اجلاس "روند آستانه" در تهران؛ نخستین واکنش‌ها
۱۴۰۱ تیر ۲۸, سه‌شنبه
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز سه‌شنبه ۲۸ تیر برای شرکت در نشست موسوم به "روند آستانه" به ایران می رود. شامگاه دوشنبه همتای ترک او رجب طیب اردوغان برای این منظور وارد تهران شد.
رسانه‌های ایران گزارش دادند که رئیس جمهور ترکیه قرار است با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در هفتمین نشست شورای عالی همکاری ایران و ترکیه نیز شرکت کند. پس از آن نشست مشترک روسای جمهور سه کشور برگزار می‌شود.
اجلاس "روند آستانه" توسط این سه کشور در سال ۲۰۱۷ در قزاقستان راه اندازی و نام پایتخت آن زمان قزاقستان بر آن گذاشته شد که امروز به نورسلطان تغییر یافته است.
به گفته یوری اوشاکوف، مشاور رئیس جمهور روسیه دیداری نیز میان اردوغان و پوتین برای مذاکره در باره راه‌های از سرگیری صادارت غلات اوکراین در برنامه این سفر است.
واکنش آمریکا و سازمان ملل
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سوالاتی پیرامون ارزیابی آمریکا از این نشست پاسخ داد. از او درباره نگرانی آمریکا درباره اهدافی که پوتین دنبال می‌کند، از جمله به دست آوردن پهپادهای دارای قابلیت حمل سلاح از ایران پرسیده شد. پرایس در پاسخ گفت، آمریکا به "رصد دقیق" این نشست ادامه خواهد داد و "هر گونه معامله‌ای از این دست" مشمول تحریم‌هایی خواهد شد که یا آمریکا آماده کرده "یا احتمالا دیگر کشورهای جهان آماده کرده‌اند".
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد نیز روز دوشنبه گفت، سازمان ملل هم این نشست را "از نزدیک" دنبال خواهد کرد. او این باره که آیا اجلاس "روند آستانه" در تهران منجر به پیشرفتی در رابطه با از سرگیری صادرات غلات از اوکراین خواهد شد یا نه، گفت: «ما هیچ گونه پیش بینی مشخصی از این نشست نداریم».
به گفته حق، سازمان ملل در این زمینه از هر گونه هماهنگی میان شرکت کنندگان استقبال می‌کند.
اهداف ژئواستراتژیک سه طرف
وب‌سایت شبکه یک تلویزیون آلمان (تاگس شاو) نوشت، سه طرف اهداف ژئوپلیتیک فراتری را دنبال می‌کنند و جنبه نمادین این نشست به مراتب قوی‌تر است.
بنته شلر، رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در بنیاد هاینریش بل آلمان به تاگس شاو گفته است، مسئله هیچ یک از سه طرف در این نشست "مردم سوریه" نیست. پوتین، اردوغان و رئیسی در مورد "مدیریت جنگ" و منافع ژئواستراتژیک خود در سوریه در این نشست گفت‌وگو خواهند کرد. نشستی که بشار اسد، دیکتاتور سوریه در آن شرکت ندارد.
به گفته او انتظار می‌رود که هرسه در برابر اذهان عمومی درباره «حمایت بشردوستانه از پناهجویان در سوریه و خارج از مرزهای این کشور سخن بگویند و از جامعه جهانی برای بازسازی شهرها و زیرساخت‌های ویران شده سوریه تقاضای کمک کنند. همچنین می‌توان انتظار داشت که این سه بخواهند از کمیته مورد نظر سازمان ملل برای پیش‌نویس قانون اساسی سوریه حمایت کنند».
سفر پوتین به فاصله کوتاهی پس از سفر خاورمیانه بایدن
شلر می گوید، پوتین معمولا ترجیح می‌دهد این گونه نشست‌ها را در مسکو برگزار کند، اما سفر او به تهران مدت کوتاهی پس از سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل و عربستان سعودی حاوی این پیام برای غرب است که او منافع خود در خاورمیانه را به کرسی خواهد نشاند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این سفر در عین حال "امتیازی" برای ایران و "ارتقا دیپلماتیک" این کشور است. این دومین سفر پوتین به خارج از روسیه از زمان آغاز تهاجم به اوکراین است و به گفته شلر «برای پوتین که به سختی امکان حضور در مجامع بین المللی را دارد، این نشست یک فرصت مناسب به شمار می‌رود.»
او در ادامه می‌گوید که پوتین و نیروهای روسیه در سوریه ضامن بقای بشار اسد هستند و این که او حداقل در دمشق در قدرت بماند. هواپیماهای جنگی روسیه حریم هوایی سوریه را کنترل می کنند و نیروی دریایی روسیه از سواحل این کشور در مدیترانه استفاده می‌کند. اگرچه پوتین بارها از حق حاکمیت سوریه صحبت کرده است، اما احتمالاً نیروهای روسیه برای مدت طولانی در سوریه خواهند ماند تا در مدیترانه و خاورمیانه حضور نظامی داشته باشند.
ایران نیز با نیروهای نظامی و شبه نظامیان متحد خود از اسد حمایت می کند، اما به گفته شلر، هیچ ادعایی در رابطه با فرودگاه ها یا بنادر دریایی این کشور ندارد. برای حکومت ایران و سپاه پاسداران نزدیکی به مرزهای اسرائیل از طریق حزب‌الله لبنان یک مسئله ژئواستراتژیک مهم است.
و بالاخره اردوغان ماه‌هاست که تهدید کرده، می‌خواهد به شمال سوریه حمله کند تا شبه نظامیان کرد YPG را از آنجا بیرون براند. اما آیا رهبری ترکیه می‌تواند بدون جلب رضایت روسیه چنین اقدامی بکند؟
آنکارا رسما اعلام کرده است که چنین عملیاتی نیازی به اجازه پوتین ندارد. اما اردوغان در این نشست هر تلاشی را انجام خواهد داد تا پوتین و رئیسی با این حمله موافقت کنند.