ارزیابی‌های متفاوت از تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران
۱۳۸۹ تیر ۱۷, پنجشنبه
اسدالله عسگراولادی از سرمایه‌داران و تاجران سنتی ایران است که در جمهوری اسلامی ده‌ها سال از اعضای مؤثر و پرنفوذ "اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران" بوده است. وی در مصاحبه‌ای که اخیرا در سایت اتاق بازرگانی انتشار یافت، می‌گوید که تحریم‌هایی که شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی وضع کرده، شدید نیست و پیش از این نیز به طور کمرنگ اعمال می‌شد.
عسگراولادی در مورد تحریم‌های شورای امنیت می‌گوید: «آنچه که در تحریم شورای امنیت به چشم می‌خورد، بازرسی کالاهایی است که به سوی ایران می‌آید .این کالاها در بندر حمل‌شونده ویا حمل‌کننده مورد بازدید قرار می‌گیرند که کالاهای دو منظوره برای مصارف انرژی اتمی در آن نباشد. این موضوع برای ما مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ چرا که کالاهای مورد نیاز مسائل هسته‌ای به صورت کاملا شفاف از کشور‌هایی خریداری می‌شود که همه از آن آگاهند ویا در داخل تولید می‌شود .البته ما هم به دنبال تولید سلاح اتمی نبوده ونیستیم، بنابراین از تحریم شورای امنیت به راحتی عبور می‌کنیم واین نوع تحریم‌ها هم مانند آنچه که پیش از این وضع می‌شد تاثیر چندانی بر اقتصاد کشور ندارد.»
عسگراولادی: ضرورت چاره‌اندیشی برای تحریم‌های آمریکا و اروپا
از نظر این تاجر سنتی که می‌گوید کالاهایش را به ۸۰ کشور جهان صادر می‌کند، تحریم‌های آمریکا و اروپا از نوع دیگری هستند و «برای عبور از آنها باید چاره‌اندیشی» کرد. وی می‌گوید «که فشار بانکی مورد اشاره در این تحریم‌ها دو، سه روزی است که خود را نشان داده است»
عسگراولادی به «بانک‌های طرفدار غرب در خاورمیانه، امارات، بحرین، قطر، پاکستان، مالزی و کره جنوبی» اشاره می‌کند که تحریمی را که هنوز اجرایی نشده را اجرا می‌کنند.
تحریم‌حمل و نقل به ایران و کنترل کشتی‌ها به مقصد ایران از نظر این تاجر پرسابقه دشواری‌هایی ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر ممکن است که نام فعالان اقتصادی نیز در فهرست سیاه سازمان ملل، آمریکا و اروپا قرار گیرد و این بر مشکل واردات و صادرات خواهد افزود.
این عضو اتاق بازرگانی معتقد است، از آنجا که «نقل و انتقال دلار به ایران ممنوع شده است ... باید دریچه‌ی سایر ارزها را به کشور باز کرد»، ارزهایی مانند درهم، یوآن و یورو.
عسگراولادی می‌گوید که او خود همیشه توانسته پولش را از کشوری که کالا صادر کرده خارج کند و می‌افزاید: «من کار کوچکی در صادرات دارم و تقریبا به ۸۰ کشور جهان کالا صادر می‌کنم. درآمد حاصل از فروش این کالاها را نیز به راحتی از این کشورها خارج می‌کنم. بازرگانان معمولا برای خود اسراری در نقل و انتقال پول دارند، منتهی درباره‌ی اینکه چگونه عمل می‌کنند نمی‌توانند جار بزنند. دلیلی هم ندارد اعلام کنند. هرکسی می خواهد بیاید از من یاد بگیرد.»
وی به غرب پیغام می‌دهد که این تحریم‌ها در قرن بیست‌ویکم بی‌خاصیت هستند و می‌افزاید که دولت جمهوری اسلامی همچون گذشته می‌‌تواند این تحریم‌ها را دور بزند، ولی باید از حوزه‌ی اقتصاد، یعنی از ابتکارات اتاق بازرگانی کمک بگیرد.
۳۵ درصد افزایش قیمت به خاطر تحریم
ولی نظرات محمدرضا بهزادیان، عضو پیشین "اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران" در زمینه‌ی پیامدهای تحریم‌های بین‌المللی، در تناقض آشکار با سخنان اسدالله عسگراولادی است.
بهزادیان در مصاحبه‌ای با سایت "دیپلماسی ایرانی" می‌گوید، این ادعا که قطعنامه‌ها هیچ تأثیری در اقتصاد ایران ندارد، ادعایی است بی اساس. زیرا بررسی‌های کارشناسانه نشان داده‌اند که تا پایان سال گذشته، قیمت کالاهایی که در ایران به مصرف می‌رسیده، ۳۵ درصد بیش از بهای معمول آن بوده است و این افزایش قیمت ناشی از تحریم‌های اقتصادی بوده است.
به گفته‌ی بهزادیان، «در بودجه امسال حدود ۹۵ میلیارد دلار برای واردات پیش‌‌بینی شده و این به این معنی است که به دلیل تحریم‌ها ما کالاهای وارداتی خود را چیزی حدود ۳۰ میلیارد دلار گران‌ترمی‌خریم.» وی نقش واسطه‌ها را مطرح می‌کند که سود خود را می‌خواهند.
از سوی دیگر ماشین‌آلات صنعتی که کاربرد دوگانه‌ی نظامی و غیرنظامی دارند، از این پس به ایران فروخته نخواهد شد و به همین دلیل بسیاری واحدهای صنعتی به ورطه‌ی تعطیلی کشیده خواهند شد.
«سرمایه‌گذاری خارجی در ایران موضوعیت ندارد»
بهزادیان در مورد سرمایه‌گذاری خارجی می‌گوید که در اقتصاد ایران امروز «چیزی به عنوان سرمایه‌گذاری خارجی دیگر موضوعیت ندارد. امروزه هیچ‌کس در جایی سرمایه‌گذاری نمی‌کند که نمی‌داند چقدر پایداری وجود دارد ... اگر شرکتی در سرمایه‌گذاری در حوزه نفت در ایران وارد شود، آمریکایی‌ها آنها را مورد تحریم قرار خواهند داد.»
از سوی دیگر، از نظر این کارشناس اقتصاد، «قطعا صادرات نفت ایران به دلیل عقب بودن از تکنولوژی و به دلیل اینکه در این حوزه سرمایه‌گذاری نشده و صنعت نفت ایران مدرنیزه نشده، روز به روز رو به کاهش است و با همین روند که پیش می‌رود با توجه به افزایش مصرف داخلی به مرور سهمیه ایران در تولید نفت در بازار جهانی کاهش خواهد یافت.»
«اقتصاد ایران از هم‌اکنون فلج شده است»
بهزادیان تأثیر تحریم‌های آمریکا و اروپا را اسفناک می‌داند و معتقد نیست که جمهوری اسلامی بتواند مانند دهه‌های گذشته مانع از پیامدهای این تحریم‌ها باشد و می‌گوید: «هیچ عقل سلیمی، اقتصاد نهایتا ۲۰۰ میلیارد دلاری ایران را بر اقتصاد چند هزار میلیارد دلاری آمریکا ترجیح نمی‌دهد و چون آمریکا به طور روشن اعلام کرده کشورها و شرکت‌هایی که با ایران کار کنند مورد تحریم قرار می‌گیرند، بنابراین تمامی طرف‌های تجاری ما حتی اگر به لحاظ سیاسی هم با آمریکا همراه نباشند، ترجیح می‌دهند از همکاری با اقتصاد بزرگ آمریکا محروم نشوند.»
اینکه گفته می‌شود، ایران در طول ۳۰ سال گذشته همواره مورد تحریم‌اقتصادی بوده، مورد تأیید این کارشناس اقتصادی نیست. بهزادیان می‌گوید: «ما هیچ گاه در ۳۰ سال گذشته تحریم نبوده‌ایم. ما تا قبل از دولت احمدی نژاد این گونه مشمول تحریم نبوده‌ایم. این درست است که پیش از آن نیز آمریکا مبادله اقتصادی با ایران را به صورت رسمی نداشت، ولی اولا در آن زمان هزاران جایگزین وجود داشت، ثانیا این فقط دولت آمریکا بود که مبادله اقتصادی با ایران نداشت، ولی بخش‌هایی از بخش خصوصی یا بدنه دولت آمریکا» با ایران مبادلات تجاری داشته‌اند.
از نظر بهزادیان، اقتصاد ایران از هم‌اکنون فلج شده است و برای شواهد آن کافی‌است به «سیمای مبادلات مردم و گرفتاری‌های اقتصادی صنایع» نگاه کرد. از نظر وی، دولت احمدی‌نژاد در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی خود، شاخص‌های اقتصادی را معیار قرار نمی‌دهد و می‌افزاید: «در جامعه‌ای که می‌خواهند، امسال سال کوبیدن آخرین میخ به تابوت سرمایه‌داری باشد، بنابراین تصمیم‌ها با ملاحظات اقتصادی و سرمایه داری نیست.»
DK/FW