بحران کم‌آبی؛ چالش بزرگ ایران و نگرانی‌های جهانی
۱۳۹۴ فروردین ۲, یکشنبه
رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، بحران کم‌آبی را چالش جدید و نگران‌کننده پایتخت خوانده و می‌گوید این کلان‌شهر از این نظر در آستانه وضعیت قرمز قرار دارد.
خبرگزاری مهر دوم فروردین از قول علی محمد شاعری نوشت، تا پیش از سال ۹۳ مهمترین معضل زیست‌محیطی تهران آلودگی هوا بود اما با توجه به خشک‌سالی مداوم و مدیریت نامناسب منابع آب در این سال بحران آب مهمترین و تلخ ترین چالش پایتخت بوده است.
به گفته شاعری یکی دیگر از پیامد‌های کاهش بارندگی، بروز پدیده گرد و غبار و کاهش شدید ذخیره آب سدهای لار و لتیان، دو منبع اصلی تامین آب تهران است.
وضعیت قرمز در مرکز ۹ استان
علیرضا نوذری‌پور، قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران (آبفا) دی‌ماه سال پیش وضعیت آب سدهای اطراف تهران را بحرانی خوانده و گفته بود، میزان ذخایر آب پنج سد اصلی تامین‌کننده نیاز استان تهران در مجموع ۳۶۱ میلیون متر مکعب بیشتر نیست و پنجاه درصد کمتر از سال گذشته است.
حمیدرضا تشیعی، معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور هفته گذشته (۲۵ اسفند) گفت، میانگین بارندگی در ایران در هفت سال گذشته از ۲۴۲ میلی‌متر به ۲۰۳ میلی‌متر کاهش یافته است.
تشیعی می‌گوید هم اکنون ۹ مرکز استان شامل شهرهای کرمان، بندرعباس، سنندج، تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، کرج و همدان در وضعیت قرمز آبی قرار دارند و برای تامین پایدار آب شرب مشترکان صرفه‌جویی دست‌کم ۲۰ درصدی ضروری است.
او می‌افزاید مرکز سه استان بوشهر، زنجان و سمنان نیز در وضعیت نارنجی قرار دارند و در این استان‌ها لازم است دست‌کم ۱۰ درصد در مصرف آب تصفیه شده صرفه‌جویی شود.
بیشتر بخوانید: طرح افزایش جمعیت در کنار کم‌آبی و گسترش حاشیه‌نشینی
کاهش ۲۸ درصدی بارندگی
در سناریوی بدبینانه‌ای که توسط شرکت آب و فاضلاب تهیه شده، امسال ۵۴۷ شهر و ۲۴ مرکز استان در شرایط تنش آبی قرار دارند. این تعداد در سال گذشته ۵۱۷ شهر و ۱۲ مرکز استان گزارش شده است.
پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو چندی پیش از قول معاون حفاظت و بهره برداری شرکت مدیریت منابع آب ایران گزارش داد که میزان بارندگی در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد و نسبت به متوسط درازمدت ۲۸ درصد کاهش یافته است.
رئیس جمهور، حسن روحانی در هفته پایانی سال گذشته با اشاره به کاهش شدید ذخیره آب سدهای اطراف تهران و ادامه کمبود بارندگی از مردم خواست برای مقابله با بحران کم‌آبی دست‌کم ده درصد صرفه‌جویی کنند.
تاکنون درخواست‌های مسئولان دولتی برای صرفه‌جویی و تهدید شهروندان پرمصرف به قطع اشتراک تاثیر زیادی در وضعیت بحرانی آب کشور نداشته است.
برخی از ناظران معتقدند دولت با سدسازی بی‌رویه و دادن مجوز حفر چاه در سال‌های گذشته نقش مهمی در افزایش مصرف آب داشته و همین سوءمدیریت‌ها مردم را به توصیه‌های مسئولان بی‌اعتنا کرده است.
بیشتر بخوانید: هشدار سازمان ملل: "تشنگی" کره زمین بی‌سابقه است
کاهش شدید ذخایر آب جهان
کاهش منابع آب معضل ایران نیست و بسیاری از کشورهای منطقه و بخش‌های بزرگی از آفریقا با مشکل مشابهی روبرو هستند. افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه و بالارفتن دمای هوا از دیگر عواملی است که معضل کمبود آب را تشدید کرده است.
مطابق پیش‌بینی‌ها متوسط دمای هوا در ایران در سال ۹۴ یک و نیم درجه سانتیگراد بیشتر از سال گذشته خواهد بود. با توجه به کاهش بارندگی احتمال می‌رود تامین آب مورد نیاز شهروندان در تابستان ۹۴ با مشکل روبرو شود.
سازمان ملل متحد در تازه‌ترین گزارش خود نسبت به بحران کمبود آب هشدار داده و از همه کشورها خواسته در نحوه استفاده از ذخایر آب تجدیدنظر کنند.
مطابق برآوردهای سازمان ملل در یک دهه و نیم آینده میزان ذخایر آب جهان ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت و این امر می‌تواند بر فعالیت‌های صنعتی و تولید محصولات کشاورزی تاثیر نامطلوبی داشته باشد.
رشد جمعیت، استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و تغییرات زیست محیطی و جوی موثر در کاهش بارندگی از علت‌های اصلی کاهش ذخایر آب جهان عنوان می‌شود.