کمسيون حقيقت يابي افريقاي جنوبي پس ده سال

دقيقا ً ده سال قبل ديسموند توتو اسقف افريقايي جنوبي، به نيلسون مانديلا رييس جمهور آن زمان کشور 5 مجلد بزرگ ِ حاوي 300 صفحه را پيشکش نمود. هدف اين مجموعۀ عظيم که نتيجۀ کار و تحقيق "کميسيون حقيقت و آشتي" به سرپرستي توتو بود، کار و برسي روي گذشتۀ خشونت بار و جنايات دوران اپارتايد يعني جدايي نژادي بود. به خاطر اينکه افريقايي جنوبي بعد از رهايي از رژيم نژاد پرست و گذشتۀ خونين تجزيه نشود و آغاز يک زندگي باهمي ميان سياه هان و سفيد ها ممکن گردد، وظيفۀ اين کيسيون روشن ساختن اين امر بود که چگونه اين جنايات صورت گرفت و مسوولين اصلي آنها که ها بودند. به آنان عاملين جنايات که شهامت آن را داشتند تا از جنايات شان سخن بگويند و احساس پشيماني نمايند، بايد مورد عفو قرار مي گرفتند. ديسموند توتو سرپرست اين کميسيون در آن زمان اين امر را يک وظيفۀ بس خطير خوانده گفت:

"ما اين ماموريت را داشتيم که روي گذشتۀ تاريک مان کار و بررسي کنيم تا در راستايي شفا بخشي مردم مصيبت ديده و وحشت زدۀ مان سهمي داشته باشيم. زيرا ما همه در افريقايي جنوبي انسان هاي زخم خورده هستيم. و به اين وسيله مي خواهيم تا به وحدت و آشتي ملي دست يابيم."

اين اقدام در آن زمان در جهان يک تجربۀ بي همتا بود. "کميسيون حقيقت يابي" توانست که به ميزان قابل توجهي، اگر نه کاملا ً ، بر واقعيت هاي تلخ گذشته روشني اندازد و تا حدودي به حقيقت دست يابد. اما باوجود آن همه، آشتي مورد نظر ميان شهروندان سياه و سفيد و "ملت رنگين کمان" که توتو از آن سخن مي گفت، تاهنوز در افريقايي جنوبي تحقق نيافته است.

بعد از زمان رياست جمهوري نيلسون مانديلا در سال 1999 تابو ميبکي ، به اين مقام رسيد. و اين سياست مدار بر عکس مانديلا، به زيست باهمي شهروندان چندان توجه نداشت و حتي در سياست هاي خود آغاز به امتياز و برتري دادن سياهان نسبت به سفيدان کرد و به اين ترتيب خود را از آرمان يک "ملت رنگين کمان" دور ساخت.

در فاصلۀ زماني کوتاه، افراد متخصص سفيد پوست از مقام شان در ادارات دولتي برکنار شدند. امکان شغل يابي به جوانان فارغ التحصيل سفيد پوست محدود شد و همزمان در دردوران حکومت ميبکي، برنامه هاي وسيع جهت آموزش و پرورش جوانان سياه پوست که در زمان اپارتايد از همه امکانات محروم بودند، متوقف شد. و نتيجۀ اين همه غفلت ها در امر آموزشي اين بود که افراد ناآگاه و غير فني و تخصص مقام هاي مهم اداري را اشغال نمايند، چنانچه کلاس دون يک متصدي آلماني در اين باره مي گويد:

"آنچه که فقدان آن احساس مي شود، يک قاعدۀ وسيع براي آموزش و پرورش است، آنچه که ما در آلمان از آن برخوردار هستيم. و اين مثل يک شرکت است: اگر شما به صورت کافي افراد ورزيده نداشته باشيد، يک تيم کاري خوب نداشته باشيد، در آن صورت شرکت به عقب مي رود."

گذشته از آن در مقام هاي مهم دولتي اعضاي حزب، دوستان و خويشاوندان صرف نظر از صلاحيت هاي کاري شان مقرر مي گردند. آنچه مهم است، افزودن به شمار اکثريت سياهان در ادارات دولتي است، به همين دليل نيز بيش از 80 در صد کارکنان را سياه پوستان تشکيل مي دهند. و به دليل فقدان صلاحيت هاي کاري نيز امور اداري کارکرد خوبي ندارند.

امور آموزشي و صحي به صورت روز افزون بد مي شوند. و باوجود آنکه ميليون ها خانه آباد شده است و به همين ترتيب حالا ميليون ها شهروندان از امکانات آب و برق برخوردار اند و نيز تعداد زيادي از فقرا به امکانات رهايشي دست رسي دارند، اما تا هنوز اين همه براي رفع نيازمندي هاي سرتاسري کشور مافي نيستند. بسياري از اقدامات اصلاحي حکومت به حالت تعليق افتاده است. اين همه باعت افزايش نارضايتي ها و ناآرامي ها شده اند.داويد موهلي ، در اين باره مي گويد:

"در اينجا احساس تلخکامي به وجود آمده است. تو همراهانت را به خاطر مياوري که زماني دوشا دوش با آن ها مبارزه کرده اي و حالا ترا به آن جايي برده اند که ما حالا در آنجا خود را مي يابيم. اما حالا آنان ترا فراموش کرده اند و فقط به اين توجه دارند که جيب هاي شان را پر سازند. آنان به تو ديگر هيچ توجهي نداراند."