برزیل؛ آزمایشگاه جهانی واکسن کرونا
۱۳۹۹ آبان ۱۶, جمعه
در انستیتوی "سپیک" (Cepic) در سائوپائولو غلغله است. دسته دسته افراد داوطلب وارد می‌شوند و در اتاق انتظار می‌نشینند تا به آنها واکسن شرکت آلمانی "بیوتک" که مرکز آن در شهر ماینتس است، و یا یک شبه‌دارو (پلاسیبو) به آنها تزریق شود.
شرکت "بیوتک" واکسن کرونایی از نوع جدید بر مبنای RNA تولید کرده که مانع از تکثیر ویروس در سلول‌های بدن می‌شود. این شرکت آلمانی در روند تولید و مرحله آماده‌سازی برای بازار با شرکت آمریکایی "فایزر" همکاری دارد.
دکتر کریستیانو زربینی مدت ۱۷ سال است که به عنوان مدیر تحقیقات برای شرکت فایزر روند آزمایش دارو را برعهده دارد. اما هیچ وقت تا این اندازه خود را زیر فشار سفارش‌دهندگان واکسن و افکار عمومی در شرایط پاندمی حس نمی‌کرده است، آنهم با این شمار بالا از داوطلبان انجام تست واکسن.
زربینی می‌گوید: «به نظر من این واکسن شرکت ماینتس بسیار مؤثر است. این واکسن می‌تواند یکی از مهم‌ترین واکسن‌ها در سطح جهان باشد.»
بیماران شبه‌دارو شکایت بیشتری در مورد عارضه بیماری دارند
دو شرکت بیوتک و فایزر در مسابقه برای تولید واکسن کرونا به احتمال در صدر قرار دارند. این دو قرار است در سومین مرحله نهایی آزمایش ۴۴هزار بیمار داوطلب از سراسر جهان را درمان کنند که ۳۱۰۰ نفر آنها از برزیل هستند.
آنها به حدود نیمی از داوطلبان دوز واکسن جدید را تزریق کرده‌اند و به نیم دیگر یک شبه‌دارو تزریق شده است.
دکتر زربینی می‌گوید همه چیز خوب پیش رفته اما «با کمال شگفتی شاهد آن هستیم که داوطلبانی که شبه‌دارو دریافت کرده‌اند، در مورد عارضه جنبی سردرد و تب شکایت دارند».
ماتیاس ابرت، گزارشگر شبکه تلویزیون سراسری آلمان می‌گوید، هم‌اکنون در برزیل تمام شرکت‌های نامدار تولیدکننده واکسن در کنار بیوتک و فایزر حضور دارند، از جمله تولیدکنندگانی از چین و روسیه و نیز شرکت‌های نامداری مانند جانسون اند جانسون و آسترا-زنِکا.
ناتوانی نظام بهداشت و درمان برزیل
انتخاب برزیل برای انجام این گونه آزمایشات را باید مدیون انستیتوهای دولتی "بوتانتان" و "فیوکروز" دانست که برخی شرکت‌های تولیدکننده جهانی در زمینه در روند ساخت و تولید واکسن با آنها همکاری دارند.
ناتالیا پاسترناک، متخصص میکروبیولوژی از دانشگاه سائوپائولو می‌گوید: «دولت برزیل قادر نبود با اقدامات مؤثر روند گسترش ویروس کرونا را کند سازد.» برزیل با بیش از ۱۶۰هزار قربانی مرتبط با ویروس کرونا از آغاز پاندمی بدین سو، یکی از دو کشوری است که بالاترین میزان مرگ و میر را داشته است. در برخی مناطق برزیل نظام بهداشت و درمان برای مدتی کاملا از کار افتاده بوده است، زیرا به ندرت اقدامات قرنطینه‌ای اجرا می‌شده است.
بدین گونه ویروس کرونا بدون هر گونه مانعی گسترده می‌شد. در این فاصله بیش از یک چهارم جمعیت کلان‌شهر سائوپائولو در بدن خود پادتن حمل می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند که در برزیل فقط یک موج اول کرونا نداشته بلکه موج دومی نیز بوده است که هم‌زمان تقریبا تمام جمعیت را در بر گرفته است.
در سائوپائولو زندگی روزمره به این کلان‌شهر بازگشته است. ترافیک‌های سنگین دوباره برقرار شده، از جمله اتوبوس‌های شهری پرازدحام که از حاشیه شهر به سوی مرکز مدام در رفت‌وآمد هستند. دکتر زربینی می‌گوید: «دقیقا همین گروه از انسان‌ها مورد نظر ما هستند: افرادی که در آمد و شد هستند و انسان‌هایی که در فضای عمومی کار می‌کنند، مانند همکاران نانوایی‌ها.»
نزد این افراد این احتمال بالا وجود دارد که مبتلا شوند. پس از گذشت هفته‌ها و ماه‌ها دکتر زربینی می‌تواند تشخیص دهد که کدام یک از گروه داوطلب آزمایش به ویروس کرونا مبتلا شده است؛ آیا گروه شبه‌دارو (پلاسیبو) بوده و یا گروه داوطلبی که ویروس جدید به آنها تزریق شده است. بدین گونه می‌توان حدس زد که شاید بتوان مجوز تولید انبوه و پخش را از ادارات آمریکایی دریافت کرد، و شاید هم در همین سال جاری.
یک چنین موفقیتی امکان‌پذیر نبود اگر این میزان داوطلب از برزیل وجود نداشت. این افراد در قبال آزمایش داوطلبانه، برخلاف آلمان، پاداشی دریافت نمی‌کنند، زیرا قانون چنین پاداشی را ممنوع کرده است، شاید فقط یک وعده غذا و یا هزینه رفت‌وآمد. اما بسیاری برزیلی‌ها در این زمینه همکاری می‌کنند. دکتر زربینی می‌گوید: «این فقط به خاطر حس همبستگی بسیاری برزیلی‌ها و آمادگی آنها برای کمک‌رسانی است.»