جدید در چین قادر است به آسانی از نفوذ خود در کره شمالی استفاده کند. اگر پکن از پشتیبانی اقتصادی از خاندان قدرت‌طلب کیم دست بردارد، کره شمالی ناچار است تمکین کند. در پی انتقادات تند لفظی از پکن پس از آزمایش اخیر که هدف آن پیونگ‌یانگ بود، حالا باید گام‌های عملی هم برداشته شود.