افشای جزئیاتی تازه از پرونده بابک زنجانی و بازداشت دستیارش
۱۳۹۲ دی ۱۶, دوشنبه
درباره پرونده بابک زنجانی، میلیاردر ایرانی که نهم دی‌ماه بازداشت و به زندان اوین منتقل شد هر روز خبرها، گزارش‌ها و شایعه‌های تازه‌ای منتشر می‌شود.
روز دوشنبه (۱۶ دی/ ۶ ژانویه) رسانه‌های ایران از بازداشت دستیار ارشد زنجانی و بازرسی اسناد موجود در محل کار او خبر دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) و برخی دیگر از منابع نام این فرد را "حسین شیرازی‌منش" اعلام کرده‌اند.
سخنگوی قوه قضائیه، غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در نشست خبری روز دوشنبه خود اتهام زنجانی را از جمله بازپس ندادن طلب وزارت نفت عنوان کرد و گفت، بازداشت او به علت دریافت "اخباری از برخی دستگاه ها" درباره احتمال فرار متهم بوده است.
"بسیجی اقتصادی" طلبکار
زنجانی که خود را "بسیجی اقتصادی" می‌خواند مطابق حکم تحریم اتحادیه اروپا، در سال‌های اخیر نقشی محوری در انتقال غیرقانونی دلارهای نفتی ایران و فروش محصولات نفتی از طریق دور زدن تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی داشته و به همین دلیل در فهرست افراد تحریمی غرب قرار دارد.
مقام‌های وزارت نفت بدهی بابک زنجانی را بیش از دو میلیارد یورو اعلام کرده‌اند. او پیشتر مدعی شده بود این پول را از طریق بانک مرکزی تاجیکستان به حساب بانک مرکزی واریز کرده و سند آن را نیز به نمایندگان مجلس نشان داده است.
بانک مرکزی تاجیکستان این سند را جعلی خوانده است. رئیس سازمان بازرسی کل کشور اکنون روایت دیگری از زنجانی نقل می‌کند که به گفته‌ی او این روایت نیز خلاف واقع است.
ناصر سراج روز یکشنبه ۱۵ دی، به خبرگزاری مهر گفت: «اخیرا بابک زنجانی نامه‌ای به من نوشت که در آن مدعی شده بود دو میلیارد و ۴۶۰ میلیون یورو از طریق بانکی در روسیه به حساب بانک مرکزی واریز کرده است.» او ادعا کرده ۳۹۰ میلیون یوروی این مبلغ بیش از بدهی‌اش بوده و به عبارت دیگر این مقدار را از وزارت نفت طلبکار است.
"صدور فساد مالی"
رئیس سازمان بازرسی که به موازات مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضائیه رسیدگی به پرونده میلیاردر ایرانی را بر عهده گرفته می‌گوید، بانک مرکزی ایران و بانک روسی پس از استعلام این سازمان این ادعا را تکذیب کرده‌اند.
زنجانی فعالیت‌های بازرگانی و مالی گسترده‌ای در شماری از کشورهای آسیایی و منطقه، از جمله مالزی، تاجیکستان، ترکیه و دبی دارد و ظاهرا از همین کانال‌ها برای دور زدن تحریم و پولشویی برای جمهوری اسلامی اقدام کرده است.
در پرونده فساد مالی عظیمی که اخیرا یک زلزله سیاسی در ترکیه را در پی داشت یکی از متهمان اصلی زنجانی را رئیس خود معرفی کرد. برخی از ناظران معتقدند تلاش ایران برای کاستن از فشار تحریم‌ها به "صدور فساد مالی" به کشورهای منطقه منجر شده است.
اهمیت فعالیت‌های زنجانی و نزدیکانش برای جمهوری اسلامی و "خدمتی" که از این طریق به اقتصاد بحران‌زده ایران کرده عده‌ای را به حمایت مستقیم و غیرمستقیم از او برانگیخته است.
زنجانی نهم شهریور در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا گفت، در زمانی که عضو هیئت مدیره "فرست اسلامیک بانک" مالزی بوده برای بانک مرکزی و دیگر بانک‌های ایران از طریق این موسسه پول انتقال می‌داده است.
نگرانی از وحشت دلالان ایران
حسن خسروجردی، رییس اتحادیه صادركنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به روزنامه اعتماد می‌گوید، در گذشته این اختیار به اتحادیه داده شد تا ۲۷ درصد از صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی را بر عهده بگیرد، اما "متاسفانه ابزارهای لازم برای این كار فراهم نبود."
خسروجردی با بیان این که به رغم توافق‌ها با دولت قبلی این کار خوب پیش نرفت، با اشاره به زنجانی گفت: «یکی از بخش خصوصی هم كه همكاری با آنها را بلد شد و فعالیت كرد به جای تشویق مورد تنبیه قرار گرفت.»
او بازداشت زنجانی را اشتباه خوانده و استدلال می‌کند: «اكنون حدود ۵۰ تا ۶۰ شركت در دنیا هستند كه كارهای دولت [ایران] را كه به نوعی دولت در انجام آن گیر دارد انجام می‌دهند و اگر این افراد احساس كنند در صورت برملاشدن بخشی از فعالیت‌شان هم در خارج از كشور در لیست سیاه قرار می‌گیرند هم در داخل هیچ حمایتی از آنها نمی‌شود این خوب نیست.»
روزنامه کیهان نیز که مسئولیت آن را نماینده رهبر جمهوری اسلامی بر عهده دارد در سرمقاله ۱۶ دی‌ماه خود ادعا کرد که "پیدایش اقتصادی پدیده‌ای به نام زنجانی" به دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی بازمی‌گردد و مسئله مربوط به دو سال گذشته نیست.
"زنجانی دست‌پخت معترضان"
سرمقاله‌نویس کیهان این پدیده را "دست‌پخت معترضان امروز" معرفی کرده و به دولت حسن روحانی توصیه می‌کند، مراقب باشد که "فتنه‌گران حامی تحریم‌ها، پوست خربزه زیر پای دولت جدید نگذارند و قدرت مانور دولت از طریق بخش خصوصی برای دور زدن تحریم‌ها را از دولت سلب نکنند."
در سرمقاله کیهان گرچه از برخورد قوه قضائیه با بابک زنجانی حمایت شده، گزارش‌های رسانه‌های اصلاح‌طلب در مورد این ماجرا "شعبده‌بازی رسانه‌ای و شامورتی بازی سیاسی" توصیف می‌شود.
حسن روحانی هفتم دی‌ماه به معاون اول خود، اسحاق جهانگیری، دستور داد، برای شناسایی و مجازات کسانی که با تبانی و سوءاستفاده از امتیازات خاص، زمینه "ویژه‌خواری و درآمدهای غیرموجه" را فراهم می‌کنند اقدام‌های لازم را در اولویت قرار دهد.
او به طور ویژه از معاون اول رئیس جمهور خواست: «موارد سوء استفاده از شرایط تحریم مورد رسیدگی قرار گیرد و برای حراست از حقوق مردم و بیت‌المال اقدام فوری صورت پذیرد و گزارش مربوطه ظرف یک ماه به اینجانب ارائه گردد.»
همزمان، سایت "آینده نیوز" احتمال می‌دهد که یکی از دستیاران دیگر زنجانی که چندی پیش بازداشت شده "اطلاعات و اعترافاتی" داشته که در تکمیل پرونده‌ی او موثر بوده است.
آینده نیوز این فرد را از همکاران اخراجی یکی از دستگاه‌های امنیتی معرفی می‌کند که در جریان خرید سهام بانک پارسیان امین او بوده اما بعدا دچار اختلاف شدهاند.
"وابستگی مشکوک به غرب"
در روزهای گذشته شابعاتی نیز درباره آزاد کردن احتمالی زنجانی یا دادن امکانات ویژه به او در زندان منتشر شده که مسئولان قوه قضائیه آنها را تکذیب کرده‌اند.
یکی از تازه‌ترین گزارش‌ها در مورد این پرونده بعد از ظهر دوشنبه، ۱۶ دی ماه در سایت "الف"، متعلق به احمد توکلی رئیس پیشین مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد که در آن زنجانی متهم شده "وابستگی‌های مشکوکی با غرب" دارد.
سایت خبری الف مدعی است ابعاد جدیدی از پرونده بابك زنجانی به دست آمده كه نشان می‌دهد "او نه تنها در جهت دور زدن تحریم‌ها اقدام نكرده، بلكه خود عاملی بوده برای تحریم‌های جدید غرب برعلیه كشور."
یکی از مسائلی که در پرونده فساد مالی در ترکیه مطرح شده به ۸ میلیارد دلار طلایی مربوط است که زنجانی و همکارانش با همکاری "هالک بانک" ترکیه به ایران ارسال کرده‌اند.
آمریکا با این فرض که ایران از طریق خرید طلا با درآمدهای نفتی بلوکه شده در بانک ترکیه تحریم را دور میزند، صادرات طلا به ایران را مشمول تحریم‌ها قرار داد. یکی از اتهام‌های زنجانی و هالک بانک برای افزوده شدن به فهرست تحریم‌ها نقش آنها در همین نقل و انتقال عنوان شده است.
زنجانی شهریور امسال در گفت‌وگو با نشریه آسمان مدعی شد که هفده و نیم میلیارد پورو از درآمدهای نفتی ایران را به کشور منتقل کرده است. تا کنون هیچ مقام رسمی‌ای این ادعا را رد نکرده است.
همسر سابق آقای مجرد؟
سایت الف با طرح این ادعا که زنجانی این طلاها را برای خودش وارد ایران کرده نوشت: «از این رهگذر بابك زنجانی و نزدیكان او كه مدت‌ها به جمع‌آوری هنگفت طلا پرداخته بودند، با افزایش ناگهانی قیمت طلا در ایران به ثروتی نجومی دست پیدا كردند.»
زنجانی یکی از علت‌های نپرداختن بدهی خود به وزارت نفت ایران را بلوکه شدن بخشی از دارایی‌هایش در بانک‌های غربی عنوان کرده است.
رسانه اینترنتی وابسته به احمد توکلی با توجه به این موضوع نتیجه می‌گیرد: «به این ترتیب زنجانی نه تنها از رفع تحریم‌ها و آزاد شدن پول‌های نفتی كه نزد او است، خوشحال نخواهد شد، بلكه در این صورت مجبور است وام‌های دریافتی اروپایی را كه در تاجیكستان، ترکیه و چند کشور دیگر سرمایه‌گذاری كرده پس دهد.»
بنا براین گزارش در جریان بررسی پرونده فساد در ترکیه، تحقیق از شرکت "كانت گروب اند كاسمتیك" که زنجانی از موسسان و سهامداران اصلی آن است توسط دادستان پیگیری می‌شود.
سایت الف نوشت در این پرونده پای همسر سابق زنجانی نیز به عنوان "سهامدار این شرکت" به میان کشیده شد. زنجانی در گفت‌وگو با نشریه آسمان گفته بود تاکنون ازدواج نکرده است. سایت الف ادعا کرده که او و همسرش "در شعبه ۲۶۵ دادگاه خانواده تهران از یکدیگر جدا شدهاند."