آژانس اتمی: فعالیتهای هستهای ایران توسعه یافته است
۱۳۹۲ خرداد ۲, پنجشنبهآخرین گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیرامون برنامه هستهای ایران٬ روز چهارشنبه (۱ خرداد٬ ۲۲ مه) منتشر شد. بر اساس این گزارش٬ ایران همچنان برنامه توسعه تاسیسات هستهای خود را که موجب نگرانی قدرتهای غربی است٬ به پیش میبرد و ساخت رآکتور تحقیقاتی هم همچنان ادامه دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ متخصصان میگویند آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران میتواند به طور بالقوه از رآکتور تحقیقاتی خود به عنوان منبع ثانوی جهت تولید مواد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی بهره گیرد.
این گزارش همچنین حاکی از آن است که ایران قصد دارد رآکتور خود را به تاسیسات آبسنگین در مرکز شهر اراک متصل کند. دیپلماتهای آژانس میگویند شواهد نشان میدهد که پیشرفت برنامه هستهای ایران در این زمینه قطعی است٬ اما هنوز برخی از اجزاء اصلی رآکتور٬ از جمله تجهیزات اتاق کنترل آن به طور کامل نصب و راهاندازی نشده است.
هشدار آمریکا نسبت به بیاعتنایی ایران به تعهدات بینالمللی
وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به مفاد آخرین گزارش فصلی آژانس٬ اعلام کرده که ایران بار دیگر بیاعتنایی خود به تعهدات بینالمللی را نشان داده است. به گفته پاتریک ونترل٬ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا "این گزارش نشاندهنده گامهایی است که ایران در مسیر غیرقانونی فعالیتهای هستهای خود برداشته." به اعتقاد او "تلاشهای ایران برای پیشبرد برنامه غنیسازی در تعارض آشکار با تعهدات بینالمللی این کشور است."
آنچه بیش از هرچیز موجب نگرانی قدرتهای غربی است٬ تاسیسات غنیسازی ایران مستقر در نطنز و فردو است٬ چون این تاسیسات قابلیت غنیسازی سطحبالای اورانیوم را دارند و میتوانند مواد لازم برای تولید و توسعه بمبهای اتمی را فراهم کنند.
ایران اما در واکنش به نگرانیهای غرب٬ همواره تاکید کرده و میکند که از پیشبرد برنامه هستهای هدفی جز تولید انرژی و تولید رادیوایزوتوپهای پزشکی ندارد. این در حالی است که تاسیسات اراک قابلیت تولید پلوتونیوم مورد نیاز برای تسلیحات هستهای را هم دارد٬ اما این کار نیازمند بازفرآوری سوخت مصرفی در این تاسیسات است. ایران میگوید هیچگونه فعالیت مرتبط با بازفرآوری سوخت مصرفی ندارد.
بنا بر اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی اتمی ایران قصد دارد تاسیسات اراک را در سهماهه نخست سال ۲۰۱۴ افتتاح کند و حداکثر تا سهماهه سوم همان سال رسما آن را راهاندازی کند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش پیشین خود درباره ایران که در ماه فوریه منتشر شده بود٬ اعلام کرده بود که ایران تقریبا نصب تجهیزات خنککننده و مدارهای تاسیسات اراک را با موفقیت به پایان رسانده است.
ذخایر اورانیومی ایران٬ همچنان پایینتر از خط قرمز اسرائیل
مارک هیبز٬ از متخصصان انرژی اتمی در موسسه کارنگی آمریکا٬ در گفتوگو با رویترز گفت ممکن است در صورت به بنبست رسیدن مذاکرات و ناکامی دیپلماسی در قبال ایران٬ اسرائیل پیش از راهاندازی رسمی تاسیسات حساس و حیاتی اراک٬ بمباران تاسیسات هستهای ایران را آغاز کند.
اسرائیل پیشتر یک بار در سال ۱۹۸۱ به رآکتور اتمی عراق حمله کرد و یک بار هم در سال ۲۰۰۷ تاسیسات مشکوک هستهای در سوریه را هدف حملات هوایی قرار داد. بنیامین نتانیاهو٬ نخستوزیر اسرائیل بارها تاکید کرده که در صورت نزدیک شدن ایران به خط قرمز اسرائیل٬ این کشور در بهرهگیری از گزینه نظامی برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران درنگ نخواهد کرد.
ایران از فوریه ۲۰۱۳ با نصب صدها سانتریفوژ از نسل جدید در تاسیسات نطنز تلاش کرده تا بر ظرفیت غنیسازی خود بیفزاید. گفته میشود بیش از ۵۰۰ سانتریفوژ پیشرفته در این تاسیسات نصب شده که میتواند سرعت غنیسازی را بهطور چشمگیری افزایش دهد.
در گزارش آژانس همچنین با اشاره به فعالیتهای اخیر ایران در تاسیسات نظامی پارچین٬ گفته شده که به نظر میرسد ایران در تلاش است تا همه ردهای به جا مانده از فعالیتهای غیرقانونی هستهای در این تاسیسات را پاک کند و اخیرا منطقهای را که بازرسان سازمان ملل قصد بازدید از آن را داشتند٬ آسفالت کرده است.
با این همه٬ گزارش آژانس نشان میدهد که حساسترین ذخیره هستهای ایران که میزان اورانیوم با درجه متوسط غنیشده است٬ رشد محدودی داشته و هنوز در حدی است که پایینتر از "خط قرمز" مورد نظر رهبران اسرائیل قرار میگیرد. همین موضوع زمان بیشتری در اختیار قدرتهای جهانی قرار میدهد تا همچنان با پیگیری مذاکرات در جستوجوی یافتن راهکاری دیپلماتیک برای حلوفصل بحران بحثبرانگیز هستهای ایران باشند.