آیا حماس صلحپذیر است؟
۱۳۸۷ اردیبهشت ۳, سهشنبهآنکه صلح میخواهد، باید آمادگی برای گفتوگو با دشمنانش را نیز داشته باشد. این نظر را رئیس جمهور کنونی اسرائیل، شیمون پرز ابراز داشته بود، آن زمان که مذاکرهکنندگان اسرائیلی با یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادیبخش فلسطینی دیدار کرده بودند. اما امروز وقتی رئیس جمهوری پیشین آمریکا، جیمی کارتر، از اسرائیل خواستار چنین رویکردی نسبت به سازمان حماس میشود، درخواستش به سنگ میخورد. آنها در پاسخ میگویند، مذاکره با حماس عملی نیست، به این دلیل ساده که حماس نابودی اسرائیل را میخواهد و حاضر به مذاکرهی صلح با اسرائیل نیست.
همین امر را کارتر روز دوشنبه (۲۱ آوریل) با رهبران حماس مطرح کرد. در پی گفتوگوهای کارتر و خالد مشعل، رهبر حماس در دمشق، رئیس جمهور پیشین آمریکا اعلام داشت که سازمان فلسطینی حماس آمادگی صلح با اسرائیل را دارد و قصد ندارد در روند مذاکرات صلح میان محمود عباس و اسرائیل اخلال ایجاد کند.
رهبری اسرائیل این قضیه را جدی نمیگیرد و حاضر نشده است با کارتر ملاقات کند، زیرا که از نظر ایشان، کارتر به بهبود موقعیت سیاسی خالد مشعل یاری رسانده است. صرفنظر از اینکه اسرائیل با این کار خود مردی را مجازات میکند که صلح میان مصر و اسرائیل را تحقق بخشید و امروز نیز به ابتکار شخصی خود در جهت برقراری صلح در مناقشهی فلسطینی تلاش دارد، دولت اسرائیل باید پیش از آنکه کارتر خاورمیانه را ترک کند، موضع خود را در قبال این رویکرد حماس بطور رسمی مشخص سازد.
خالد مشعل در دمشق تصریح کرد که حماس همچنان از بهرسمیت شناختن دولت اسرائیل امتناع میورزد و صلحی با این کشور منعقد نخواهد کرد. ولی در صورتی که اسرائیل از سرزمینهایی که از سال ۱۹۶۷ به بعد، در غرب رود اردن اشغال کرده عقبنشینی کند و با بازگشت آوارگان فلسطینی موافقت نماید، آنگاه سازمان حماس آمادگی برای انعقاد یک قرارداد آتشبس ده ساله را خواهد داشت، ولی بهرسمیت شناختن اسرائیل به هیچ وجه ممکن نیست.
چنین صراحتی خوب است، هرچند که امیدهایی را که خود خالد مشعل برانگیخته بود بر باد میدهد. از سوی دیگر اسفبار است وقتی که میبینیم حماس تا چه اندازه ناتوان است از اینکه واقعیتها را ببیند. حتا خشکمغزترین رهبران جنبش حماس باید تاکنون دریافته باشند که اسرائیل را نمیتوان با نادیدهانگاشتن از میان برد و اینکه حملات موشکی و سوءقصدها و ترورها علیه اسرائیل بیشتر به مردم فلسطین صدمه خواهد زد تا به اسرائیل.
یاسر عرفات، رهبر پیشین سازمان آزادیبخش فلسطین تمامی این مسیر را طی کرد، ولی راهش به مذاکرات صلح اسلو ختم شد.