«آخرین میخ بر تابوت میانکاله»

اظهارات رئيس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در مورد تصویب طرح ایجاد پل پیاده‌رو در تالاب میانکاله با انتقاد دوستداران و فعالان محیط زیست ایران روبرو شده است.

محمد جواد محمدی‌زاده در مراسم تودیع و معارفه‌ی معاون محیط زیست انسانی این سازمان در دی ماه از تصویب طرح احداث پل دسترسی پیاده‌رو در میانکاله خبر داد. وی افزود، این پل که ترجیحا چوبی است ارتباط پیاده را برای مردم فراهم می‌کند و قرار است که با «سازه‌ی مورد تأیید سازمان محیط زیست» ساخته شود.

وحید زمانی، کارشناس و فعال محیط زیست ایران، در گفت‌وگو با ایلنا با انتقاد از سخنان محمدی‌زاده گفت: «کجای منابع علمی و دیدگاه‌های کارشناسی و محیط زیستی تأيید می‌کند که برای رسیدن به منطقه‌ی گردشگری مسیری حتی چوبی به طول ۱۰ کیلومتر در مناطق امن احداث کرد، آن هم بدون دریافت گزارش ارزیابی اثرات توسعه‌ی طرح مورد نظر؟»

وی به گفته‌های رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این مورد که «این پل چوبی است و با رعایت موازین زیست‌محیطی ساخته می‌شود و یک مسیر گردشگری است و چنانچه شروعی برای تخریب میانکاله باشد ما جلوی هر اقدام غیر قانونی را خواهیم گرفت» اشاره کرد و خطاب به محمدی‌زاده گفت: «نمی‌توان پذیرفت که شما به مسایل اکولوژی و فنون مدیریت مناطق ناآگاه هستید، شاید در آن لحظه دچار غفلت و فراموشی شده‌اید که برای احداث یک جاده،‌تحت عنوان گردشگری، که سراسر عملیات و اثرات آن بر منطقه تخریبی است مجوز صادر کرده‌اید».

«اساسا در پناهگاه حیات وحش نباید جاده ساخت»

دکتر اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، نیز در گفت‌وگو با دویچه‌وله از این طرح انتفاد می‌کند و می‌گوید: «جاده یعنی مردن آدم‌ها، آمدن اتومبیل، آلایندگی، کامیون و شکارچی به داخل منطقه و حمل و نقل دام‌ها و غیره. اساسا در پناهگاه حیات وحش نباید جاده‌ای ساخته شود، چون جاده مهم‌ترین اثری که دارد این است که نقطه‌ای را به نقطه‌ی دیگر وصل می‌کند، ولی از سویی دو طرف جاده را از هم جدا می‌کند».

وی با اشاره به نکات حفاظتی که باید در مورد میانکاله رعایت کرد، می‌افزاید: «میانکاله ۶۸ هزار هکتار وسعت دارد و پناهگاهی برای حیات وحش به شمار می‌آید. پناهگاه حیات وحش از نظر درجه‌ی حفاظتی بعد از پارک ملی است و در پارک ملی ما حتی یک سنگ را نمی‌توانیم جابجا کنیم».

دکتر کهرم معتقد است، در صورت ساخت جاده دیگر هیچ اقدامی برای کاهش زیان‌های آن نمی‌توان کرد.

وی با ذکر یک مثال در این مورد می‌گوید: «یک جاده در پارک ملی گلستان احداث کردند، هر چه ما مخالفت کردیم، فایده نداشت و گفتند حالا که این هست. طی ۴ سال گذشته انفجار و رفت و آمد و تعریض جاده و کور کردن رودخانه همه در آن رخ داد».

کهرم می‌افزاید: «همین الان میانکاله ۲۸ زاغه‌ی نگهداری دام دارد که اینها نباید باشد و حدود ۳۰ هزار رأس دام و ۱۵ هزار گاومیش در این منطقه هست. همین الان به این صورت است وای به حال اینکه این جاده ساخته شود و پای شکارچی‌ها و کامیون و آلودگی‌های هوا و صوتی به آن باز شود».

«این آخرین میخ‌ها به تابوت میانکاله است»

اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه، با ابراز نگرانی می‌افزاید: «این آخرین میخ‌هایی است که به تابوت پناهگاه حیات وحش میانکاله کوبیده خواهد شد، در حالی که این منطقه سه لقب هم یدک می‌کشد،‌یکی پناهگاه حیات وحش، یکی برخورداری از تالاب بین‌المللی رامسر و سوم اینکه از طرف یونسکو یکی از ۵۹ منطقه‌‌ی جهان است که به عنوان ذخیره‌گاهی در برنامه‌ی "انسان و زیست‌کره" انتخاب شده و با وجود این رفته‌اند در آن جاده بکشند».

پناهگاه حیات وحش میانکاله در سال ۱۹۷۶ به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در برنامه‌ی The Man and the Biosphere (MAB) یا "انسان و زیست‌کره" ثبت شد.

این برنامه یکی از برنامه‌های علمی یونسکو برای تبادل اطلاعات و تجارب علمی کشورهای مختلف است.

در این برنامه سعی می‌شود با تعیین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ضمن ایجاد زمینه‌ای مناسب برای تبادل علمی کشورها با نابودی گونه‌های جانوری و گیاهی جهان مقابله شود.

طرح تعیین ذخیر‌ه‌گاه‌های زیست‌کره بیش از ۳۰ سال سابقه‌ی اجرایی دارد و از طرح‌های بسیار مهم در جهت توسعه‌ی پایدار و حفاظت از طبیعت به حساب می‌آید.

پناهگاه حیات وحش و تالاب میانکاله از نظر تنوع زیستی بسیار با اهمیت و بی‌نظیر است. همه ساله بیش از نیم میلیون پرنده به این تالاب مهاجرت می‌کنند و زمستان را در آنجا می‌گذرانند.

فریبا والیات
تحریریه: فرید وحیدی

برای شنیدن این گزارش می‌توانید به فایل صوتی زیر مراجعه کنید.