بازتاب بیانیه لوزان در نخستین روزنامههای سال جدید
۱۳۹۴ فروردین ۱۵, شنبهروزنامه کیهان که با مسئولیت نماینده رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای در موسسه کیهان منتشر میشود عبارت کنایهآمیز "برد ـ برد نتیجه داد هستهای میرود تحریمها میماند!" را به عنوان تیتر مطلب اصلی خود انتخاب کرده است.
حسین شریعتمداری، مدیر مسئول کیهان نیز در یادداشت روز شنبه، ۱۵ فروردین این روزنامه به بررسی "دستاوردها یا از دستدادهها"ی مذاکرات هستهای در لوزان سوئیس پرداخته و نتیجه میگیرد، مذاکرهکنندگان به وعده خود درباره توافق به شرط لغو تحریمها پایبند نبودهاند.
برداشتهای مختلف از بیانیه لوزان، به ویژه درباره تحریمها از محورهای اصلی بحثهای موافقان و مخالفان سیاستهای هستهای دولت و مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ است.
وعدهها و "خطوط قرمز"
حسن روحانی، رئیس جمهورایران روز گذشته گفت، دولت به وعدههای خود درباره "حفظ حقوق هستهای، رفع تحریمها و تعامل سازنده با جهان" پایبند است. او افزود در همان روزی که توافقنامه نهایی به اجرا گذاشته میشود تحریمها نیز لغو خواهد شد.
شریعتمداری در یادداشت خود دولت و مسئولان مذاکرات هستهای را متهم کرد که بارها اعلام کردهاند هیچ توافقی را بدون لغو همه تحریمها نمیپذیرند اما در عمل خلاف آن را نشان میدهند.
مدیرمسئول کیهان نوشت: «در متن توافق لوزان اولا، سخن از تعلیق در میان است و نه لغو، ثانیا فقط بخشی از تحریمها تعلیق میشود؛ ثالثا، همین تعلیق نیز قرار است در فاصله ۱۰ تا ۱۵ ساله صورت پذیرد و رابعا که از همه بااهمیتتر است اینکه تعلیق بخشی از تحریمها به گزارش آژانس و راستیآزمایی تعهدات ایران موکول شده است.»
در بیانیه لوزان آمده که ایالات متحده تحریمهای مالی و اقتصادی مرتبط با پرونده هستهای جمهوری اسلامی را "همزمان با اجرای تعهدات عمده هستهای ایران به نحوی که توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی راستیآزمایی شود، متوقف خواهد کرد".
بیشتر بخوانید: بیانیه مشترک ایران و گروه ۵+۱ در لوزان
بیانیه یا تعهد بینالمللی
کیهان در مطلب اصلی امروز خود نیز بیانیه مطبوعاتی خواندن متن نهایی مذاکرات را نادرست میخواند و خاطرنشان میکند، از آنجایی که در این متن بر دستیابی به "پارامترهای برنامه جامع اقدام مشترک" تاکید شده بیانیه لوزان یک توافق بینالمللی الزامآور است.
به باور این روزنامه، با این روند توافق دو مرحلهای میشود و این یکی دیگر از "خطوط قرمز" حکومت بوده است. رهبر جمهوری اسلامی چندی پیش یکی از شرطهای مذاکرات هستهای را توافق بر سر کلیات و جزئیات آن در یک مرحله اعلام کرده بود.
روزنامه وطنامروز، از رسانههای جبهه پایداری و یکی از تریبونهای اصلی "دلواپسان" مذاکرات هستهای نیز در تحلیل مشابهی به قلم محمد محمدی بیانیه لوزان را "صورت بسیار خلاصه و نازلی از توافقات تفصیلی" ارزیابی کرده و نتیجه میگیرد: «بنابراین تیم مذاکرهکننده نمیتواند از زیر بار این موضوع که در لوزان یک تعهد بینالمللی مهم برای ایران ایجاد کرده، بگریزد.»
محمدی معتقد است توافقهای انجام شده جز در رابطه با راکتور آب سنگین اراک، در مورد هیچ موضوع دیگری متوازن نیست و به هیچ یک از "خطوط قرمز" ترسیم شده برای مذاکرات پایبند نبوده است.
بیشتر بخوانید: صفحه ویژه برنامه هستهای ایران
"تحقیر ملی ایرانیان"
روزنامه جوان، ارگان سپاه پاسداران نیز در سرمقاله امروز خود زیر عنوان "نبرد تفسیرها" نوشت: «شاید مهمتر از آنچه تفاهم است اینکه آینده یک کشور مستقل و پساانقلابی در نبرد تفسیرها چگونه خواهد بود؟»
در این سرمقاله آمده است: «گیریم که پذیرفتهایم نطنز، فردو و اراک چگونه باشد. اما اینکه دهها سال و به قول جان کری "تا ابد" ما به NPT سپرده نشویم تفسیر و توافق خطرناکی است که استقلال سیاسی و تحقیر ملی ایرانیان را نشانه رفته است.»
خبرگزاریها و سایتهای خبری وابسته و نزدیک به نیروهای نظامی و امنیتی نظیر فارس، تسنیم، نسیم، جوان آنلاین و رسانههای اصولگرایان تندرو مانند رجانیوز، جهان و مشرق نیز مطالب فراوانی درباره بیانیه لوزان منتشر کردهاند که محور اصلی اغلب آنها تناقضهای توافقهای انجام شده با اظهارات مقامهای دولتی و نادیده گرفته شدن "خطوط قرمز" تعیین شده از سوی خامنهای است.
در این انتقادها به نظرات اخیر رهبر جمهوری اسلامی و حمایتهای او از مذاکرهکنندگان هستهای اشارهای نشده است. روز گذشته امامان جمعه همه شهرهای بزرگ ایران که وظیفه انتقال دیدگاههای حکومتی را بر عهده دارند یکصدا به حمایت از تفاهمهای لوزان پرداختند.
در برابر روزنامههای منتقد، تیتر نخست روزنامههای حامی دولت در نخستین شماره سال جدید به حمایت از مذاکرهکنندگان و ستایش از دستاوردهایی اختصاص دارد که روزنامه جمهوری اسلامی آن را "پیروزی بزرگ ملت ایران" خوانده است.