انتقاد از بیاعتنایی مقامات ایرانی به ماموریت احمد شهید
۱۳۹۲ شهریور ۹, شنبهاظهارات اخیر تنی چند از مقامات دولتی جمهوری اسلامی علیه ماموریت احمد شهید در ایران با واکنش انتقادی نهادهای حقوق بشری روبرو شده است. عباس عراقچی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در روز سهشنبه (۵ شهریور/۲۵ اوت) عنوان کرد که کشورش، احمد شهید را "گزارشگر منصفی" نمیداند. محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه نیز در همین روز عنوان کرد که درخواست احمد شهید "جدی" تلقی نخواهد شد.
این سخنان پس از دو نامه ارسالی احمد شهید به حسن روحانی برای سفربه ایران ابراز شدهاند. این در حالی است که شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، تا چند هفته دیگر آغاز به کار میکند و دکتر شهید باید گزارش خود در باره وضعیت حقوق بشر در ایران را به این اجلاس ارائه کند.
احمد شهید که از بدو گزینش خود به سمت گزارشگر ویژه ایران، امکان سفر به ایران را نیافته، در گزارشهای پیشین خود از عدم همکاری مقامات جمهوری اسلامی و موارد نقض فاحش حقوق بشر در ایران خبر داده است. او از جمله به حبس خودسرانه مخالفان و منتقدان، شکنجه یا اعدام در ملاءعام اشاره کرده و این نمونهها را محکوم کرده است. وی در سومین گزارش خود در اسفند ۱۳۹۱ تاکید کرد که وضعیت حقوق بشر در ایران وخیمتر شده است.
احمد شهید، وزیر خارجه پیشین مالدیو، از ۱۱ ژوئن سال ۲۰۱۱ از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل به عنوان گزارشگر ویژه در امور ایران انتخاب شده است. ماموریت او سفر به ایران و بررسی مستقیم وضعیت زندانیان سیاسی و مشاهده شرایط حقوق بشر در این کشور است اما جمهوری اسلامی تاکنون اجازه حضور او در ایران را نداده است.
احمد شهید طی مصاحبهبا بیبیسی فارسی در ۲۴ اوت ۲۰۱۳ ابراز خوشبینی کرده بود که با روی کار آمدن حسن روحانی، وضعیت حقوق بشر در ایران بهبود یابد. وی در حال حاضر با واسطه و طی دیدار با ایرانیان و سازمانهای حقوق بشری خارج از کشور، در جریان موارد نفض حقوق بشر در ایران قرار میگیرد.
فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر و جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران با ابراز تاسف از به رسمیت نشناختن ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل، تاکید کردهاند که سفر احمد شهید به ایران، میتواند گام بسیار مثبتی به جلو برای مشارکت این کشور در گفتگوی سازنده با جامعهجهانی پیرامون مسائل حقوق بشر باشد.
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بینالمللی جامعه های حقوق بشر میگوید: «مطلب تازهای ای در اظهارات اخیر مسئولان ایران نیست. این اظهارات تنها نشان می دهد که دولت تازه جمهوری اسلامی ایران قصد ندارد بیش از دولت قبلی با سازمان ملل همکاری کند. این سیاست منجر به انزوای روزافزون ایران شده و می تواند به گسترش خشم مردم ایران بیانجامد که باید فشار اصلی ناشی از این وضعیت را تحمل کنند.»
پیش از احمد شهید، "رینالدو گالیندوپل" و "موریس کاپیتورن" دو گزارشگر دیگر سازمان ملل توانستهاند در دهه شصت و هفتاد شمسی به ایران آمده و گزارش هایی را از وضعیت حقوق بشر تهیه کنند.
نخستین نماینده ویژه کمیسیون حقوق بشر برای بررسی نقض حقوق بشر در ایران آندرس آگوئیلار از ونزوئلا بود که در مهر ۱۳۶۳ به این سمت برگزیده شد اما در بهار سال ۱۳۶۵ به دلیل عدم همکاری جمهوری اسلامی از پست خود استعفا کرد.