آلن ایر: لحن امیدوارکننده روحانی و ظریف فی‌نفسه کافی نیست
۱۳۹۲ مهر ۴, پنجشنبه
قرار است جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در جلسه مذاکره ایران با پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به‌علاوه آلمان درباره برنامه هسته‌ای ایران حضور داشته باشد. آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا، در گفت‌وگو با دویچه وله به کم و کیف این دیدار و حضور حسن روحانی در سازمان ملل می‌پردازد.
دویچه وله: خیلی‌ها توقع داشتند که در سازمان ملل، پرزیدنت اوباما و آقای روحانی مثلا از کنار هم رد شوند، لبخندی به هم بزنند یا با هم دست دهند، حتی برخی احتمال دیدار این دو نفر را مطرح کردند. چرا چنین اتفاقی نیفتاد؟
آلن ایر: ما دنبال این بودیم که به طور غیر رسمی، یعنی نه در یک دیدار رسمی بلکه در حاشیه، این دو نفر خوش و بش و سلام و علیک بکنند ولی مثل این‌که این موضوع برای طرف ایرانی کمی پیچیده بود. از این نظر این اتفاق نیفتاد.
ولی ما نباید عدم دیدار این دو نفر را بزرگ‌نمایی کنیم. چیزی که مهم است مثلا این‌که گروه ۱ + ۵ با حضور وزیر امور خارجه آمریکا، جان کری و وزیر امور خارجه ایران، محمد جواد ظریف، جلسه تشکیل می‌دهد تا انشاالله یک پروسه را شروع کند و یک راه‌حلی را شکل دهد که می‌توان این راه حل را ماه آینده درجلسه گروه ۱ + ۵ در ژنو ادامه داد.
همان‌طور که گفتید قرار است جان کری در نشست ۱ + ۵ با ایران حضور داشته باشد. این اتفاق جدیدی است که در این سطح مقامی آمریکایی در جلسه‌ای رسمی با مقامات ایرانی حضور داشته باشد. از طرفی پرزیدنت اوباما در شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت از وزیر امور خارجه آمریکا خواسته تا با همکاری نزدیک اتحادیه اروپا، آلمان، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین تلاش برای رسیدن به توافق با ایران را پیگیری کند. آیا در این‌باره ماموریت ویژه‌ای به جان کری داده شده است؟
پرزیدنت اوباما، وزیر کری را به عنوان هدایت‌کننده اصلی برای تلاش در جهت رسیدن به یک راه‌حل در مورد برنامه هسته‌ای ایران تعیین کرده است. در این مورد جان کری و دولت آمریکا از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد.
ما از گفته‌های جناب دکتر روحانی و نیز گفته‌های وزیر محترم ظریف استقبال می‌کنیم، ولی همان‌گونه که اوباما گفت این کلمات و گفته‌های آشتی‌جویانه باید با اقدامات شفاف و قابل تایید همراه باشد. بین حرف و عمل فرق است. بین حرف و عمل فاصله زیاد است و راه دور است. پس ما منتظر آن‌هستیم که طرف ایران حرف‌هایشان را عملی کنند. ما می‌خواهیم گفته‌ها و ادعاهای طرف ایران را به بوته آزمایش بسپاریم.
باراک اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل گفت اظهارات آشتی‌جویانه برای به نتیجه رسیدن، باید با اعمال شفاف و ملموس ایران همراه شود. به‌طور مشخص توقع آمریکا از ایران برای انجام این "اعمال شفاف" چیست؟ به‌طور مشخص مورد یا مواردی را نام ببرید.
الان نمی‌خواهم وارد جزئیات مذاکره شوم و موردی را بگویم ولی می‌توانم بگویم از گفته‌ها و تغییر لحن طرف ایران معلوم است و می‌گویند که دنبال تغییر موضع هستند و می‌خواهند با جامعه جهانی برای رفع نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران تعامل کنند. خب، ما باید این را امتحان کنیم.
اگر ایران واقعا می‌خواهد با جدیت به‌طور محتوایی با جامعه جهانی برای رفع نگرانی‌ها همکاری و تعامل کند، عالی است، ما می‌توانیم به یک راه حل مسالمت‌آمیز برسیم. چون هم مقام رهبری درباره سلاح هسته‌ای فتوا صادر کرد و همینطور دکتر روحانی گفت که ایران در پی ساخت بمب هسته‌ای نیست و نخواهد بود. اوباما گفت که ما اصلا اجازه دستیابی ایران به بمب هسته‌ای را نخواهیم داد. از این نظر اگر این اظهارات صحیح باشند برای مذاکره در مورد برنامه هسته‌ای ایران جا هست.
طرف ما یعنی غرب و گروه ۱ + ۵ گفتیم که ایران حق دارد؛ ایران حق استفاده صلح‌آمیز و مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای را دارد. ولی همراه با حق، تکلیف و وظیفه هم وجود دارد. تشخیص نهادهای ذی‌صلاح، یعنی آژانس و شورای امنیت، این است که ایران به تعهداتش پایبند نبوده است.
همینطور مردم ایران به روحانی برای تغییر جهت و تغییر سیاست خارجی ایران رای دادند تا مسئله هسته‌ای حل شود و تحریم‌ها برداشته شود. امید ما این‌است که دولت ایران به همین طرف حرکت کند.
درباره لحن سخنرانی آقای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل چه فکر می‌کنید؟ آیا نشانه متفاوتی نسبت به گذشته در این سخنان دیدید؟ تحلیل شما چیست؟
همان‌طور که عرض کردم، لحن ایشان و جناب آقای وزیر ظریف امیدوارکننده است. ولی فی‌نفسه این لحن کافی نیست. همراه با لحن باید عمل باشد و از این نظر با از سرگیری گفت‌وگو و مذاکرات هم در سطح وزرا در جلسه گروه ۱ + ۵ با ایران و هم در سطح مدیران سیاسی در جلسه ماه آینده، ما منتظر هستیم تا ببینیم آیا واقعا ایران مصمم است برای رفع نگرانی‌ها با جامعه جهانی تعامل و همکاری کند، آیا ایران واقعا می‌خواهد طبق قطعنامه‌ها عمل کند و با آژانس همکاری کند. طرف ما از هیچ تلاشی برای رسیدن به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز دریغ نخواهد کرد.
درباره نشست گروه ۱ + ۵ با ایران با شرکت جان کری، آیا مثلا برنامه‌ای، طرحی، پیشنهادی، دستور کاری آماده شده که شما در جریان آن باشید و بتوانید درباره‌اش توضیح دهید؟
نمی‌توانم به جزئیات بپردازم ولی تمام وزرای گروه ۱ + ۵ و وزیر امور خارجه ایران تشکیل جلسه می‌دهند تا در سطح کلیات و نه جزئیات راجع به مسیری که برای حل مسئله هسته‌ای طی باید شود، گفت‌گو کنند. نمی‌توانم دستور کار این جلسه را فاش کنم. منتظر هستیم تا ببینیم آیا واقعا عزم جدی برای همکاری با جامعه جهانی و برای حل و فصل این مناقشه هسته‌ای از طرف ایران وجود دارد یا خیر.