ایران و هند در آستانه از سرگیری معامله نفت با بنزین
۱۳۹۲ شهریور ۲۲, جمعه
از ابتدای سال ۱۳۹۲ مصرف بنزین در ایران رو به افزایش گذاشته و با شروع سفرهای تابستانی از ظرفیت تولید داخلی فراتر رفته است.
وزیر نفت روز سه شنبه (۱۹ شهریور/ ۱۰ سپتامبر) با اشاره به این وضعیت از افزایش تولید روزانه شش تا هفت میلیون لیتر بنزین تا پایان سال خبر داد و به خبرگزاری ایسنا گفت، "البته نیاز است مقدار اندکی بنزین وارد کنیم."
خبرگزاری مهر جمعه، ۲۲ شهریور از قول غلامرضا مصباحی‌مقدم، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نوشت: «هیچ قانونی برای منع واردات کالاهای استراتژیک وجود ندارد، بنابراین اگر وزیر نفت صلاح بداند که باید در شرایط فعلی واردات بنزین انجام شود، مشکل قانونی ندارد.»
برداشت از ذخایر استراتژیک بنزین
هند تا سه سال پیش مهم‌ترین تامین‌کننده بنزین مورد نیاز ایران بود. پس از طرح تغییر کاربری مجتمع‌های پتروشیمی و تولید بنزین در این مراکز، که گفته می‌شود کیفیت آن بسیار نازل و غیراستاندارد است، واردات بنزین از هند متوقف شد.
ظرفیت تولید بنزین در پالایشگاه‌های ایران در حال حاضر حداکثر ۶۷ میلیون لیتر در روز بیشتر نیست. مصرف متوسط روزانه بنزین از ابتدای سال جاری با ۷ درصد افزایش به حدود ۷۵ میلیون لیتر رسیده و در برخی روزهای دو هفته‌ی گذشته رکورد ۸۰ میلیون لیتر را نیز پشت سر گذاشته است.
مطابق آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی مجتمع‌های پتروشیمی در شش ماه گذشته روزانه ۷ تا حداکثر ۱۰ میلیون لیتر بنزین به بازار عرضه کرده‌اند.
در این فاصله کمبودها با برداشت از مخازن استراتژیک بنزین تامین شده که با افزایش کم‌سابقه مصرف، ذخایر این مخازن نیز به شدت کاهش پیدا کرده است.
پرداخت ۴۵ درصد پول نفت با روپیه
هند یکی از مشتریان اصلی نفت خام ایران است، اما به دلیل تشدید تحریم‌ها بخشی از پول نفت را با ارز ملی این کشور، روپیه پرداخت می‌کند، یا به ازای آن کالا تحویل می‌دهد.
از سال ۲۰۱۱ میلادی هند ۴۵ درصد از بهای نفت ایران را با روپیه پرداخت می‌کند. جمهوری اسلامی از آنجا که امکانی برای مصرف پول ملی هند ندارد ترجیح می‌دهد بخشی از نفت صادراتی به این کشور را به صورت پایاپای معامله کند.
معاون اجرایی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، اصغر رمضانی ۱۸ شهریور ماه در گفتگو با خبرگزاری مهر در مورد تهاتر نفت صادراتی به هند تاکید کرد که ایران در حال حاضر بنزین وارد نمی‌کند.
در روزهای اخیر با استفاده از حداکثر ظرفیت پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها روزانه ۷۷ میلیون بنزین در ایران تولید می‌شود. رمضانی به اشاره به افزایش مصرف روزانه به ۸۰ میلیون لیتر گفت که "مابقی بنزین مورد نیاز هم از محل مخازن ذخیره‌سازی برداشت می‌شود."
صرفه‌جویی میلیاردی هند در معامله ایران
مسئولان وزارت نفت امیدوارند با به بهره‌برداری رسیدن دو پروژه بنزین سازی در پالایشگاه‌های تبریز و اصفهان، اول و پانزدهم مهرماه، روزانه ۴ میلیون لیتر به ظرفیت تولید بنزین افزوده شود.
اگر این دو پروژه نیز به بهره‌برداری برسند، برداشت روزانه دست‌کم سه میلیون لیتر بنزین از مخازن ذخیره‌سازی، واردات "اندکی بنزین" برای جبران آن را توجیه می‌کند. ظرفیت ذخیرسازی فرآورده‌های نفتی ایران اکنون ۱۲ میلیارد لیتر برآورد می‌شود که بخش بزرگ آن به نفت خام اختصاص دارد.
معامله پایاپای نفت با بنزین برای ایران راهی برای استفاده از روپیه‌های دریافتی، و برای هند تجارتی پرسود است. به گزارش نشریه "اکونومیک تایمز"، آرویند مایارام، معاون وزیر دارایی هند اعلام کرده که این کشور در چهارچوب مقررات بین‌المللی، همه راه‌های ممکن را برای افزایش واردات نفت خام از ایران بررسی می‌کند.
شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) جمعه، ۲۲ شهریور به نقل از این نشریه نوشت: «ام ویراپا مویلی، وزیر نفت به تازگی به مان‌موهان سینگ، نخست وزیر هند اعلام کرده است که این کشور می‌تواند با افزایش واردات نفت از ایران، هشت میلیارد و ٥٠٠ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی داشته باشد.»