بازتاب پیام اوباما در رسانه‌های آلمان
۱۳۸۸ فروردین ۱, شنبه
اغلب روزنامه‌های آلمانی با انتشار این پیام و ارائه تحلیل‌های گوناگون، آن را بدل به یکی از مهمترین خبرهای روز ساختند. یکی از پرسش‌های اساسی در این میان، شیوه برخورد و عکس‌العمل ایران نسبت به این پیام بی‌سابقه است. آیا ایران به پیشنهاد اوباما مبنی بر آغازی نو در مناسبات دو کشور پاسخی مثبت خواهد داد؟ تاثیر این پیام بر انتخابات ریاست جمهوری ایران چه خواهد بود؟ آیا این پیام فصل جدیدی در مناسبات ایران و آمریکا خواهد گشود و یا اینکه بی‌اعتنایی به پیشنهاد آمریکا سبب انزوای هر چه بیشتر ایران خواهد شد؟
فرصت تاریخی
اوباما با پیام نوروزی‌اش به مردم و رهبران سیاسی ایران به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود وفا کرد. او با گسست از سیاست خارجی دولت جورج بوش، دست دوستی و همکاری به سوی ایران دراز کرده است. تاگس تسایتونگ (تاتس Taz) در آخرین شماره خود پیام اوباما را افزایش فشار بر ایران قلمداد کرده و پاسخ رهبران ایران به آمریکا را در پرتوی سیاست‌های متفاوت در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ارزیابی می‌کند.
به نظر آندریاس تسوماخ، مفسر روزنامه تاتس، محمود احمدی‌نژاد بر سر یک دوراهی قرار دارد. این پیام از یکسو فرصتی تاریخی برای رییس‌جمهور ایران است که با عادی سازی مناسبات جمهوری اسلامی با آمریکا، به انزوای سیاسی ایران پایان دهد. و از سوی دیگر با توجه به شرایط وخیم اقتصادی- اجتماعی در ایران و وجود رقیب‌های پرقدرت انتخاباتی بیم آن می‌رود، که احمدی‌نژاد صلاح خود را در آن بیند، به عنوان نماینده جناح تندرو، همچنان بر کوس مخالفت با "شیطان بزرگ" کوبد.
در این تحلیل همچنین به ظرفیت‌های دیپلماسی اوباما اشاره شده و یکی از راه‌های عملی برای خنثی کردن جناح‌های تندرو در ایران را، دست کشیدن آمریکا از مخالفت با غنی‌سازی اورانیوم در ایران می‌داند. این سیاست سبب گشایشی جدید در مذاکرات غرب و ایران بر سر برنامه اتمی خواهد شد و ایران را مجبور به واکنش خواهد کرد.
دیپلماسی باز
نخستین هفته ریاست جمهوری اوباما مملو از سختی‌های داخلی و همراه با مشکلات اقتصادی بود. اوباما در آنزمان با رجوع به مردم آمریکا و خطاب به افکار عمومی توانست مقاومت پارلمان این کشور را کاهش دهد و برنامه اقتصادی خود را به پیش برد. حال در عرصه سیاست خارجی نیز اوباما با پیام همگانی، طرف مقابل یعنی ایران را تحت فشار قرار داده است. این پیام نوروزی که به زبانی دوستانه و آشکار، ایرانیان و رهبران جمهوری اسلامی را مخاطب قرار داده بر سرعت تحولات سیاسی خواهد افزود.
روزنامه فرانکفورتر آلگماینه در سر مقاله خود، این شیوه بکارگیری "دیپلماسی باز" و یا "دیپلماسی همگانی" را سبب تنش‌زدایی در مناسبات دو کشور می‌داند.
آمریکا در گذشته از این روش در مقابل مسکو و پکن نیز سود جسته بود.
پذیرش "جایگاه راستین ایران" در جامعه جهانی از سوی اوباما بطور غیر مستقیم به معنای رها ساختن تغییر رژیم در ایران خواهد بود. این سیاست سالیان دراز از سوی دولت جورج بوش تعقیب می‌شد. گرچه دولت بوش نیز بر راهحلهای دیپلماتیک تاکید داشت، اما این مطلب از زبان اوباما وزن دیگر داشته و حداقل به عنوان رد گزینه نظامی به حساب می‌آید.
فرانکفورتر آلگماینه در دیپلماسی باز، خطر انسداد مذاکرات آینده را نیز مشاهده می‌کند. بطور مثال، اشاره اوباما به خودداری از تهدید و زور، می‌تواند از سوی ایران به معنای لغو تحریم‌های اقتصادی سوء تعبیر شود. با توجه به انتخابات ریاست جمهوری آتی در ایران، این شک و تردید نیز وجود دارد که تاثیر این پیام به نفع چه کسانی خواهد بود. به نظر می‌رسد که مشاوران اوباما با این پیام نوروزی درصدد تقویت مواضع نیروهای اصلاح‌طلب در ایران بوده‌اند.
ادامه استراتژی جدید آمریکا در منطقه
پس از هشت سال درگیری‌های نظامی میان نیروهای اسلام‌گرای تندرو و جهان غرب، بار دیگر این نزاع به ریشه و اصل خود یعنی به ایران و افغانستان باز می‌گردد. روزنامه زود دویچه در تفسیری پیرامون سرچشمه‌های جنگ و تقابل میان اسلام و غرب به استراتژی جدید آمریکا در منطقه می‌پردازد.
پیام نوروزی اوباما به ایران یکی از ابتکارات آمریکا در چارچوب استراتژی جدید در منطقه به حساب می‌آید. مشکلات فراوان در ایران، افغانستان و پاکستان نیازمند ارائه طرحی جامع از سوی دولت اوباما است. طرح برنامه‌‌ای مشترک از سوی آمریکا به معنای نادیده گرفتن شرایط ویژه و نیازهای کشورهای گوناگون در منطقه نیست، اما به معنای عدم راهحلهای جداگانه است.
پیام نورزی اوباما به ایرانیان یکی از چشمگیرترین بخش‌های این استراتژی جدید به حساب می‌آید. این پیام با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران می‌تواند با این خطر مواجه شود، که نتایج عملی چندانی بدنبال نیاورد.
زود دویچه تسایتونگ می‌نویسد: بی‌شک سخنان گرم و تحسین‌برانگیز اوباما، آمریکا را به لحاظ تاکتیکی و اخلاقی در موضعی برتر قرار خواهد داد. پیام اوباما بیش از هر چیز جنبه نمادین دارد و صلح‌آمیز و گشاده رویانه است. اوباما با این پیام نشان داد که آمریکا آماده گفت‌وگو با ایران است. در صورت رد و بازپس زدن این سیاست از سوی تهران، فشارها بر ایران افزایش خواهد یافت و این کشور بیش از پیش منزوی خواهد گشت.