اعتراضات گسترده به انتشار تصاویر پیامبر ادامه دارد

در تهران تظاهرکنندگان ضمن محکوم کردن انتشار تصاویر پیامبر خواسته‌اند که «دولت‌های دانمارك، نروژ، سوئد باید به جبران عملی این توهین بپردازد.» آنها «کشورهای اسلامی از جمله ایران» را ملزم دانسته‌اند «در غیر این صورت تحریم كالاها و قطع روابط دیپلماتیك» را در دستور كار خود قرار دهند.

در ادامه‌ی تظاهرات عده‌ای مقابل سفارت فرانسه، جمعه پس از برگزاری نماز، راهپیماییهایی در تهران و دیگر شهرهای ایران برگزار شد. در تهران جمعی از نمازگزاران از مسیرهای مختلف به سوی میدانهای انقلاب و فلسطین حرکت کردند و با سر دادن شعار، حمل پلاکارد و به آتش کشیدن پرچم دانمارک خواهان «عذرخواهی نشریه و دولت دانمارك» به عنوان «كمترین اقدام برای جبران این توهین بزرگ» شدند. «توهین بزرگ» انتشار ۱۲ کاریکاتور از پیامبر اسلام در یک نشریه‌ی دانمارکی Jyllands-Posten است که از مطبوعات محافظه‌کار این کشور محسوب می‌شود.

در روزهای گذشته و با بالااگرفتن موج اعتراض مسلمانان به انتشار این تصاویر، سردبیر این نشریه خواهان تشکیل جبهه‌ای برای دفاع از آزادی بیان شد. متعاقب این درخواست نشریه‌هایی در چند کشور اروپایی از جمله نروژ، سوئد، ایتالیا، هلند، اسپانیا و فرانسه دست به انتشار بخشی یا تمام این کاریکاتورها در صفحات نخست خود زدند. اقدامی که خشم بیشتری برانگیخت و تظاهرات و اعتراضها را دامن زد. مضمون برخی از این کاریکاتورها به وضعیت زنان و خشونت در اسلام برمی‌گردد.

روز ۱۱ بهمن ماه وزاری ۱۷ کشور عرب در نشستی در تونس اعلام کردند که «از دولت دانمارک می خواهند اشد مجازات را برای طراحان چاپ کاریکاتور توهین آمیز درنظر بگیرد.» اعتراضهای گسترده در حالی در روزهای اخیر اوج می‌گیرد که این کاریکاتورها نخستین بار ۳۰ سپتامبر سال میلادی گذشته، بیش از ۴ ماه پیش، منتشر شده است. برخی از مقامات و شخصیتهای اروپایی و آمریکایی نیز به دنبال اوج‌گیری اعتراضها و تهدید کشورهای اسلامی به تحریم کالاهای دانمارکی و اروپایی نسبت به انتشار این کاریکاتورها واکنش نشان دادند. [به گزارش خبرگزاری مهر، ۱۴ بهمن ماه]

جانشین سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با بیان این که «این کاریکاتورها در واقع تعرض به اعتقادات مسلمانان است»، اعلام کرده «تحریک انزجارهای قومی و مذهبی به این روش غیرقابل قبول است.»

بازچاپ این کاریکاتورها در مطبوعات اروپایی با انتقاد بسیاری از سیاستمداران غربی نیز مواجه شده است. به نظر جک استراو وزیر امور خارجه انگلستان این عمل «توهین آمیز بوده و نادرست است و ناشی از بی ملاحظگی محسوب می شود.» ولفگانگ شویبله، وزیر کشور آلمان نیز اعلام کرده که قانون آزادی بیان «باید در چارچوب احترام به ادیان و اعتقادات دینی مورد استناد قرار گیرد.»

نخست وزیر دانمارک، اندرس فاگ راسموسن، نیز ۱۲ بهمن ماه در گفتگو با شبکه خبری العربیه تاثر خود را نسبت به «اهانت به مقدسات مسلمانان» اعلام کرد. البته او با یادآوری این که باید ویژگیهای دنیای غرب در نظر گرفته شود، افزود «ما نمی‌توانیم رسانه‌ها را به هر شکلی که می‌خواهیم اداره کنیم.» راسموسن تا روز سه شنبه تاکید داشت «قابل تصور نیست که دولت دانمارک از سوی یک روزنامه‌ی دانمارکی عذرخواهی کند.»

در حالی که بسیاری از علمای مسلمان، مردم را برای روز جمعه دعوت به اعتراض کرده بودند همچنان چند روزنامه اروپایی اقدام به بازچاپ برخی از تصاویر مورد مناقشه کرده‌اند. این کار که به قصد همبستگی با روزنامه دانمارکی انجام شده در شرایطی صورت می‌گیرد که سردبیر این روزنامه Carsten Juste روز چهارشنبه اعلام کرده است جنگ بر سر آزادی بیان را باحته‌ایم. او می‌گوید «با شرمساری عمیق باید بپذیرم که دیگران برنداه شدند.»

اما ظاهرا عذرخواهی او و اظهار تاثر نخست وزیر دانمارک برای مسلمانان این کشور و کشورهای عربی کافی نبوده است. سفیر مصر که همراه با سفرای چند کشور دیگر از جمله ایران، لبنان و ترکیه با نخست وزیر دیدن کرده روز جمعه اظهارات دولت دانمارک را به عنوان ناکافی مورد اعتراض قرار داده است.

با این همه گروهی از صاحب‌نظران نیز اعتقاد دارند که برخی از کشورها با سازماندهی گروههای معترض و دامن زدن به احساسات مذهبی مردم به بهره‌برداری سیاسی از این ماجرا می‌پردازند. اینان بر این نظرند که دولتهایی نظیر عربستان و لبنان که سفیران خود را از کپنهاگ فراخوانده‌اند و دولت مصر که درگیر تشدید فعالیت مسملنان افراطی‌ست، با انتقادهای تند خود بیشتر مانع از افتادن ابتکار عمل به دست مخلفان تندروی خود هستند.

در خاتمه‌ی تظاهرات روز جمعه در تهران بیانیه‌ای نیز قرائت شد. از پنج بند بیانیه یکی به تجدید عهد با رهبر، یکی به حق ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای و یکی به پیروزی حماس در انتخابات اخیر فلسطین مربوط بود. در این بند آمده که «به لطف الهی در آینده نزدیك، جهان شاهد هزیمت و نابودی اسراییل به عنوان نماد آپارتاید و تروریسم دولتی خواهد بود.»

تظاهرکنندگان در دو بند دیگر ضمن محکوم کردن انتشار تصاویر پیامبر خواسته‌اند که «دولت‌های دانمارك، نروژ، سوئد باید به جبران عملی این توهین بپردازد.» آنها «کشورهای اسلامی از جمله ایران» را ملزم دانسته‌اند «در غیر این صورت تحریم كالاها و قطع روابط دیپلماتیك» را در دستور كار خود قرار دهند.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران