ابلاغ قانون برجام و اعلام احتمالی لغو و تعلیق تحریم‌ها
۱۳۹۴ مهر ۲۳, پنجشنبه
پس از حدود ۲۳ ماه مذاکره میان ایران و کشورهای ۱+۵ و حدود سه ماه پس از توافق هسته‌ای وین، روند اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، دست‌کم تا جایی که به جمهوری اسلامی ربط دارد ناگهان شتاب گرفت.
کلیات "طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام" در نشست علنی روز یک‌شنبه و جزئیات آن سه‌شنبه با رأی اکثریت نمایندگان حاضر در مجلس به تصویب رسید و به شکل قانون درآمد.
در ادامه‌ی این روند روز گذشته شورای نگهبان مصوبه مجلس را بررسی و تائید کرد و امروز (پنجشنبه، ۲۳ مهر/ ۱۵ اکتبر) رئیس مجلس، علی لاریجانی قانون یادشده را برای اجرا به رئیس جمهور، حسن روحانی ابلاغ کرد.
بیشتر بخوانید: نگاهی به جزئیات طرح جنجالی مجلس درباره برجام
اعلام رسمی پذیرش برجام
رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه یازدهمین مجمع عمومی حزب موتلفه، در جمع خبرنگاران احتمال داد که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، در سطح معاونان این سازمان و وزارت خارجه همین امروز (پنجشنبه) راهی وین شود و زمینه به اجرا درآمدن رسمی برجام از دوشنبه آینده فراهم شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، علی اکبر صالحی گفت: «فکر می‌کنم روز دوشنبه به احتمال قوی روز تصویب برجام و یا به مفهوم بهتر روزی است که طرفین به صورت رسمی اعلام می‌کنند که برجام مورد پذیرش قرار گرفته و هر طرفی مسیری را که برای به تصویب رساندن برجام لازم بود طی کرده است.»
صالحی می‌گوید اگر همه چیز طبق روال پیش برود به احتمال زیاد روز دوشنبه اتحادیه اروپا به طور رسمی لغو تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی را اعلام می‌کند و رئیس جمهور آمریکا باراک اوباما نیز اعلام خواهد کرد "بخشی از تحریم‌ها لغو و بخشی از آن تعلیق" خواهد شد.
بیشتر بخوانید: صالحی: مرا به قتل و دفن در راکتور اراک تهدید کردند
یک گام دیگر تا اجرای لغو و تعلیق
اعلام رسمی لغو و تعلیق تحریم‌ها به معنای برداشته شدن تحریم‌ها در همان روز نیست. صالحی در تائید این موضوع گفت: «تاریخ اجرا در زمانی خواهد بود که جمهوری اسلامی ایران طبق تعهدی که کرده قدم‌هایی را که باید در فردو، نطنز و اراک بردارد، برداشته باشد که این کار طبق یک نقشه راه انجام خواهد شد و حدود یک ماه و نیم الی دو ماه طول خواهد کشید.»
بر اساس توافق‌های ایران و کشورهای ۱+۵ روند اجرایی برنامه جامع اقدام مشترک با نام‌های مختلف "روز نهایی شدن"، "روز توافق"، "روز اجرا" و "روز انتقالی" از هم تفکیک شده‌اند.
روز نهایی شدن (۲۳ تیر/ ۱۴ ژوئیه) در وین بود و "روز توافق"، نود روز پس از تایید برجام توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، و تصویب آن در پارلمان کشورهای مختلف، در صورت نیاز تعیین شده است.
شورای امنیت ۲۸ تیرماه با صدور قطعنامه ۲۲۳۱ برجام را تائید و اعلام کرد قطعنامه‌های تحریمی شورا علیه ایران، به شرط پایبند بودن این کشور به تعهداتش لغو خواهد شد. به این ترتیب مهلت نود روزه یک‌شنبه ۲۶ مهر به پایان می‌رسد.
بیشتر بخوانید: توافق وین؛ آنچه ایران به آن تن می‌دهد، آنچه به دست می‌آورد
عبور با اجازه از خطوط قرمز
مطابق توافق وین، "روز اجرا"ی برجام زمانی است که "گزارش آژانس مبنی بر راستی‌آزمایی اجرای تدابیر مرتبط با [فعالیت‌های] هسته‌ای ایران" ارائه شده باشد و انتظار می‌رود این گزارش در میانه ماه دسامبر (اواخر آذرماه) منتشر شود.
بررسی و تصویب طرح اجرای برجام در مجلس ایران با حاشیه‌ها و جنجال‌های زیادی همراه بود و تا تهدید صالحی و وزیر خارجه محمد جواد ظریف به قتل و دفن زیر سیمان نیز پیش رفت.
منتقدان برجام معتقدند مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران بسیاری از خطوط قرمز تعیین و اعلام شده توسط رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای را رعایت نکرده‌اند.
این انتقاد در بسیاری از موارد از جمله در مورد درخواست خامنه‌ای برای لغو کامل تمام تحریم‌ها در روز اجرای برجام که رعایت نشده درست است.
با این همه رهبر جمهوری اسلامی بر تمام روند مذاکرات نظارت مستقیم داشته و با توجه به جایگاه او در تصمیم‌گیری‌های کلان می‌توان پذیرفت که عقب‌نشینی‌های مذاکره‌کنندگان از شعارها و مواضع اعلام شده، بدون موافقت او امکان‌پذیر نبوده است.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی روحانی روز پنجشنبه این گمانه‌زنی را به‌طور تلویحی تائید کرده است: «اگر چه برجام کامل نیست، اگرچه برجام عالی‌ترین توقع ما را برآورده نمی‌کند، اما کف توقعات ملت ایران را تامین می‌کند.»