البرادعی: تلاشهای دیپلماتیک و تحریمها علیه ایران شکست خورده است
۱۳۸۷ آذر ۱۷, یکشنبهالبرادعی در گفتوگو با روزنامهی لسآنجلس تایمز که روز شنبه ۶ دسامبر (۱۶ آذر) منتشر شده، گفته است، برای حل بحران برنامهی اتمی ایران "امید زیادی" به باراک اوباما، رئیسجمهور آیندهی آمریکا دارد.
به اعتقاد البرادعی، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل نیز علیه ایران اثربخش نبودند و بیشتر سبب تندی مواضع شدهاند. به گفتهی مدیرکل آژانس، «بسیاری از ایرانیان که علاقهای به رژیم ندارند، با این تحریمها موافق نبودند. زیرا آنها کشور خود را در وضعیتی محاصرهشده میپنداشتند.
البرادعی در گفتوگوی خود با لوسآنجلس تایمز از این امر شاکی است که علیرغم مذاکرات و تحریمهای سازمان ملل، پیشرفتی در حل بحران اتمی ایران حاصل نشده است. این دیپلمات ۶۶ سالهی مصری میگوید، «ما حتی به اندازهی یک سانتیمتر به سوی حل مسئله حرکت نکردهایم.»
مدیرکل آژانس میافزاید: «من معتقدم سیاست فعلی شکست خورده است.» او اکنون به کوششهای بینالمللی زیر رهبری باراک اوباما امید بسته است. به گفتهی البرادعی، اوباما آماده است با مخالفان خود، با دشمنانش، از جمله ایران و کره شمالی، هرگاه خواسته باشند، وارد گفتوگو شود. خودداری از گفتوگو مسائل را بدتر و دشوارتر کرده است.
باراک اوباما در جریان مبارزات انتخاباتی خود اعلام کرد که آماده مذاکره مستقیم با ایران است. او گفته بود: «من تهدید ایران را درک میکنم، اما آنچه به آن اعتقاد دارم این است که تنها نباید با دوستان خود گفتوگو کنیم. باید جسارت این را داشته باشیم که با دشمنان نیز وارد مذاکره و تعامل شویم. معنی دیپلماسی این است.»
پیشنهاد "معاملهی بزرگ" با ایران
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهان "معاملهی بزرگ" غرب با ایران است که براساس آن غرب نقش ایران در منطقه را به رسمیت بشناسد و "قدرت، احترام و نفوذی" را که ایران در آرزوی آن است، به آن بدهد.
ایالات متحدهی آمریکا و دیگر کشورهای غربی از البرادعی به خاطر "اعتمادش در برابر تهران" انتقاد میکنند. لوسآنجلس تایمز به نقل از مارک فیتس پاتریک، کارشناس انستیتوی بینالمللی مطالعات استراتژیک در لندن نوشته است: «از نگاه غربیها، البرادعی آمادگی دارد در موارد شبههآمیز خیلی سریع به ایران اعتماد کند. در برخی حوزهها، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رفتار ایران و عدم همکاری آن کشور را در اغلب موارد پنهان میکند.»
در پی ارجاع پروندهی اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۰۶، این مناقشه به یکی از چالشهای مهم بینالمللی تبدیل شده است. شورای امنیت تاکنون پنج قطعنامه در این باره صادر کرده که در آنها از ایران میخواهد غنیسازی اورانیوم را متوقف کند و به ابهامها دربارهی ماهیت و اهداف برنامهی اتمی خود پاسخ گوید.
ایران بهرغم درخواستهای مکرر شورای امنیت، به فعالیتهای حساس هستهای خود، به ویژه غنیسازی اورانیوم ادامه میدهد. روزنامهی نیویورک تایمز اخیراً در گزارشی نوشت که ایران تا ساخت یک بمب اتمی یک سال فاصله دارد. توماس پیکرینگ، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل و رئیس کنونی "شورای آمریکائیان- ایرانیان" میگوید: «یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای مسئلهی ایران روز به روز عاجلتر و ضروریتر میشود.» دنیس راس، یک دپیلمات دیگر آمریکایی نیز نحوهی مواجهه با ایران و برنامهی اتمی آن کشور را بزرگترین چالش سیاست خارجی باراک اوباما اعلام کرده است.