برکناری مرتضوی و تشکیل یک هیئت نظارت
۱۳۸۸ شهریور ۷, شنبهبه گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، رئیس قوه قضائیه طی حكمی، عباس جعفری دولتآبادی، را به سمت دادستان عمومی و انقلاب اسلامی تهران منصوب كرد. این سمت پیش از این در اختیار قاضی سعید مرتضوی بود. عباس جعفری دولتآبادی پیشتر رئیس دادگستری استان خوزستان بود.
همزمان با حکم انتصاب دادستان جدید تهران، حجتالاسلام احمد شیفعی به سمت دادستان انتظامی قضات و حجتالاسلام احمد واعظی جزئی، به سمت معاون آموزش قوه قضائیه منصوب شدند.
به گزارش رسانههای ایران، رئیس قوهی قضائیه جدید ایران در حکم دیگری سه تن از مقامهای ارشد قوه قضائیه را بهعنوان مأمور رسیدگی به پروندههای مربوط به "حوادث کوی دانشگاه، بازداشتگاه کهریزک و اغتشاشات اخیر" کرد. این سه نفر رئیسی، معاون اول قوه قضائیه، محسنی اژهای، دادستان کل کشور، و خلفی، مشاور و رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه هستند.
در حکم حجتالاسلام صادق لاریجانی برای این سه نفر آمده است: «نظر به ضرورت رسیدگی عادلانه، قاطع و سریع به پروندههای متشکله مربوط به حوادث اخیر و اغتشاشات پس از حماسه ملی انتخابات ریاست جمهوری و کوی دانشگاه و بازداشتگاه کهریزک و لزوم پیگیری مستمر و نظارت بر روند دادرسی و شناسایی عوامل اصلی و برخورد قانونی و قاطع با متخلفین در هر رتبه و جایگاهی که باشند، مقرر میدارد بر کلیه مراحل رسیدگی اعم از تحقیقات دادسرایی و محاکمات دادگاهی، ضمن رعایت کلیه ضوابط قانونی وحقوق متهمین نظارت مستمر به عمل آورده و مراتب را به اینجانب گزارش نمائید.»
حادثهی کوی دانشگاه تهران شامگاه یکشنبه (۲۴ خرداد) روی داد. نیروهای امنیتی به همراه لباسشخصیها با حملهی شبانه به خوابگاه دانشجویان، ۵ نفر را به قتل رسانده و دهها نفر را زخمی کردند. گفته شده مهاجمان به انواع سلاحهای سرد و گرم از جمله قمه و تبر مجهز بودند.
ماجرای بازداشتگاه کهریزک نیز پس از آن بر سر زبانها افتاد که محسن روحالامینی، فرزند دکتر عبدالحسین روحالامینی، رئیس انستیتو پاستور ایران به قتل رسید. گفته شده او در بازداشتگاه کهریزک زندانی بود و آنجا به شدت شکنجه شده و جان باخته است. پس از افشای این حادثه، آیتالله خامنهای دستور تعطیلی بازداشتگاه کهریزک را صادر کرد.
چند روز پس این حادثه، مهدی کروبی در نامهای به هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان، فاش کرد که دختران و پسران بازداشتشده مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند. کروبی همچنین اضافه کرد که ترانه موسوی، دختری ۲۸ ساله که روز ۷ تیرماه در اطراف مسجد قبا در تهران بازداشت شده بود، در اثر تجاوزهای مکرر به قتل رسیده و جسدش سوزانده شده است.
خبرسازترین جنبه انتصابهای روز شنبهی رئیس جدید قوه قضائیه، برکناری قاضی سعید مرتضوی بود. نام مرتضوی با دادگاه مطبوعات و توقیف رسانهها در ۱۲ سال گذشته همراه است. در طول این سالها نزدیک به ۱۲۰ روزنامه و نشریه توسط وی توقیف شدند. در اردیبهشت سال ۱۳۷۹ قاضی مرتضوی تنها در دو روز برای ۱۸ نشریه حکم توقیف صادر کرد.
نام سعید مرتضوی در پروندهی قتل زهرا کاظمی نیز مطرح بود و شاکیان پرونده، او را مسئول قتل خبرنگار ایرانی - کانادایی اعلام کردند. در حوادث پس از انتخابات ۲۲ خرداد نیز بازداشت روشنفکران، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی همگی به دستور قاضی مرتضوی صورت گرفته است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر روز جمعه (۲۸ اوت) در نامهای به رئیس قوه قضائیه ایران، خواستار تشکیل یک "کمیتهی حقیقتیاب مستقل و بیطرف" برای شناسایی افرادی شد که در جریان سرکوب معترضان به نتایج انتخابات، نقش آمر را داشتند. در میان اسامی مقامهایی که دیدهبان حقوق بشر از آنها نام برده، نام سعید مرتضوی نیز دیده میشود.
MM/PB