تحریم‌ها و برداشت‌های مختلف از بیانیه هسته‌ای لوزان
۱۳۹۴ فروردین ۱۵, شنبه
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد ایرانی می‌گوید آنچه آمریکا و کشورهای غربی درباره تحریم‌ها و بیانیه هسته‌ای لوزان گفته‌اند درست نیست و تمام تحریرم‌ها در روز اول به اجرا درآمد توافق نهایی لغو خواهند شد.
عراقچی شامگاه جمعه، ۱۴ فروردین در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری آمریکایی‌ها را متهم کرد که در "فکت شیت" مواردی را که به نفع خودشان است برجسته می‌کنند. او می‌افزاید آنها اینکار را درباره توافق موقت ژنو هم کرده‌اند.
مذاکره‌کننده ارشد ایران گفت: «در این زمینه فریب نخوریم. بیانیه ازکلمه "لغو" استفاده کرده، اما در فکت شیت آمریکایی‌ها نوشته بود "تعلیق". فکت شیتها اعتباری ندارد، و مردم به گفته‌های وزیر خارجه خودمان اعتماد کنند.»
ابهام یا تفسیر به دلخواه
به گزارش خبرگزاری فارس وزیر خارجه در واکنش به "لغو تدریجی تحریم‌ها" در راهکارهای منتشر شده از سوی آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: «راهکارها همان‌طور که هستند، برای همه خوبند. نیازی نیست که به این زودی با استفاده از "فکت شیتها" (راهکارها) مصادره به مطلوب شود.»
محمد جواد ظریف بخشی از بیانیه ایران و کشورهای ۱+۵ را نقل کرده که در آن آمده است، "ایالات متحده اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌ای را متوقف خواهد کرد". او می‌پرسد آیا معنی این بند "لغو تدریجی" است؟
عراقچی می‌گوید ایران به طور رسمی به ادعاهای آمریکا درباره تحریم‌ها اعتراض کرده است. ایالات متحده تاکنون به این اعتراض واکنشی نشان نداده است.
برخی از ناظران معتقدند کاخ سفید برای جلب اطمینان مخالفان داخلی و رفع نگرانی متحدان خارجی بیانیه لوزان را به نفع خود تفسیر می‌کند. عده‌ای نیز اعتقاد دارند ابهام‌های موجود در بیانیه این تفسیر را ممکن کرده است.
اول راستی‌آزمایی، بعد لغو تحریم
در بیانیه لوزان تاکید شده است که پس از امضای توافق‌نامه نهایی، با صدور قطعنامه‌ای در شورای امنیت "کلیه قطعنامه‌های قبلی مرتبط با موضوع هسته‌ای لغو خواهد گردید و برخی تدابیر محدودیت‌ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد".
در این بیانیه همچنین تاکید شده که ایالات متحده تحریم‌های مالی و اقتصادی مرتبط با پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی را "همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی شود، متوقف خواهد کرد".
بیشتر بخوانید: صفحه ویژه پرونده هسته‌ای ایران
از این دو بند می‌توان برداشت کرد که حتا پس از لغو قطعنامه‌ها "برخی تدابیر محدودیت‌ساز" علیه ایران اعمال می‌شود و رفع تحریم‌های آمریکا نیز مشروط به ارائه گزارش آژانس و تائید اجرای تعهدات ایران خواهد بود.
بر این اساس می‌توان ادعا کرد که در صورت لغو تحریم‌ها، به اجرا درآمدن آن در یک محدوده زمانی مشخص و "تدریجی" خواهد بود.
در انتظار تصمیم مجلس
چنین برداشتی از سوی برخی منتقدان داخلی بیانیه لوزان هم مطرح شده است. نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به بند یاد شده نتیجه می‌گیرد، لغو تحریم‌ها وابسته به تائید اقدام‌های ایران از سوی آژانس است و فوری نخواهد بود.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران ۱۴ فروردین به نقل از منصور حقیقت‌پور نوشت: «مکانیزم مشخصی برای چگونگی لغو تحریم‌ها علیه ایران در بیانیه لوزان تعریف نشده و مشخص نیست که لغو تحریم‌ها تدریجی بوده و یا به‌صورت یک‌مرحله‌ای انجام می‌شود.»
حقیقت‌پور اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران و تن دادن به بازرسی‌های گسترده را نیز از نقاط منفی بیانیه لوزان ارزیابی می‌کند و می‌گوید، تصمیم‌گیری درباره این موضوع بر عهده مجلس است.
عراقچی در گفت‌وگوی تلویزیونی خود به این انتقاد پاسخ داد و گفت: «اجرای پروتکل الحاقی برای آنها اهمیت دارد؛ اختیار تصویب آن را دولت ندارد و در مذاکرات گفته‌ایم که تصویب آن بستگی به مجلس دارد. ما از طرف دولت قول دادیم که تا تعیین تکلیف در مجلس، به‌صورت داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی را اجرا کنیم.»