احتمال توافق اعضای اتحادیه اروپا بر سر تقسیم پناهجویان

با وجود نارضایتی دولت ترکیه به نظر می‌رسد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا آخرین گام‌ها را برای توافق بر سر تقسیم پناهجویان سوری مستقر در ترکیه برمی‌دارند.

بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها، وزیران داخله کشورهای عضو اتحادیه موافقت کرده‌اند که به طور متوسط ماهانه یک هزار و ۱۰۰ پناهجو از ترکیه به اتحادیه اروپا منتقل شوند. تقسیم این پناهجویان بر اساس توافقی صورت می‌گیرد که در تابستان گذشته میان کشورهای عضو اتحادیه صورت گرفت.

آن زمان صحبت بر سر تقسیم ۲۰ هزار پناهجو بود. اکنون قرار است که هر کشور عضو دست‌کم یک چهارم سهمیه‌ای که در تابستان ۲۰۱۵ در نظر گرفته شده بود پناهجو بپذیرد.

بیشترین تعداد را نروژ می‌پذیرد (۸۷۲ نفر) و کمترین تعداد را آلمان (۱۰۰ نفر). البته آلمان در میان کشورهای اروپایی تاکنون بیشترین تعداد پناهجو را پذیرفته است.

کمیسیون اتحادیه‌اروپا از مدت‌ها پیش تلاش می‌کند، سیستم پناهندگی کشورهای عضو اتحادیه را یکپارچه کند و طرح جامعی نیز در این زمینه ارائه کرده بود اما تاکنون با مخالفت کشورهای شرق اروپا به‌ویژه جمهوری‌های اسلوواکی و چک مواجه شده است.

کاهش تعداد پناهجویان

بر اساس گزارشی که کمیسیون اتحادیه اروپا روز چهارشنبه (۲۰ آوریل / ۱ اردیبهشت) منتشر کرد، از زمان اجرای توافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه بر سر پناهجویان، یعنی در سه هفته گذشته، کمتر از ۶ هزار پناهجو به طور غیرقانونی از ترکیه به یونان رفته‌اند.

در سه هفته پیش از اجرای توافقنامه حدود ۲۷ هزار پناهجو به جزایر یونان راه یافته بودند.

بیشتر بخوانید: کاهش میزان عبور پناهجویان از دریای اژه به سمت اروپا

اتحادیه اروپا موافقت کرده بود که علاوه بر کمک مالی ۳ میلیارد یورویی به ترکیه شرایط ویزا برای شهروندان این کشور را آسان کند و در ازای هر پناهجویی که از یونان به ترکیه بازگردانده می‌شود، یک پناهجو از ترکیه بپذیرد.

در حال حاضر ۶ هزار و ۸۰۰ پناهجو در جزایر یونان به‌سر می‌برند که حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تن از آنان سوری هستند.
قرار است که تمامی پناهجویانی که وارد خاک یونان شده‌اند اما تقاضای پناهندگی نداده‌اند، به ترکیه بازگردانده شوند.
شمار زیادی از پناهجویان قصد دارند به کشورهای غرب اروپا بروند، به همین دلیل در یونان تقاضای پناهندگی نمی‌کنند.

تاکنون شماری از پناهجویان از یونان به ترکیه بازگردانده شده‌اند و قرار است که این روند ادامه داشته باشد. اما چند کشور عضو اتحادیه اروپا از پرداخت سهمیه خود در کمک مالی به ترکیه خودداری کرده‌اند و هنوز از تسهیل ویزا برای شهروندان ترکیه، که از شرط‌های اصلی دولت ترکیه بود، نشانی نیست.

به همین دلیل رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه تهدید کرده است که اگر اتحادیه اروپا به تمامی مفاد توافقنامه پایبند نباشد، آن را لغو خواهد کرد. در این صورت شمار پناهجویانی که به اروپای غربی می‌روند چند برابر خواهد شد.

اعتراض به توافق‌نامه

گروه‌ها و سازما‌ن‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر به توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه معترض هستند. در آخرین موضع‌گیری‌ها سازمان "عفو بین‌الملل" و کمیساریای عالی امور پناهندگی سازمان ملل اعتراض خود را بیان کردند.

بیشتر بخوانید: تردیدها و مشکلات توافق اروپا و ترکیه بر سر پناهجویان

وینسنت کوچتل، مدیر بخش اروپای کمیساریای عالی در یک مصاحبه رادیویی نسبت به عدم امنیت گروهی از مهاجران در ترکیه ابراز نگرانی کرد.

پیش‌تر نیز عفو بین‌الملل به بازگرداندن اجباری پناهجویان سوری و افغان به کشورشان توسط دولت ترکیه اعتراض کرده بود. دولت ترکیه در واکنش به گزارش عفو بین‌الملل اعلام کرد که هیچ پناهنده‌ای را به زور اخراج نکرده است.